Yönetim kurulu başkan

83

6. Türk 

Tıbbi Onkoloji

 

Kongresi

Hemşirelik Oturumu

mektedir. Proflaktik kullanımı ise FEN riskinin ≥ % 20 olması bekle-

nen hastalarda düşünülmelidir.

1

 

SONUÇ

Nötropeni ve FEN ciddi klinik sonuçlara yol açabilen durumlardır. Bu 

nedenle  saptandığı  anda  detaylı  bir  değerlendirmeyi  takiben  yakın 

bakım ve takip gereklidir. FEN li hastada öncelikle hastanın riski be-

lirlenmeli ve buna göre uygun antibiyoterapisi başlanmalıdır. Düşük 

riskli hastaların tedavisi ayaktan oral tedavi veya yatarak İ.V tedavi ile 

yapılabilir. Bu amaçla siprofloksasin + amoksisilin-klavulonat kombi-

nasyonu uygun ve önerilen tedavi modalitesidir. Yüksek riskli hasta-

ların bakımı ise hastane şartlarında İ.V antibiyoterapi ile yapılmalıdır. 

Takipte alınan cevaba göre tedavi yönetimi sağlanmalıdır. 

KAYNAKLAR:

1.  Clinical Practice Guideline for the Use of Antimicrobial Agents in 

Neutropenic Patients with Cancer: 2010 Update by the Infectious 

Diseases Society of America. Alison G. Freifeld, Eric j. Bow, Kent 

A. Sepkowitz, Michael j. Boeckh, james I. Ito, Craig A. Mullen, 

Issam I. Raad, Kenneth V. Rolston, jo-Anne H. Young, and john 

R. Wingard. Clinical Infectious Diseases 2011;52(4):e56–e93

2.  NCCN Guidelines. Version 02.2015 

3.  j. de Naurois

1

, I. Novitzky-Basso

2

, M. j. Gill

3

, F. Marti Marti

1

, M. 

H. Cullen

1

 & F. Roila

4

 On behalf of the ESMO Guidelines Working 

Group.  Management of febrile neutropenia: ESMO Clinical Pra-

ctice  Guidelines.  Annals  of  Oncology  2010;  21  (Supplement  5): 

v252–v256.

4.  Febril  Nötropeni  Çalışma  Grubu.  Febril  Nötropenik  Hastalarda 

Tanı ve Tedavi Kılavuzu.

 Flora 2004;9 (1):5-28 

5.  Klastersky j. Management of fever in neutropenic patients with 

different risks of complications. Clin Infect Dis 2004; 39 (Suppl 

1):S32–7.

6.  Gabay M, Tanzi M. Guidelines for the management of febrile neut-

ropenia. Clinical Oncology 2010;1:115-122.

7.  Klastersky j, Paesmans M, Rubenstein EB, et al. The Multinatio-

nal Association for Supportive Care in Cancer risk index: a multi-

national scoring system for identifying low-risk febrile neutrope-

nic cancer patients. j Clin Oncol 2000; 18:3038–51.

8.  Averbuch  D

1

, Orasch  C, Cordonnier  C, Livermore  DM, Mikulska 

M, Viscoli C, Gyssens IC, Kern WV, Klyasova G, Marchetti O, En-

gelhard D, Akova M. European guidelines for empirical antibacte-

rial therapy for febrile neutropenic patients in the era of growing 

resistance:  summary  of  the  2011  4th European Conference  on 

Infections  in  Leukemia.  Haematologica. 2013  Dec;98(12):1826-

35. doi: 10.3324/haematol.2013.091025.

---

84

6. Türk 

Tıbbi Onkoloji

 

Kongresi

Hemşirelik Oturumu

Nötropenik hastada enfeksiyonların önlenmesinde, hasta ile 24 saat 

bir arada olan, bakım veren ve elde ettiği verilerle tüm sağlık ekibi-

ni yönlendirecek olan kişi hemşiredir. Hemşire nötropenik hastanın 

yaşadığı çevrenin düzenlenmesi, deri bütünlüğünün sağlanması, ağız 

bakımı ve beslenmesi gibi konularda bakım verir, ayrıca hasta ve ya-

kınlarına rehberlik ve danışmanlık yapar. 

Bu hasta grubu ile ilişkili öneriler, “Centers for Disease Control and Pre-

vention (CDC)”, “Infectious Diseases Society of America (IDSA)” ve “Ame-

rican Society of Blood and Bone Marrow Transplantation” tarafından al-

dıkları kemoterapi nedeniyle nötropenik olan hematopoietik kök hücre 

nakli alıcıları için hazırlanan kılavuzdan yararlanılarak oluşturulmuştur.

