2014v4
5
sәbәblәrә görә hәrәkәtsiz vәziyyәtә gәtirilmişdirsә vә onun dayanması adamların minmәsi vә ya düşmәsi, yaxud
yüklәrin yığılması vә ya boşaldılması üçün zәruri olan vaxtla mәhdudlaşmırsa, nәqliyyat vasitәsi durmuş hesab edilir;
32) parklanma — nәqliyyat vasitәsinin onun üçün xüsusi ayrılmış müvafiq qaydada işarәlәnmiş yerdә durmasıdır;
33) yol hәrәkәti iştirakçısı — hәrәkәt prosesindә piyada, nәqliyyat vasitәsinin sürücüsü, sәrnişin, velosipedçi,
mal-qara ötürәn qismindә iştirak edәn, habelә avtomobil yollarından, küçәlәrdәn, dәmiryol keçidlәrindәn vә ya
nәqliyyat vasitәlәri ilә adamların vә yüklәrin daşınması üçün nәzәrdә tutulmuş digәr yerlәrdәn istifadә edәn şәxsdir;
34) sürücü — hәr hansı növ nәqliyyat vasitәsini idarә edәn şәxsdir (sürücülüyü öyrәdәn avtomobil tәlimatçısı da
sürücüyә bәrabәr tutulur);
35) sәrnişin — nәqliyyat vasitәsindә hәrәkәtdә olan, lakin onun idarә edilmәsinә aidiyyәti olmayan şәxsdir;
36) piyada — nәqliyyat vasitәlәrindәn kәnarda yol hәrәkәtindә iştirak edәn vә yolda hәr hansı iş görmәyәn şәxsdir
(mühәrriksiz әlil arabalarında gedәn, velosiped, moped vә ya motosiklet aparan, kirşә, әl arabası, uşaq vә ya әlil
arabası aparan şәxslәr dә piyadaya bәrabәr tutulur);
37) velosipedçi — әlil arabaları istisna olmaqla, velosipedi idarә edәn şәxsdir;
38) mal-qara ötürәn — mal-qaranı, yük vә ya minik heyvanlarını yoldan keçirәn şәxsdir;
39) ötmә — hәrәkәt etdiyi zolağı dәyişmәklә hәrәkәtdә olan bir vә ya bir neçә nәqliyyat vasitәsini ötüb keçmәkdir;
40) üstünlük — nәzәrdә tutulan istiqamәtdә digәr hәrәkәt iştirakçılarına nisbәtәn ilk növbәdә hәrәkәt etmәk
hüququdur;
41) yol vermәk — sürücünün hәrәkәti davam etdirmәsi vә ya yenidәn hәrәkәtә başlaması, hәr hansı manevr
etmәsi başqa nәqliyyat vasitәlәrinin sürücülәrini qәflәtәn hәrәkәt istiqamәtini vә ya sürәti dәyişdirmәyә mәcbur edә
bilәcәyi halda, onun hәrәkәti davam etdirmәmәsi vә ya yenidәn hәrәkәtә başlamaması, manevr etmәmәsidir;
42) mәhdudiyyәtli görünmә — duman, yağış, qar vә başqa şәraitdә, habelә toranlıqda yolun 300 metrdәn az
mәsafәdә görünmәsidir;
43) yol-nәqliyyat hadisәsi — yollarda, küçәlәrdә, meydanlarda, dәmiryol keçidlәrindә nәqliyyat vasitәlәrinin
hәrәkәti prosesindә baş verәn vә adamların hәlakına vә ya müxtәlif dәrәcәli bәdәn xәsarәti almasına, heyvanların vә
ya hәrәkәtsiz maneәnin vurulmasına, nәqliyyat vasitәlәrinin, yolların, qurğuların zәdәlәnmәsinә vә ya başqa maddi
zәrәr dәymәsinә sәbәb olan hadisәdir;
