1 azərbaycan-tüRKİYƏ ƏlaqəLƏRİ son 20 İLDƏ: UĞurlar və İmkanlar
Hərbi-texniki sahədə Azərbaycan-Türkiyə əməkdaşlığı (1991-2011)
Yüklə 2,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
126 Hərbi-texniki sahədə Azərbaycan-Türkiyə əməkdaşlığı (1991-2011) Xüsusi Maşınqayırma və Konversiya Komitəsi artıq təkmilləşdirilmiş ordunun tələblərinə cavab vermirdi. Komitənin fəaliyyətini gücləndirmək məqsədilə 2000-ci il sentyabrın 20-də Xüsusi Maşınqayırma və Konversiya Komitəsi (XMKK) ilə Türkiyənin hərbi təyinatlı məmulatlar istehsal edən Makina və Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) arasında “Müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıq haqqında” Müqavilə imzalanıb. Müqavilədə MKEK-in Azərbaycan hərbi sənaye kompleksinin inkişafına hərtərəfli yardım etməsi nəzərdə tutulurdu. Tərəflər arasında imzalanan bu müqavilə XMKK-nin işinə müəyyən qədər müsbət təsir göstərsə də, qurum dövrün tələblərinə cavab vermirdi. 2005-ci ilin dekabrında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Fərmanı əsasında ölkənin müdafiə qüdrətini möhkəmləndirmək və xaricdən asılılığı azaltmaq məqsədi ilə hərbi sənaye kompleksini özündə birləşdirən Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (MSN) yaradıldı. MSN köhnəlmiş sovet stereotiplərini dağıdaraq, tabeliyində olan bütün müəssisələrin ən yeni texnologiya ilə işləyən müasir avadanlıqlara malik olması üçün yenidənqurma işləri həyata keçirdi. Müəssisələrin müasir texnologiya və avadanlıqla təchiz edilməsi üçün beynəlxalq sahədə fəaliyyət göstərmək tələb olunurdu. Bu məqsədlə Azərbaycan Respublikasının müdafiə sənayesi naziri Yavər Camalov xarici dövlətlərə ilk rəsmi səfərini məhz 2006-cı il sentyabrın 11- 15-də Türkiyə Respublikasının milli müdafiə naziri cənab Vecdi Gönülün dəvəti ilə qardaş ölkəyə edib. Hər iki ölkənin nazirləri arasında hərbi-texniki sahədə əməkdaşlığın genişləndirilməsi haqqında müzakirələr aparılıb. Səfər zamanı nümayəndə heyəti Türkiyənin hərbi sənaye kompleksinə daxil olan bir sıra müəssisələri ziyarət edərək, onların işləri ilə yaxından tanış olub. NATO standartları və qabaqcıl texnologiya əsasında işləyən Türkiyənin müəssisələri ilə əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi qərara alınıb. 2007-ci ilin mart ayında Türkiyənin MKEK-in Baş direktorunun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti işgüzar səfərlə Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyini ziyarət edib. Ziyarət əsnasında MKEK-in Baş direktoru Ünal Önsipahioğlu Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin rəhbər heyəti ilə görüşərək əməkdaşlığın genişləndirilməsi haqqında fikir mübadiləsi aparıb və müəssisələrimizlə tanış olub. Ziyarət nəticəsində tərəflər arasında bir neçə müqavilə imzalanıb. MKEK müəssisələrimizdən birinə təmənnasız olaraq ov patronları istehsal xəttinin verilməsi haqqında qərar qəbul edib və 2008-ci ilin iyulunda bu xətt gətirilərək montaj olunub. Hazırda bu xətt məmulat istehsal etməkdə davam edir. Bununla yanaşı, Türkiyənin 127 Hərbi-texniki sahədə Azərbaycan-Türkiyə əməkdaşlığı (1991-2011) “ROKETSAN” şirkətinin nümayəndələri Azərbaycana işgüzar səfərdə olublar və görüşlər zamanı əməkdaşlıq sahələri müəyyən edilib. Əməkdaşlıq sahələri genişləndiyindən tərəflər bu prosesin əlaqələndirilməsi və səmərəliliyinin artırılması məqsədilə 2007-ci ildə Yüksək Səviyyəli Hərbi Dialoq İclasını (YSHDİ) təsis ediblər. YSHDİ ildə iki dəfə toplanaraq meydana çıxmış problemlərin həlli və əməkdaşığın genişləndirilməsi istiqamətində hərtərəfli fəaliyyət göstərir. 