Nötropenik hastaların bakımında yer alması gereken başlıca 

uygulamalar 

İzolasyon ve Bariyer Önlemleri

; Nötropenik olan ve olmayan tüm has-

talar için CDC tarafından önerilen izolasyon ilkelerine uyulmalıdır. Tüm 

nötropenik hastaların tek kişilik odalarda izlenmesi önerilir. Hastanın vü-

cut sıvılarıyla temas edilmesi beklenen her durumda standart önlemlere 

uygun olarak eldiven takılmalı, eldiven çıkarıldıktan sonra eller yıkanma-

lıdır. Kan ya da diğer vücut sıvı ve salgılarının sıçraması ihtimali olan her 

durumda standart önlemler gereğince önlük giyilmeli, cerrahi maske ve 

gözlük takılmalıdır. Bunlar esas olarak hastaya infeksiyon bulaşını değil, 

sağlık personelini korumaya yönelik önlemlerdir. Bunlara ek olarak ge-

rekli görülen durumlarda solunum, damlacık veya temas izolasyonu uy-

gulanması gerekebilir. Hasta odalarının kapılarına uyarı kartları asılmalı 

ve oda girişinde el dezenfektanı bulundurulmalıdır. İzolasyon kurallarına 

uyulması nozokomiyal bulaşın önlenmesinde büyük önem taşır. Hastanın 

odasında, tuvalet ve banyo bulunmalı, nakil hastaları için hasta odasının 

kapısı  koridordan  oda  içine  hava  akımını  engellemek  için  kapalı  tutul-

malıdır. Mantar enfeksiyonu riski nedeniyle ortamda vazo, saksı çiçeği, 

sabunluk gibi su kaynakları olmamalı, banyo küveti ve lavaboda su bi-

rikmemesine dikkat edilmelidir. Hastada kullanılan nebülizanların suları 

günlük değiştirilmeli ve odadaki gereksiz eşyalar, tıbbi malzemeler or-

tamdan uzaklaştırılmalıdır.

El Hjyeni; El yıkama hastane infeksiyonlarının önlenmesinde en et-

kili yöntemdir. Hastalarla temas öncesinde ve sonrasında tüm sağlık 

çalışanları  ellerini  yıkamalıdır.  Nötropenik  hastalar  da  el  hijyeninin 

önemi  konusunda  bilgilendirilmelidir.  El  yıkama  amacıyla  antimik-

robiyal  solüsyonlar  kullanılmalıdır  (klorheksidin  glukonat  vb.).  Su 

kullanılmasını gerektirmeyen alkollü el antiseptikleri bu solüsyonlar 

yerine güvenle kullanılabilecek bir alternatiftir.

Odadaki Tıbbi aletler; Hasta odasında bulunan tüm tıbbi aletler uy-

gun bir dezenfektan solüsyon kullanılarak her gün dezenfekte edil-

melidir.  Yara  bakımında  kullanılan  steril  olan  ve  steril  olmayan  her 

türlü  materyal  kontrol  edilmeli,  ambalaj  bütünlüğü  bozulmuş,  son 

kullanım tarihi geçmiş, gözle görülebilir bir şekilde kirlenmiş malze-

meler kullanımdan kaldırılmalıdır.. Hasta odalarında ve oda dışındaki 

koridorlarda Aspergillus salgınlarına kaynak oluşturabileceği için halı 

kullanılmamalıdır.

Çiçekler ve Oyuncaklar

; Nötropenik hastaların odalarında fungal in-

feksiyonlara kaynak oluşturabileceği için kuru veya taze çiçek bulun-

durulması  sakıncalıdır.  Yıkanma,  dezenfekte  edilme  şansı  olmayan 

oyuncaklar (özellikle tüylü, peluş veya kumaş olanlar) hasta odala-

rında bulundurulmamalıdır.

Sağlık Personeli; Solunum, damlacık veya direkt temas yoluyla bu-

laşabilecek herhangi bir infeksiyon hastalığı (varisella zoster, infeksi-

yöz gastroenterit, dudakta veya parmaklarda herpetik lezyonlar, üst 

solunum  yolu  infeksiyonu  gibi)  olan  sağlık  personelinin  nötropenik 

hastalara bakım vermesi geçici bir süre için engellenmelidir. HIV ve 

hepatit C ile infekte olan ya da hepatit B taşıyıcısı olan sağlık persone-

linin nötropenik hastalara bakım vermesinde sakınca yoktur.

Ziyaretçiler; Bulaşıcı hastalığı olan (veya olma ihtimali bulunan) ki-

şilerin nötropenik hastaları ziyaret etmesine kesinlikle izin verilme-

melidir (üst solunum yolu infeksiyonu geçirenler, kısa bir süre önce 

herhangi  bulaşıcı  hastalıkla  temas  öyküsü  olanlar,  canlı  varisella 

zoster virüs aşısını takiben altı hafta içinde varisella zoster benzeri 

döküntüsü olanlar, su çiçeği veya zoster lezyonları olanlar, son üç-altı 

NÖTROPENİK HASTA VE FEBRİL NÖTROPENİ HEMŞİRELİK 

yAKLAŞIMLARI

HEM. SEÇKİN ERDAL

MEdiPol MEGa ünivErsitE hastanEsi, Erişkin kEMik iliği nakli ünitEsi, istanBUl

---