44) ümumi istifadәdә olan nәqliyyat vasitәsi - sәrnişin daşınması üçün nәzәrdә tutulmuş, müәyyәn edilmiş
marşrut üzrә tәyin edilmiş dayanacaqlarla hәrәkәt edәn nәqliyyat vasitәsidir (avtobus, trolleybus, tramvay);
45) mütәşәkkil nәqliyyat dәstәsi - qarşıda qırmızı vә ya göy sayrışan işıq vә xüsusi sәs siqnalı ilә tәchiz edilmiş
operativ nәqliyyat vasitәsinin müşayiәti ilә bir hәrәkәt zolağında bir-birinin ardınca faraları yandırılmış vәziyyәtdә
hәrәkәt edәn üç vә ya daha artıq mexaniki nәqliyyat vasitәsindәn ibarәt olan dәstәdir;
46) avtoqatar - bir mexaniki nәqliyyat vasitәsinә qoşularaq birlikdә hәrәkәt edәn bir neçә nәqliyyat vasitәsindәn
ibarәt tәrkibdir;
47) icazә verilәn maksimum kütlә - istehsalçı müәssisә tәrәfindәn müәyyәn edilmiş, nәqliyyat vasitәsinin sürücü,
sәrnişin vә yüklә birlikdә yol verilәn kütlәsinin yuxarı hәddidir. Avtoqatarın icazә verilәn maksimum kütlәsi tәrkibә
daxil olan nәqliyyat vasitәlәrinin icazә verilәn maksimum kütlәlәrinin cәmindәn ibarәtdir;
48) sutkanın qaranlıq vaxtı - sutkanın günәş batandan günәş çıxanadәk olan müddәtidir;
49) yaşayış mәntәqәsi - giriş vә çıxışları müvafiq olaraq
5.22,
5.23,
5.24,
5.25
nişanları ilә işarәlәnmiş, әhalinin yığcam mәskunlaşdığı әrazidir. Ağ fonu olan
5.22 vә
5.23 nişanları
yaşayış mәntәqәlәrindә hәrәkәt qaydalarını tәnzimlәyәn müvafiq tәlәblәrin tәtbiq olunduğunu, göy fonu olan
5.24 vә
5.25 nişanları yaşayış mәntәqәlәrindә hәrәkәt qaydalarını tәnzimlәyәn müvafiq tәlәblәrin
bu yolda tәtbiq olunmadığını göstәrir;
50) yaşayış zonası – yaşayış mәntәqәsinin giriş vә çıxışları müvafiq olaraq
5.51 vә
5.52 nişanları
ilә işarәlәnmiş hissәsidir.
Maddә 2. Qanunun tәyinatı
Yol hәrәkәti haqqında Qanun yollarda nәqliyyat vasitәlәrinin vә piyadaların tәhlükәsiz vә rahat hәrәkәtini tәşkil
etmәk mәqsәdi ilә kompleks tәdbirlәr hәyata keçirilmәsi, yol hәrәkәti ilә bağlı insanların hәyatının vә sağlamlığının
qorunması, әtraf mühitin, xüsusi, bәlәdiyyә vә dövlәt әmlakının mühafizәsi, yol-nәqliyyat hadisәlәrinin qarşısının
alınması vә onların ağırlıq dәrәcәsinin aşağı salınması üçün tәdbirlәr görülmәsinin hüquqi әsaslarını vә bu sahәdә
dövlәtin, habelә yol hәrәkәti iştirakçılarının hüquqlarını vә vәzifәlәrini müәyyәn edir.
Maddә 3. Yol hәrәkәti haqqında qanunvericilik
Yol hәrәkәti haqqında Azәrbaycan Respublikasının qanunvericiliyi Azәrbaycan Respublikasının Konstitusiyasından, bu
Qanundan, Azәrbaycan Respublikasının digәr qanunvericilik aktlarından vә Azәrbaycan Respublikasının tәrәfdar
çıxdığı beynәlxalq müqavilәlәrdәn ibarәtdir.
