İnformasiya
cəmiyyəti
6
197
vətəndaşların dövlət orqanlarının işi haqqında məlumatlandırılması nəzərdə tutulur.
Bəzi ölkələrdə (o cümlədən Azərbaycanda) bu anlayış faktik olaraq hakimiyyətin
vətəndaş cəmiyyəti ilə elektron mühitdə qarşılıqlı əlaqəsi kimi başa düşülür. Qərb
ölkələrində (ilk növbədə, ABŞ və Böyük Britaniyada) isə ona,
ümumiyyətlə, dövlətin
fəaliyyətinin effektivliyini yüksəltməyə yönəlmiş konsepsiya kimi baxılır. Elektron
hökumət (e-hökumət) dövlət informasiyasına vətəndaşların sərbəst çıxışının olmasını,
dövlət orqanlarının kağızsız kargüzarlığa keçirilməsini, bütün dövlət orqanlarında illik
effektli iş göstəricilərinin qurulmasını və onların həm parlament, həm də vətəndaşlar
tərəfindən müntəzəm yoxlanmasını, dövlət qulluqçularını identifikasiya etmək üçün
dövlət orqanlarında plastik kartların tətbiqini və bu kimi başqa işlərin gerçəkləş-
dirilməsini nəzərdə tutur.
Elektron hökumət daxilində münasibətlərin üç modeli vardır:
G2C (government-to-citizen) – hökumət və vətəndaşların qarşılıqlı əlaqəsi.
G2B (government-to-business) – hökumət və biznesin (özəl şirkətlərin)
qarşılıqlı əlaqəsi.
G2G (government-to-government) – hökumətin müxtəlif qollarının,
hökumətin dövlət qulluqçuları ilə qarşılıqlı əlaqəsi.
Vətəndaşların və biznes strukturlarının dövlət orqanları ilə qarşılıqlı əlaqəsini
asanlaşdırmaq və ictimai sektorun effektivliyini yaxşılaşdırmaq üçün e-hökumətdə
İnternet texnologiyasından istifadə olunur.
Ölkəmizdə elektron hökumətin formalaşdırılması beynəlxalq təcrübəyə əsas-
lanır və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasında rabitə
və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2010–2012-ci illər üçün Dövlət
Proqramının (Elektron Azərbaycan)” təsdiq edilməsi haqqında sərəncamı, “Dövlət
orqanlarının elektron xidmətlər göstərməsinin təşkili sahəsində bəzi tədbirlər haq-
qında” 23 may 2011-ci il tarixli fərmanı və digər normativ-hüquqi aktlar çərçivəsin-
də həyata keçirilir.
"Elektron hökumət portalı"nda qeydiyyat
1. "Elektron hökumət portalı"na daxil olun (
e-gov.az).
2. Qeydiyyat düyməsini çıqqıldadın. İstifadəçi qaydaları səhifəsi açılacaq.
3. Qaydalarla tanış olub uyğun sahəni qeyd edin və Davam et düyməsini çıqqıldadın.
Şəxsiyyət vəsiqəsinin doğruluğu səhifəsi açılacaq.
A D D I M 1
A D D I M –
İngilscə "e-government" anlayışına "elektron dövlət" anlayışı daha çox uyğun gəlir,
ancaq Azərbaycanda "elektron hökumət" anlayışına üstünlük verilir. Doğrudur, belə
tərcümə yolveriləndir, ancaq "elektron hökumət" anlayışı
məsələnin mahiyyətini tam
əhatə etmir. Belə ki, müasir beynəlxalq hüquqi sənədlərdə "government" termini
bütövlükdə dövləti göstərmək üçün istifadə edilir.
Bu maraqlıdı
r
198
4. Şəxsiyyət vəsiqənizin tələb olunan məlumatlarını daxil edin və Növbəti düyməsini
çıqqıldadın. Portala giriş üçün kod və parol
səhifəsi açılacaq.
5. Sistemə giriş üçün tələb olunacaq istifadəçi adınızı və parolunuzu daxil edin və
Növbəti düyməsini çıqqıldadın. Şəxsiyyət vəsiqənizin məlumatlarının əks olunduğu
Şəxsi
məlumatlar
səhifəsi açılacaq.
