316
fonda ulduzlar kimi səpələnmiĢ iri qızıl onluqlar təsvir
olunan səhnəsi, suflyor budkası, hətta tamaĢaçılar da var idi.
Nikanor Ġvanoviç ona təəccübləndi ki, tamaĢaçıların
hamısı kiĢi, hamısı da nəyə görəsə saqqallı idi. Bundan
baĢqa, teatr zalında stulların olmamasına və bütün
tamaĢaçıların tərtəmiz silinmiĢ sürüĢkən döĢəmədə
oturmasına heyrətləndi.
Adamların
çoxluğundan
və
düĢdüyü
mühitin
qəribəliyindən çaĢmıĢ Nikanor Ġvanoviç bir az tərəddüddən
sonra hamı kimi döĢəmədə bardaĢ qurub, sağlam görkəmi
olan saqqallı kürən adamla solğun sifətli, saç-saqqal basmıĢ
vətəndaĢın arasında özünə yer elədi. Oturanların heç biri
təzə gələn tamaĢaçıya fikir vermədi.
Bu vaxt zınqırovun cingiltisi eĢidildi və zalın iĢığı
söndü, pərdə yanlara çəkildi, kreslo, üstünə qızıl zınqırov
qoyulmuĢ stol olan arxası qara məxmər örtüklü səhnə
iĢıqlandı.
Səhnənin dalından smokinq geyinmiĢ, üzü tərtəmiz
qırxılmıĢ, saçını ortadan ayırmıĢ xoĢ sifətli gənc artist çıxdı.
TamaĢaçılar arasında canlanma əmələ gəldi, hamı səhnəyə
downloaded from KitabYurdu.org
317
tərəf çevrildi. Artist budkaya yaxınlaĢıb əllərini bir-birinə
sürtdü.
– Oturmusunuz? – yumĢaq bariton səslə soruĢub zala
gülümsədi.
– OturmuĢuq, oturmuĢuq, – tenor və bas səslər zaldan
xorla cavab verdi.
– Hm... – artist fikirli halda pıçıldadı, – baĢa düĢmürəm,
necə də bezmirsiniz. Hamı indi adam kimi küçələrdə gəzir,
siz isə bürkülü zalın döĢəməsinə mıxlanıb qalmısınız!
Doğrudanmı, proqram belə maraqlıdır? Amma hərənin bir
Ģeydən xoĢu gəlir, – artist fikrini filosofcasına tamamladı.
Sonra səsinin tembrini və tonunu dəyiĢib uca, Ģən səslə
elan etdi:
– Beləliklə, proqramımızın növbəti nömrəsi evlər
komitəsinin sədri və pəhriz yeməkxanasının müdiri Nikanor
Ġvanoviç Bosoydur. Buyursun Nikanor Ġvanoviç!
Artistin cavabı aramsız alqıĢlar oldu. Nikanor
Ġvanoviçin heyrətdən gözləri bərəldi, lampanın iĢığından
əliylə qorunan konferansye isə baxıĢları ilə onu oturanların
downloaded from KitabYurdu.org
318
arasından tapıb, barmağı ilə mehribancasına səhnəyə çağırdı.
Nikanor Ġvanoviç səhnəyə necə çıxdığını özü də bilmədi.
Qabaqdan, aĢağıdan gözlərinə rəngbərəng lampaların
iĢığı düĢdüyündən, zal tamaĢaçılarla birlikdə o saat qaranlığa
qərq oldu.
– Beləliklə, Nikanor Ġvanoviç, bizə nümunə göstərin, –
gənc artist səmimiyyətlə dedi, – valyutanı təhvil verin.
Sükut çökdü. Nikanor Ġvanoviç nəfəsini dərib astadan
dilləndi:
– Allaha and olsun ki...
Ancaq o, bu sözləri deməyə macal tapmamıĢ bütün zal
hiddətlə uğuldadı. Nikanor Ġvanoviç özünü itirib susdu.
– Sizi doğru anladımsa, – proqramın aparıcısı dedi, –
Allahaand içmək istəyirdiniz kı, sizdə valyuta yoxdur?
– O, mərhəmətlə Nikanor Ġvanoviçə baxdı.
– Elədir ki var, yoxdur, – Nikanor Ġvanoviç cavab verdi.
– Belə, – artist dilləndi, – nəzakətsizliyə görə üzr
istəyirəm: vur-tut sizinlə arvadınızın yaĢadığı mənzildəki
ayaqyolundan tapılan dörd yüz dollar oraya bəs necə düĢüb?
downloaded from KitabYurdu.org
319
– Möcüzədir! – qaranlıqdan kimsə açıq-aydın kinayə ilə
dedi.
– Elədir ki var, möcüzədir, – Nikanor Ġvanoviç qeyri-
müəyyən ünvana, artistə, ya da qaranhq zala çəkinə-çəkinə
cavab verdi. – Cin-Ģəyatin, dama-dama paltarlı tərcüməçi
gizlicə qoyub.
Yenə qəzəbli uğultu zalı baĢına götürdü. Sakitlik
çökəndə artist dedi:
– Gör necə nağıllar dinləməli oluram! Dörd yüz dolları
gizlicə qoymaq! Bax, siz hamınız valyuta möhtəkirlərisiniz!
Sizə bir mütəxəssis kimi müraciət edirəm – bu iĢ
ağlabatandırmı?
– Biz valyuta möhtəkirləri deyilik, – teatrda incik səslər
eĢidildi, – ancaq bu iĢ ağlabatan deyil.
– Sizinlə büsbütün Ģərikəm, – artist qətiyyətlə dedi, –
sizdən soruĢuram: nəyi gizlicə qoyarlar?
– UĢağı! – kimsə zaldan qıĢqırdı.
– Tamamilə doğrudur, – proqramın apancısı təsdiq etdi,
– uĢağı, anonim məktubu, bəyannaməni, saat mexanizmi ilə
iĢləyən bombanı, gizlicə qoyulan çox Ģey var, ancaq dörd
downloaded from KitabYurdu.org
320
yüz dolları heç kim gizlicə qoymaz, çünki dünyada o cür
gicbəsər yoxdur, – artist üzünü Nikanor Ġvanoviçə tutub
narazılıqla və məyus halda əlavə etdi:
– Məni dilxor elədiniz, Nikanor Ġvanoviç! Ancaq mən
sizə güvənirdim. Beləliklə, bizim nömrəmiz baĢ tutmadı.
Nikanor Ġvanoviçi zaldan fitə basdılar.
– O, valyuta möhtəkiridir! – zaldan qıĢqırdılar, –
belələrinin ucbatından biz nahaq yerə əziyyət çəkirik!
– Onu söyməyin, – konferansye mülayimcəsinə dedi, –
o, peĢman olacaq. – Və yaĢ dolu mavi gözlərlə Nikanor
Ġvanoviçi süzdü. – Di öz yerinizə gedin, Nikanor Ġvanoviç!
Bundan sonra artist zınqırovu çalıb hündürdən elan
etdi:
– Fasilə, yaramazlar!
Gözlənilmədən hansısa teatr proqramının iĢtirakçısına
çevrilən Nikanor Ġvanoviç sarsılmıĢ halda yenə döĢəmədə öz
yerini tutdu. Bu vaxt zala qaranlıq çökdü və divarlarda od
tutub yanan qırmızı sözlər peyda oldu: "Valyutaları təhvil
verin!" Sonra yenə pərdə çəkildi və konferansye dəvət etdi:
– Sergey Qerardoviç Dunçil səhnəyə buyursun.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |