Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
276
– Doğrusu, mən hərdən romanı ona qısqanırdım, – Ġvanın aylı eyvandan gələn gecə qonağı pıçıldadı. Qadın uzun dırnaqları olan nazik barmaqlarını saçının arasına salıb yazılanları təkrar-təkrar oxuyur, oxuya-oxuya həmin bu papağı tikirmiĢ. Hərdən aĢağıdakı rəflərin yanında domuĢub, ya stula çıxıb, əsgiylə yüzlərlə kitabın tozunu alırmıĢ. Qadın ona Ģöhrətə çatacağını deyir, onu tələsdirirmiĢ və elə həmin vaxt onu master adlandırmağa baĢlayıb. Qadın artıq Ġudeyanın beĢinci prokuratoru haqqındakı son sözləri gözləyirmiĢ, xoĢuna gələn ayrı-ayrı cümlələri uzada-uzada hündürdən təkrar edir və həyatının bu romanla bağlı olduğunu deyirmiĢ. Avqustda baĢa çatan romanı tanımadıqları bir makinaçı qadına veriblər, o isə əsəri beĢ nüsxədə çap edib. Nəhayət, gizli sığınacağı tərk eləyib, həyata çıxmağın zamanı yetiĢib. – Və mən roman əlimdə həyata çıxdım, elə onda da həyatım sona çatdı, – master pıçıldayıb baĢını aĢağı dikdi və sarı hərflərlə üstünə "M" yazılmıĢ qara papaq bir xeyli hüznlə yırğalandı. Sonra danıĢdıqları bir az əlaqəsiz idi. downloaded from KitabYurdu.org 277
Bircə onu anlamaq olurdu ki, o vaxt Ġvanın qonağının baĢına nəsə bədbəxt hadisə gəlib. – Mən ilk dəfəydi ədəbiyyat aləminə qədəm qoyurdum, artq hər Ģey qurtarıb, məhv olduğum aydındır, ancaq onu yenə dəhĢətlə xatırlayıram! – master ağır-ağır pıçıldayıb əlini qaldırdı. – Bəli, o, məni yaman heyrətə saldı, özü də necə saldı! – Kim? – Ġvan həyəcanlanmıĢ müsahibinin sözünü kəsməkdən ehtiyat edərək, zorla eĢidiləcək bir səslə pıçıldadı. – ƏĢi, redaktor, axı deyirəm, redaktor. Həmin o redaktor romanı oxudu. Mənə elə baxırdı, guya, diĢim ĢiĢib, ağzım- gözüm əyilmiĢdi, baxıĢlarını yayındırıb hətta altdan-altdan qımıĢdı. Səbəbsiz yerə kağızlan əziĢdirib xısın-xısın güldü. Mənə gic-gic suallar verməyə baĢladı. Roman haqqında heç nə danıĢmadan kimliyimi, haradan peyda olduğumu, çoxdanmı yazdığımı, haqqımda əvvəllər niyə heç nə eĢidilmədiyini soruĢdu, hətta, mənim fikrimcə, lap axmaq bir sual da verdi: bu qəribə mövzuda roman yazmağı kim mənim ağlıma salıb? downloaded from KitabYurdu.org
278
Nəhayət, məni bezdirdi, birbaĢa soruĢdum ki, romanı çap edəcək, ya yox? Bu vaxt baĢladı vurnuxmağa, nəsə mızıldadı, sonra bildirdi ki, bu məsələni təkbaĢına həll eləyə bilməz, gərək mənim əsərimlə redaksiya kollegiyasının baĢqa üzvləri, tənqidçilər Latunski, Ariman və ədəbiyyatçı Mstislav Lavroviç də Ģəxsən tanıĢ olsun. Ġki həftə sonra gəldim və yalan danıĢmaqdan gözləri burnuna sarı çəpləĢmiĢ bir qız məni qəbul etdi. – LapĢyonnikovadır, redaksiyanın katibi, – qonağın qəzəblə təsvir etdiyi aləmi yaxĢı tanıyan Ġvan gülümsədi. – Ola bilsin, – qonaq onun sözünü kəsdi, – nə isə, artıq kifayət qədər çirklənmiĢ və əzilmiĢ romanımı qız mənə qaytardı. Gözlərimə baxmamağa çalıĢaraq LapĢyonnikova bildirdi ki, redaksiya ikiillik materialla təmin olunub, ona görə də mənim romanımın çapı, onun sözü ilə desək, mümkünsüzdür. – Bundan sonra mən nə xatırlayıram? – master gicgahlannı sıxaraq mızıldadı, – hə, titul səhifəsini bəzəyən downloaded from KitabYurdu.org 279
qırmızı ləçəkləri, bir də sevgilimin gözlərini. Hə, o gözləri mən xatırlayıram. Qonağın söhbəti get-gedə lap dolaĢıq olurdu, fikrini axıra
çatdırmırdı. Əyri
yağıĢlardan, zirzəmidəki ümidsizlikdən nələrsə danıĢdı, yenə harasa getdiyini dedi. Astadan qıĢqırdı ki, onu mübarizə aparmağa təhrik etdiyinə görə qadını, az da olsa, günahlandırmır, yox, günahlandırmır! – Yadımdadır, qəzetdəki lənətə gəlmiĢ əlavə vərəq yadımdadır, – qonaq iki barmağı ilə havada qəzet vərəqi çəkərək mızıldadı və Ġvan baĢa düĢdü ki, hansısa baĢqa redaktor özünü master adlandıran adamın romanından böyük bir parçanı çap edib. Onun sözlərinə görə, üstündən heç iki gün keçməmiĢ baĢqa bir qəzetdə tənqidçi Arimanın "DüĢmən redaktorun qanadı altında" məqaləsi çap olunub. Məqalədə yazılıbmıĢ ki, Ġvanın qonağı redaktorun baĢısoyuqluğundan və nadanlığından istifadə edərək, mətbuata Ġsa Məsih haqqında mədhiyyə dürtüĢdürməyə cəhd göstərib. downloaded from KitabYurdu.org 280
– A, yadımdadır, yadımdadır! – Ġvan qıĢqırdı. – Ancaq sizin soyadınızı unutmuĢam! – Təkrar edirəm, mənim soyadımı bir kənara qoyaq, o daha yoxdur, – qonaq cavab verdi. – Məsələ onda deyil. Bir gün sonra baĢqa qəzetdə Mstislav Lavroviç imzası ilə baĢqa məqalə peyda oldu. Müəllif öz məqaləsində piratçılığa və onu mətbuata dürtüĢdürmək (yenə lənətə gəlmiĢ həmin söz!) fıkrinə düĢən bu ikona çəkənə zərbə endirməyi, həm də möhkəm zərbə endirməyi təklif edirdi. Bu "piratçılıq" sözündən yerimdə quruyub üçüncü qəzeti açdım. Burada iki məqalə var idi: biri – Latunskinin, o biri – "Ü.E." hərfləriylə imzalanmıĢdı. Sizi inandırıram, Ariman və Lavroviçin yazıları Latunskinin məqaləsinin yanında toya getməli idi. Təkcə onu demək kifayətdir ki, Latunskinin məqaləsi "BarıĢmaz köhnə təriqətçi" adlanırdı. Haqqımda yazılan məqaləyə elə aludə olmuĢdum, onun (qapını bağlamağı unutmuĢdum) əlində islanmıĢ çətir və qəzetlə qarĢımda dayandığını hiss etmədim. Gözləri alıĢıb- yanırdı, titrəyən əlləri soyuq idi. O, əvvəlcə məni öpmək downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|