Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
266
– Mən ana dilindən baĢqa beĢ dil bilirəm, – qonaq cavab verdi, – ingilis, alman, fransız, latın və yunan. Az-maz italyan dilində də oxuyuram. – Gör ha! – Ġvan həsədlə pıçıldadı. Heç yerdə qohumu, Moskvada, demək olar, tanıĢı olmayan tarixçi tək yaĢayırmıĢ. Və təsəvvür edin, bir dəfə yüz min rubl udur. – Heyrətimi gözünüzün qabağına gətirin, – qarapapaqlı qonaq pıçıldadı, – əlimi kirli alt paltarları yığılmıĢ zənbilə soxub nə görsəm yaxĢıdır: qəzetdəki nömrə ilə bu eynidir. Ġstiqraz vərəqəsini, – izah etdi, – mənə muzeydə vermiĢdilər. Ġvanın yüz min udan müəmmalı qonağı belə hərəkət edib: kitablar alıb, Myasnitskayadakı mənzilini atıb... – Ax, lənətəgəlmiĢ ucqar! – qonaq mızıldadı. ... və Arbat yaxınlığındakı dalanda evtikənlərdən 18 bir yer kirayələyib...
18 Evtikən – yeni iqtisadi siyasət dövründə kiçik bina tikməyə hüququ olan adamlar sonradan həmin binaların sahibinə çevrildilər. downloaded from KitabYurdu.org 267
– Siz bilirsinizmi, evtikən nə deməkdir? – qonaq Ġvandan soruĢdu və dərhal da izah etdi: – Bu, bir ovuc fırıldaqçıdır ki, hansı yollasa Moskvada salamat qalıb... Evtikəndən bağçası olan kiçik evin zirzəmisində iki otaq kirayələyib. Muzeydəki iĢini atıb, Ponti Pilat haqqında roman yazmağa baĢlayıb. – Ah, bu, qızıl dövr idi, – o, gözləri parıldaya-parıldaya pıçıldadı, – ayrıca mənzil, üstəlik, artırma və orada su dolu əlüzyuyan, – nəyə görəsə bunu çox fəxrlə vurğuladı, – doqqazdan gələn ensiz səkinin lap bərabərində xırda pəncərələr. QarĢı tərəfdə, dörd addımlıqda, hasarın dibində yasəmən, cökə, bir də ağcaqayın. Bəh, bəh, bəh! QıĢda az-az olardı ki, pəncərədən kiminsə çirkli ayaqqabılarını görəydim, ayaq altda qalan qarın xırçıltısını eĢidəydim. Sobam həmiĢə gurhagur yanırdı. Ancaq qəfil yaz girdi, pəncərələrin tutqun ĢüĢəsindən mən əvvəlcə çılpaq, sonra isə yaĢıllaĢan yasəmən kolunu gördüm. Bax, elə onda, ötən yaz, yüz min rubl udmaqdan daha valehedici bir hadisə baĢ verdi. Yüz min isə, razılaĢın ki, çox böyük məbləğdir! – Elədir, – diqqətlə qulaq asan Ġvan etiraf etdi. downloaded from KitabYurdu.org
268
– Mən xırda pəncərələri açıb ikinci, lap kiçik otağa yığıĢdım, – qonaq əliylə göstərməyə baĢladı, – belə... burada divan, qarĢı tərəfdə o biri divan, onların arasında masa, masanın üstündə qəĢəng gecə lampası, pəncərənin böyründə kitablar, burada kiçikyazı stolu, on dörd metrlik birinci böyük otaqda isə – kitablar, kitablar, bir də soba. Ax, necə gözəl Ģəraitim var idi! Yasəmənin ətri adamı bihuĢ edir! BaĢım yorğunluqdan yüpyüngül, Pilat haqqında roman isə sona yaxınlaĢır... – Ağ mantiya, qırmızı astar! BaĢa düĢürəm! – Ġvan bərkdən dedi. – Tamamilə doğrudur! Pilat axıra yaxınlaĢırdı və mən artıq bilirdim ki, romanın son cümləsi belə olacaq: "...Ġudeyanın beĢinci prokuratoru, süvari Ponti Pilat". Təbii ki, gəzməyə də çıxırdım. Yüz min böyük məbləğdi, mənim əla kostyumum vardı. Hərdən hansısa bir ucuz restorana nahar etməyə yollanırdım. Arbatda gözəl restoran var idi, bilmirəm, indi dururmu? Bu yerdə qonağın gözləri geniĢ açıldı və o, aya baxa- baxa pıçıldadı: downloaded from KitabYurdu.org
269
– O, əlində ürək sıxan xoĢagəlməz sarı güllər tutmuĢdu. Adını da bilmirəm, ancaq nədənsə Moskvada ilk dəfə o güllər peyda olur. Bu güllər onun qara yaz paltosunun fonunda çox seçilirdi. Əlində sarı güllər tutmuĢdu! XoĢagələn rəng deyil. O, Tverskoydan dalana buruldu və geri boylandı. Tverskoya bələdsiniz də? Tverskoydan minlərlə adam keçir, ancaq sizi əmin edirəm, o təkcə məni gördü, təlaĢla deməzdim, ağrı ilə, əzabla mənə baxdı. Onun gözəlliyindən çox, gözlərindəki qeyri-adi, heç kimin sezmədiyi tənhalıq məni sarsıtdı. Bu sarı əlamətə boyun əyib, mən də dalana buruldum və onun arxasınca getdim. Əyri-üyrü, cansıxıcı dalanla dinməzcə gedirdik. Mən küçənin biri tərəfində, o isə əks tərəfində. Təsəvvür edin, dalanda heç kim yox idi. Mən əzab çəkirdim, çünki mənə elə gəlirdi onunla mütləq danıĢmaq lazımdır və narahat olurdum ki, ağzımı açıb bir 144 kəlmə deyə bilməyəcəyəm, o isə çıxıb gedəcək, bir daha onu görməyəcəm... Ġnanmazsınız, qəfildən o özü danıĢdı: – Mənim güllərim xoĢunuza gəlirmi? downloaded from KitabYurdu.org
270
Onun səsini aydın xatırlayıram, nə qədər mənasız olsa da, mənə elə gəldi ki, qırıq-qırıq dediyi sözlər dalanın çirkli sarı hasarına dəyib əks-səda verdi. Tələsik onun getdiyi tərəfə keçib cavab verdim: – Yox. O, mənə təəccüblə baxdı, mən isə birdən, tamam gözlənilmədən baĢa düĢdüm ki, bütün ömrüm boyu məhz bu qadını sevmiĢəm! Əcəb iĢdir, hə? Siz, əlbəttə, deyəcəksiniz ki, dəliyəm. – Mən heç nə demirəm, – Ġvan bərkdən dedi və əlavə etdi: – Yalvarıram, danıĢın! Qonaq söhbətinə davam elədi: – Bəli, o, təəccüblə mənə baxıb soruĢdu: – Siz, ümumiyyətlə, gülləri sevmirsiniz? Mənə elə gəldi, onun səsində bir ədavət çaları var. Onunla ayaqlaĢmağa çalıĢaraq yanınca gedirdim və nə qədər təəccüblü olsa da, özümü çox sərbəst hiss edirdim. – Yox, mən gülləri sevirəm, ancaq beləsini yox, – dedim. – Bəs necəsini? downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|