110
NAXÇIVAN BÖLGƏSİNİN
XIX-XX ƏSRİN ƏVVƏLLƏRİ
TARİXİNİN ƏSAS
HADİSƏLƏRİ
1801, 12 sentyabr
Şərqi Gürcüstanla birlikdə Şimali Azərbaycan torpaqlarının
Rusiyaya ilhaq
edilməsinin başlanması
1804-1813
Rus-İran müharibəsi
1806-
Məmmədqulu Salik
1810, 15 iyun
Mehrinin ruslar tərəfindən işğalı
1813, 12 oktyabr
Gülüstan
müqaviləsi
1819-1909
İsmayıl xan Naxçıvanski
1824-1883
II Kalbalı xan Naxçıvanski
1826-1828
Rus-İran müharibəsi
1827, 26 may
Naxçıvanın tutulması
1827, 7 iyul
Abbasabadın tutulması
1828, 10 fevral
Türkmənçay müqaviləsi
1828, 21 mart
I Nikolayın fərmanı ilə İrəvan və Naxçıvan əyalətləri əsasında «Erməni
vilayəti»nin yaradılması
1828-1840
Naxçıvan əyaləti «Erməni vilayəti» tərkibində
1829
Kəngərli süvari dəstəsi
1836-1886
Fəqir Ordubadi
1837, 1 yanvar
Naxçıvanda qəza məktəbinin açılması
1837
Süst kəndi yaxınlığında ikinci düz mədəninin açılması
1839-1904
Usta Zeynal Nəqqaş
1840, 10 aprel
İnzibati məhkəmə islahatı
1840-1846
Naxçıvan Gürcü-İmeret quberniyası tərkibində
1841, 5 yanvar
Zaqafqaziyada dövlət əmlakının idarə olunması haqqında qanun
1843-
Abdulla Rasizadə
1844
Qafqaz
canişinliyinin təsisi
1845-1902
Paşa Sultanov-
Kəngərli
1846, 6 dekabr
Bəylərin torpaq hüququ haqqında reskript
1846, 14 dekabr
İnzibati - ərazi bölgü islahatı
1846-1849
Naxçıvan Tiflis quberniyası tərkibində
111
1846-1931
Məhəmməd Şahtaxtinski
1847-1906
Aslanxan Gövhər
1848
Əylisdə kommersiya xarakterli məktəb açılması
1848-1862
«Qanlı göl» (Şahbuz rayonunun Kükü kəndində) su dəryaçasının tikilməsi
1848-1934
Hacı Hüseyn Naxçıvani
1849-1917
Naxçıvan İrəvan quberniyası tərkibində
1849, iyun
İrəvan quberniyasının təşkili
1851-1894
İsasultan Şahtaxtinski
1853, sonları
Naxçıvan bəy drujinası
1854-1917
Qurbanəli Şərifzadə
1854-1903
Məhəmməd Tağı Sidqi
1855
Ordubadda ibtidai məktəb açılması
1856-1924
Kabla Musa
1858-1913
Əbülfət Şahtaxtinski
1859, 1 yanvar
«Baş idarə və Qafqaz canişini Şurası haqqında Əsasnamə»nin qüvvəyə
minməsi
XIX, 60-cı illəri
Şan Girey su anbarının yaradılması
1860
Aşıq Allahverdi Kosacanlının (Ağ aşıq) vəfatı
1860
Heyran xanım Dünbulinin (təqribən 1790-cı ildə anadan olmuşdur) vəfatı
1861, 19 fevral
Rusiyada təhkimçilik hüququnun ləğvi
1861, 29 iyun
Zaqafqaziya diyarının mərzləşdirilməsi haqqında Əsasnamə
1861, dekabr
Zaqafqaziyada yerli gözətçi dəstələri haqqında Əsasnamə
1862-1921
Mirzə
Ələkbər Süleymanov
1862-1896
Əliməmməd Xəlilov
1863-1921
Nəsrulla Şeyxov
1863-1919
Hüseyn xan Naxçıvanski
1864, sentyabr-oktyabr
Moskvada keçirilən Ümumrusiya kənd təsərrüatı sərgisində Naxçıvan
qəzası sakinlərinin «yaxşı pambıq növü» nümayiş etdirdiklərinə görə
həmin sərginin «fəxri vərəqəsi» ilə təltif edilməsi
1864-1905
Məmmədqulu Kəngərli
1864, 24 yanvar
Naxçıvanı İran sərhəddindəki Culfa ilə birləşdirən və Tiflis-İrəvan-
Naxçıvan-Culfa teleqraf xəttinin bir hissəsi olan ilk teleqraf xəttinin
istifadəyə verilməsi
1864, 20 noyabr
Məhkəmə islahatı
112
1865
İravən-Culfa şosse yolunun («Çar yolu») inşasına başlanması
1866-1916
Əbülqasım Sultanov
1866-1935
Eynəli Sultanov
1867
Güclü daşqın
1867, 9 dekabr
Qafqaz və Zaqafqaziya diyarının idarəsinin dəyişdirilməsi haqqında fərman
1869-1932
Cəlil
Məmmədquluzadə
XIX əsrin 70-ci illəri
Əylisdə qız məktəbinin açılması
1870, 14 may
Kəndli islahatı
1872-1950
Məmməd Səid Ordubadi
1872, 16 iyun
Şəhər Əsasnaməsinin təsdiq olunması
1875-1920
Ələkbər Məmmədxanov
1875
Ordubadda iki ipəksarıma fabrikinin işə düşməsi
XIX əsrin 70-ci illəri
Azərbaycanda duz istehsalı və emalının kapitalist sənayesi əsasları
üzərində qurulması
1877-1956
Mirbağır Mirheydərzadə
1878-1937
Tağı bəy Şəfiyev
1878-1939
Məhəmməd Rəsizadə
XIX əsrin 80-cı illəri
Şərur əyalətinin Yengicə kəndində xüsusi pambıqalma məntəqəsi
yaradılması
1880-1919
Əliqulu Qəmküsar
1880-1944
Həmid
ağa Şahtaxtinski
1881-1963
Hacı Məhəmməd Naxçıvani
1881-1924
Behbud ağa Şahtaxtinski
1882
Ordubad ipək məmulatının Moskva ticarət-sənaye sərgisinin qızıl
medalına layiq görülməsi
1882-1927
Nadim Naxçıvani
1882-1941
Hüseyn Cavid
1882-1923
İbrahim Əbilov
1882
Ordubadda «Əxtər» (Ulduzlar) məktəbinin açılması
1882
Məxfi polis nəzarəti haqqında əsasnamə
1883
Naxçıvanda dram teatrının təşkili
1884-1886
İrəvan quberniyasına göndərilmiş aqranom V.İ. Samolevskinin rəhbərliyi
altında 200 puda qədər Amerika növlü çiyid toxumunun əhali arasında
paylanması (1884). N.A.Kruyukov və N.İ.Taratinov tərəfindən bu işin