6. Əlavə tələb olunan məlumatları daxil edin və Növbəti düyməsini çıqqıldadın.
Şəxsiyyətin doğruluğu
səhifəsi açılacaq.
7. Tələb olunan məlumatlardan ən azı üçünü düzgün daxil edin və Növbəti düyməsini
çıqqıldadın. Hesabın
aktivləşdirilməsi
səhifəsi açılacaq.
8. Kodu göndər düyməsini çıqqıldadın. Qeyd etdiyiniz mobil telefon nömrəsinə
aktivləşdirmə kodu gələcək. Həmin kodu daxil edin və Təsdiqlə düyməsini çıq-
qıldadın.
9. Hesabınızın aktivləşdirildiyi haqqında bildiriş çıxacaq.
"Elektron hökumət portalı"nda elektron xidmətlərdən istifadə edilməsi
1. Portala giriş düyməsini çıqqıl-
dadın və təklif olunan variant-
lardan sonuncunu seçin.
A D D I M 2
A D D I M –
İnformasiya
cəmiyyəti
6
199
2. Tələb olunan istifadəçi adınızı və parolunuzu daxil edin və Daxil ol düyməsini
çıqqıldadın. Yanlışlıq yoxdursa, portalın bütün xidmətləri istifadənizə açılacaq.
3. Elektron arayışlar düyməsini çıqqıldadın və açılan siyahıdan Şəxsiyyət vəsiqəsi
məlumatları üzrə arayış bəndini seçin.
4. Daxili İşlər Nazirliyinin “Giriş-çıxış və qeydiyyat” İdarələrarası Avtomatlaşdırılmış
Məlumat-Axtarış Sisteminə (İAMAS) sorğu göndəriləcək və şəxsiyyət vəsiqənizin
məlumatları PDF formatında ekranda əks olunacaq. İndi siz bu arayışı çap edib,
yaxud elə bu elektron formada (dövlət orqanından alınmış rəsmi arayış kimi)
istənilən tələb edən quruma təqdim edə bilərsiniz.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 13 iyul tarixli 685 nömrəli fər-
manına əsasən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət
və Sosial İnnovasiyalar
üzrə Dövlət Agentliyinin
tabeliyində “ASAN xidmət” mərkəzləri yara-
dılmışdır. Bu mərkəzlər dövlət orqanları tərəfindən
göstərilən xidmətlərin vahid və əlaqələndirilmiş
formada həyata keçirilməsini təmin edən qurum-
lardır. “ASAN xidmət” mərkəzləri dövlət qulluqçularının fəaliyyətində əhaliyə mü-
nasibətdə vətəndaş məmnunluğunun təmin olunması istiqamətində yeni yanaşmanın
formalaşdırılmasına, ölkədə dövlət qulluqçusu-vətəndaş münasibətlərinin keyfiyyətcə
yeni müstəviyə keçməsinə xidmət edir. Mərkəzlərin fəaliyyəti operativlik, şəffaflıq,
nəzakətlilik, məsuliyyət və rahatlıq prinsipləri əsasında qurulur.
1.
www.e-gov.az portalına daxil olun. İstədiyiniz bir dövlət qurumunu seçin və onun
təqdim etdiyi elektron xidmətlərlə tanış olun. Bu haqda təqdimat hazırlayın.
2.
www.asan.gov.az saytına daxil olun. Təqdim olunan xidmətlərin siyahısı ilə tanış olun.
“ASAN xidmət” mərkəzlərinin yaradılmasında başlıca məqsədlərin nə olduğunu
öyrənin.
ASAN qısaltmasının açılışı nə deməkdir? Şəxsiyyət vəsiqəsi almaq üçün nə
qədər rüsum ödənilməlidir?
Özünüzü yoxlayın
1.
"Elektron hökumət" nə deməkdir?
2.
Ölkəmizdə "Elektron hökumət"ə keçid prosesi nə vaxtdan başlayıb?
3.
"Elektron hökumət portalı"nda qeydiyyatdan keçmək üçün hansı məlumatlar tələb
olunur?
4.
“ASAN xidmət” nə deməkdir?
ö y r ə n ə k
A R A Ş D I R A Q –