2014v4
6
Maddә 4. Yol hәrәkәti sahәsindә dövlәt vәzifәlәri
Yol hәrәkәti sahәsindә dövlәtin aşağıdakı vәzifәlәri vardır:
1) dövlәt siyasәtini, o cümlәdәn vahid elmi-texniki siyasәti, habelә yol hәrәkәti standartlarını müәyyәn etmәk vә
onları hәyata keçirmәk;
2) yol hәrәkәtinin tәşkili, onun tәhlükәsizliyinin tәmin edilmәsi, әtraf mühitin mühafizәsi, yol hәrәkәti qaydalarının,
habelә onların pozulmasına görә mәsuliyyәtin müәyyәnlәşdirilmәsi ilә bağlı qanunlar vә digәr normativ-hüquqi aktlar
qәbul etmәk, onların icrasını hәyata keçirmәk;
3) yol hәrәkәtinin inkişafının vә tәhlükәsizliyinin tәmin edilmәsinә dair ölkә vә onun inzibati әrazi vahidlәri üzrә
proqramları vә planları qәbul etmәk, onların icrası üzrә dövlәt orqanlarının fәaliyyәtinin әlaqәlәndirilmәsini tәmin
etmәk;
4) yol hәrәkәtinin inkişafına vә tәhlükәsizliyinә dair proqramları vә planları, avtomobil yolları şәbәkәsinin saxlanılması
vә inkişaf etdirilmәsi, yollarda tәhlükәsiz hәrәkәtin, habelә yol hәrәkәtinә dair ekoloji tәlәblәrin tәmin edilmәsi
sahәsindә hәyata keçirilәn tәdbirlәri dövlәt büdcәsindәn maliyyәlәşdirmәk;
5) yol hәrәkәtinin tәşkili üzrә ixtisaslaşdırılmış xidmәtlәri tәşkil etmәk, o cümlәdәn texniki vasitәlәrin vә
avtomatlaşdırılmış sistemlәrin qurulmasını vә istifadәsini, qәza-xilasetmә işlәri görülәn vә kütlәvi tәdbirlәr keçirilәn
yerlәrdә nәqliyyat vasitәlәrinin vә piyadaların hәrәkәtinin tәhlükәsizliyini tәmin etmәk;
6) avtomobil yollarının tikintisinә, yenidәn qurulmasına, tәmirinә, saxlanılmasına vә mühafizәsinә dair, habelә
Azәrbaycan Respublikasında istehsal olunan nәqliyyat vasitәlәrinin konstruksiyasına vә texniki vәziyyәtinә dair vahid
tәlәblәri müәyyәn etmәk vә onlara әmәl olunmasına nәzarәt etmәk;
7) avtomobil yollarının tәmiri vә saxlanılması ilә bağlı fәaliyyәtin, yol hәrәkәtinin tәhlükәsizliyinә tәsir göstәrәn digәr
növ fәaliyyәtin hәyata keçirilmәsi, nәqliyyat vasitәlәrinin tәmiri vә istismarı, daxili vә beynәlxalq sәrnişin vә yük
daşımaları, tәhlükәli yüklәrin daşınması qaydasını müәyyәn etmәk;
8) nәqliyyat vasitәsinin qeydiyyat şәhadәtnamәsinin, dövlәt qeydiyyat nişanının vә sürücülük vәsiqәsinin
nümunәlәrini müәyyәn etmәk;
9) ekoloji tәhlükәsiz tәlәblәrinә әmәl etmәklә, yol hәrәkәti iştirakçılarının ehtiyaclarının tәmin olunması mәqsәdilә
avtomobil yollarının saxlanılmasını, tәmirini, yenidәn qurulmasını vә tikintisini tәşkil etmәk vә onların hәyata
keçirilmәsinә nәzarәt etmәk, yolların qәza tәhlükәli sahәlәrini aradan qaldırmaq;
10) yol hәrәkәti tәhlükәsizliyinin tәlәblәrinә uyğun olaraq dövlәt yollarında texniki xidmәt sahәlәri tәşkil etmәk;
11) yol hәrәkәti iştirakçılarının tibbi tәminatını, o cümlәdәn yol-nәqliyyat hadisәlәrindә zәrәr çәkәnlәrә tibbi yardımın
