iv
TEŞEKKÜR
Felsefe eğitimimin başından bu tez çalışmasının sonuna kadar her aşamada, bilgisi,
tecrübesi ve destekleyici tavrıyla bana yol gösteren ve yardımcı olan hocam Doç. Dr.
Çetin Türkyılmaz’a, hayatımın her alanında olduğu gibi bu çalışmada da en büyük
destekçim ve yol arkadaşım, eşim Özgün Bulut’a
ve son olarak, ebedi barışa erişmiş
kozmopolit bir dünyada büyümesi umuduyla kaleme aldığım bu çalışma süresince,
sabırla çalışmalarımın bitmesini bekleyen, bana yaşam enerjisi veren, biricik kızım Rüya
Bulut’a teşekkür ederim.
v
ÖZET
DEMİRGÜÇ BULUT, Ahu.
Kant’ın Hukuk Felsefesinde Kozmopolitizm Düşüncesi
Üzerine Bir İnceleme
, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019.
Kozmopolitizm/dünya yurttaşlığı, kökenlerini Antik Yunan’da bulan ama Kant’ın siyaset
felsefesine dair eserleriyle modern felsefedeki yerini alarak,
deyim yerindeyse
popülerleşen, insan hakları başta olmak üzere, pek çok felsefi ve siyasi kavrama da temel
teşkil eden önemli bir kavramdır. İnsanın önünde sonunda ulaşacağı ebedi barış ve dünya
yurttaşlığı statüsü, doğanın insanlık için belirlediği en üstün amaç olarak Kant’ın
felsefesinde tamamıyla hukuksal bir çerçevede düzenlenmiş ve birbirlerini gerektirmeleri
nedeniyle ayrılamaz şekilde ilişkilendirilmişlerdir. Sadece ütopik bir gelecek öngörüsü
değil, aklın oluşturduğu hukuksal bir yapı olarak betimlenmelerine rağmen,
kozmopolitizm ve ebedi barış fikirleri, kimi düşünürlerce
asla gerçekleşemeyecek bir
ütopya olarak değerlendirilmiştir. Kozmopolitizm ve bağlantılı olarak ebedi barış,
insanlık kavramının bu bağlamda kullanımının yaratacağı düşünülen sıkıntılar, dünyanın
çok kutuplu yapısının kozmopolitizm ile homojenleştirilmeye çalışılması, evrensel
konukseverlik kavramının sınırları ya da savaşın son bulmasının mümkün olup
olamayacağı gibi çeşitli açılardan eleştirilmiş, ancak siyaset
felsefesinde edindikleri
önemli yeri asla kaybetmemişlerdir.
Günümüzde ise, savaşların şekil değiştirerek, daha çok müdahaleler biçimine bürünmesi,
mülteci sorununun önem kazanması ve bu soruna ilişkin insan hakları ihlalleri gibi
konuların gündemde olması nedeniyle, kozmopolitizm kavramı ve ona yönelik eleştiriler
tekrar ele alınmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, kozmopolitizm kavramının Kant’ın
ortaya koyduğu haliyle gerçekleşebilirliğine dair farklı görüşler örneklenerek,
konuya
bütünlüklü bir bakış açısı geliştirilmeye çalışılmıştır.