Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
261
– Axı o kimdir belə? – Ġvan hirslə yumruqlarını silkələdi. Qonaq Ġvanı süzüb, suala sualla cavab verdi: – Bəs siz təĢviĢə düĢməyəcəksiniz ki? Burada heç hansımıza etibar yoxdur... Həkim, iynə, ya baĢqa Ģey gərək olmayacaq? – Yox, yox! – Ġvan ucadan dedi, – söyləyin, o kimdir? – Di yaxĢı, – qonaq qəti və aydın Ģəkildə dedi: – Dünən siz Patriarx gölündə Ģeytana rast gəlmisiniz. Ġvan, söz verdiyi kimi, təĢviĢə düĢmədi, ancaq hər halda, yamanca karıxdı. – Bu ola bilməz! ġeytan yoxdur. – Əfv edərsiniz! BaĢqaları yenə heç, gərək siz bunu deməyəsiniz. Görünür, siz ondan ilk ziyan çəkənlərdən birisiniz. Özünüz də baĢa düĢürsünüz ki, dəlixanadasınız, ancaq hələ də deyirsiniz, Ģeytan yoxdur. Doğrudan, qəribədir! Ġvan karıxdığından dillənmədi. – Siz onu təsvir etməyə baĢlayan kimi, – qonaq sözünə davam etdi, – mən artıq duydum ki, siz dünən kiminlə downloaded from KitabYurdu.org
262
söhbət etmək Ģərəfinə nail olmusunuz. Doğrusu, mən Berlioza təəccüb edirəm! Siz, əlbəttə, xam adamsınız, – bu yerdə qonaq yenə üzr istədi, – ancaq o, haqqında eĢitdiklərimə görə, hər halda, nəsə oxuyub! Həmin professorun elə ilk söhbəti bütün Ģübhələrimi dağıtdı. Dostum, onu tanımamaq mümkün deyil! Amma siz... siz məni yenə bağıĢlayın, axı mən yanılmıramsa, siz cahil adamsınız, eləmi? – ġübhəsiz, – tanınmaz dərəcədə dəyiĢmiĢ Ģair razılaĢdı. – Görürsünüz... hətta sizin təsvir etdiyiniz sifət... müxtəlif gözlər, qaĢlar! BağıĢlayın, bəlkə, sizin heç "Faust" operasından da xəbəriniz yoxdur? Ġvan nəyə görəsə son dərəcə utandı və alıĢıb-yanan sifətiylə Yalta sanatoriyasına hansısa səfərindən qırıldatmağa baĢladı... – Görürsünüz, görürsünüz... Təəccüblü deyil! Ancaq təkrar edirəm, Berlioza heyrətlənirəm. O, nəinki oxumuĢ adamdır, həm də çox bicdir. Ancaq onu müdafiə üçün deməliyəm ki, Voland, əlbəttə, hər bir adamı suya susuz aparıb susuz gətirər. downloaded from KitabYurdu.org
263
– Necə?! – Ġvan qıĢqırdı. – Sakit! Ġvan əlini Ģappıltı ilə alnına çırpıb fısıldadı: – BaĢa düĢürəm, baĢa düĢürəm. Onun vizit kartında "V" hərfi var idi. Vay-vay-vay, əcəb iĢdir! – O, bir müddət çaĢqınlıq içində susub, barmaqlığın arasından görünən aya baxdı. – Deməli, o, doğrudan da, Ponti Pilatın yanında ola bilərmiĢ? Məgər o, həmin vaxt artıq doğulmuĢdu? Mənə isə dəli deyirlər! – Ġvan hiddətlə qapıya iĢarə etdi. Qonaq acı-acı gülümsədi. – Həqiqətin gözünün içinə düz baxaq, – qonaq üzünü buludların arası ilə üzən aya çevirdi. – Niyə danaq, siz də, mən də – dəliyik! Görürsünüzmü, o, sizi sarsıdıb, siz də havalanmısınız, yəqin, bunun üçün sizdə münasib zəmin varmıĢ. Ancaq danıĢdıqlarınız, Ģübhəsiz, həqiqətən, olub. Di gəl, bu, o qədər qeyri-adidir ki, hətta Stravinski kimi dahi psixiatr da, əlbəttə, sizə inanmayıb. O, sizi müayinə etdi? (Ġvan baĢı ilə təsdiqlədi.) Sizin həmsöhbətiniz Pilatın yanında da olub, Kantla səhər yeməyi də yeyib, indi də Moskvaya təĢrif buyurub. downloaded from KitabYurdu.org
264
– Allah bilir, o, burada nələr törədəcək! Onu necəsə tutmaq lazımdır. – Yeni Ġvanda hələ nəfəsi tamam kəsilməmiĢ əvvəlki Ġvan, inamsız da olsa, yenə baĢ qaldırdı. – Siz cəhd etdiniz, kifayətdir, – qonaq kinayə ilə dedi, – baĢqalarına məsləhət görmürəm. Törətməyə gəlincə, buna Ģübhəniz olmasın. Ah, ah! Çox təəssüflənirəm ki, onunla mən yox, siz rastlaĢmısınız! Baxmayaraq ki hər Ģey artıq keçib-gedib, ancaq and içirəm, bu görüĢ üçün Praskovya Fyodorovnanın açar topasını verərdim, çünki verməyə baĢqa heç nəyim yoxdur. Mən yoxsulam! – O, sizin nəyinizə lazımdır ki? Qonaq gözünü qırpa-qırpa bir xeyli qüssələndikdən sonra dilləndi: – Bilirsinizmi, qəribə iĢdir ki, mən də sizin kimi, məhz Ponti Pilata görə buradayam, – bu yerdə qonaq qorxa-qorxa böyür-baĢına baxdı. – Məsələ belədir, bir il əvvəl mən Pilat haqqında roman yazmıĢam. – Siz yazıçısınız? – Ģair maraqla soruĢdu. Qonaq tutuldu və Ġvanı yumruğu ilə hədələdi. downloaded from KitabYurdu.org 265
– Mən masterəm, – o, qaĢqabağını sallayıb, xalatının cibindən tamam kirli, üstünə sarı ipək sapla "M" hərfi tikilmiĢ qara papaq çıxardı. Həmin papağı geyinib, master olduğunu sübut etmək üçün özünü yandan və qabaqdan Ġvana göstərdi. – O, bunu mənim üçün öz əlləriylə tikib, – müəmmalı tərzdə əlavə etdi. – Bəs sizin soyadınız nədir? – Mənim daha soyadım yoxdur, – qəribə qonaq nifrətlə cavab verdi, – mən ondan, ümumiyyətlə, həyatda hər Ģeydən imtina etmiĢəm. O haqda danıĢmayaq. – Heç olmasa, roman haqqında danıĢın, – Ġvan nəzakətlə dedi.
– Ġcazənizlə. Mənim tarixçəm, həqiqətən, elə də adi deyil, – qonaq söhbətə baĢladı. ...Tarixçi təhsili alan bu adam hələ iki il əvvəl Moskva muzeylərinin birində iĢləyirmiĢ, həm də tərcümə ilə məĢğul olurmuĢ. – Hansı dildən? – Ġvan maraqlandı. downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|