göstәrilmәsini tәşkil etmәk;
12) sürücülәrin hazırlanmasını vә onların ixtisasının artırılmasını hәyata keçirәn mәktәb vә kursların açılmasına razılıq
vermәk, onların fәaliyyәtinә nәzarәt etmәk, nәzәri vә tәcrübi imtahanlar qәbul etmәk, imtahanlardan
müvәffәqiyyәtlә keçәnlәrә sürücülük vәsiqәsi vermәk, onların uçotunu aparmaq;
13) әhaliyә yol hәrәkәti qaydalarının öyrәdilmәsini vә yol hәrәkәti tәhlükәsizliyinin tәbliği işini tәşkil etmәk, yol
hәrәkәti tәhlükәsizliyi sahәsindә bu Qanunla müәyyәn olunmuş tәlәblәrә hüquqi vә fiziki şәxslәr tәrәfindәn әmәl
olunmasını tәmin etmәk;
14) yaşayış mәntәqәlәrinin baş planlarına, müfәssәl planlaşdırılması vә tikintisi layihәlәrinә, kompleks nәqliyyat
sxemlәrinә vә yol hәrәkәtinin tәşkili sxemlәrinә uyğun olaraq rayon (şәhәr) әrazilәrindә yol hәrәkәtinin
avtomatlaşdırılmış idarәetmә sistemlәrini tәşkil etmәk;
15) pullu duracaqlarda, qarajlarda nәqliyyat vasitәlәrinin saxlanılması qaydasını müәyyәn etmәk;
16) yol hәrәkәti tәhlükәsizliyi mәsәlәlәri üzrә elmi-tәdqiqat işlәrinin aparılmasını tәşkil etmәk;
17) yol hәrәkәt tәhlükәsizliyini tәmin etmәk vә ya hәrәkәt şәraitini yaxşılaşdırmaq mәqsәdilә, yollarda tәmir-tikinti
işlәri aparılarkәn, zәruri olduqda, nәqliyyat vasitәlәrinin hәrәkәtini mәhdudlaşdırmaq vә ya qadağan etmәk, ümumi
istifadәdә olan nәqliyyatın müntәzәm hәrәkәti marşrutlarının açılması qaydasını müәyyәn etmәk vә onun hәyata
keçirilmәsini tәşkil etmәk;
18) nәqliyyat vasitәlәrinin texniki vәziyyәtinә nәzarәt etmәk, qanunla müәyyәn edilmiş hallarda texniki baxışları
hәyata keçirmәk, konstruksiyası vә ya texniki vәziyyәti müәyyәn olunmuş standartlara, habelә mühәrrik, ban vә
şassi nömrәlәri qeydiyyat sәnәdlәrindә göstәrilmiş nömrәlәrә uyğun gәlmәyәn nәqliyyat vasitәlәrinin istismarını
qadağan etmәk;
19) nәqliyyat vasitәlәrinin konstruksiyalarının hazırlanmasına vә yenidәn quraşdırılmasına, aqreqat, ban vә ban
hissәlәrinin dәyişdirilmәsinә icazә vermәk vә yol hәrәkәti tәhlükәsizliyinin tәlәblәrinә uyğun olmasına nәzarәt etmәk;
20) Azәrbaycan Respublikasında istehsal olunan nәqliyyat vasitәlәrinin hәrәkәt tәhlükәsizliyi, әtraf mühitin
mühafizәsi ilә bağlı tәlәblәrә uyğunluğu baxımından onların texniki layihә sәnәdlәrinә vә texniki vәziyyәtinә dair
müvafiq rәylәr vermәk, onların sınaqlarında iştirak etmәk, bu tәlәblәrә cavab vermәyәn nümunәlәrin (mәmulatın)
istehsalını dayandırmaq barәdә müvafiq orqanlara tәqdimatlar vermәk;
21) nәqliyyat vasitәlәrinin qeydiyyatını, özgәninkilәşdirilmәsinin sәnәdlәşdirilmәsini vә onların uçotunu aparmaq,
ipoteka müqavilәsinin qeydiyyata alınması ilә әlaqәdar daşınar әmlakın müvafiq rәsmi reyestrindәn çıxarışı, nәqliyyat
vasitәsinin qeydiyyat şәhadәtnamәsini vә dövlәt qeydiyyat nişanlarını vermәk;