2008-ci il ərzində Türkiyə Mülli Müdafiə Nazirliyi Müdafiə Sənayesi Müstərşarlığının rəhbərliyi və nümayəndə heyəti müxtəlif vaxtlarda Azərbaycana işgüzar səfərlər ediblər. 2008-ci ilin iyulunda Türkiyənin müdafiə sənayesi müstəşarı Murat Bayarın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti, həmin ilin sentyabrında isə Beynəlxalq Əlaqələr İdarəsinin rəisi Lütfi Varoğlu işgüzar səfərlə Müdafiə Sənayesi Nazirliyini ziyarət ediblər. Qonaqlar, eyni zamanda, müəssisələrimizi ziyarət edərək aparılan yenidənqurma işlərini dəyərləndiriblər. Bu görüşlər nəticəsində yeni əməkdaşlıq sahələri müəyyən olunub. Hər iki səfərin sonunda bir neçə müqavilə imzalanıb. Müqavilələrə əsasən müəssisələrimizin Türkiyə müəssisələrindən xammal və dəstləşdirici hissələr əldə etmək imkanı yaranıb. Digər bir müqavilə ilə Türkiyə Müdafiə Sənayesi Müstəşarlığı Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyini 2008-ci ilin noyabrında Pakistanda keçirilən Beynəlxalq Müdafiə Məmulatları Sərgisində iştirak etməyə dəvət edib. Bu dəvətə görə Türkiyə icarəyə götürdüyü stenddə Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyi üçün təmannasız guşə ayırıb. Bununla da tarixdə ilk dəfə olaraq Azərbaycan istehsal etdiyi milli silahlarını beynəlxalq səviyyəyə çıxarmaq imkanı əldə edib. Uğurla keçən bu sərgi iki ölkə arasında qardaşlıq əlaqlərinin inkişafının bir nümunəsidir. Digər bir müqavilə ilə mütəxəssislərimizin Türkiyədə ixtisasartırma kurslarında iştirak etməsi haqqında razılıq əldə olunub. Bu razılığa əsasən, 2009-cu il ərzində bir neçə müəssisəmizin mütəxəssisləri Türkiyədə ixtisasartırma kursları keçiblər. Bundan başqa, Türkiyənin “TİSAŞ” şirkəti Müdafiə Sənayesi Nazirliyi ilə kiçik çaplı atıcı silahların birgə istehsalı layihəsini həyata keçırib. Hazırda layihə bütünlüklə icra edilib və müəssisələrimizdə bu məmulat istehsal olunur. Müəssisələrimizdə aparılan yenidənqurma işləri və müasir texnologiyanın gətirilməsi nəticəsində Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin 128 Hərbi-texniki sahədə Azərbaycan-Türkiyə əməkdaşlığı (1991-2011) müəssisələri rəqabətədavamlı məmulatlar istehsal edir. Məhz bunun nəticəsidir ki, Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyini istehsal etdiyi məmulatları beynəlxalq sərgidə nümayiş etdirmək məqsədilə İstanbulda keçirilən IX Beynəlxalq Müdafiə Sənayesi Sərgisinə (IDEF-2009) dəvət edib. MSN sərgidə 27 adda məmulatı uğurla nümayiş etdirib. Sərginin açılışında Türkiyənin Baş naziri cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycan stendini ziyarət edib və məmulatlarla, xüsusilə də “İstiqlal” adlı snayper tüfəngi ilə yaxından tanış olub. Azərbaycanın qısa müddət ərzində əldə etdiyi uğurlara sevindiyini gizlətməyən cənab Baş nazir Müdafiə Sənayesi Nazirliyinə fəaliyyətində daha böyük uğurlar qazanmasını arzulayıb. Sərgi zamanı Müdafiə Sənayesi Nazirliyi bir neçə müqavilə imzalamağa da müvəffəq olub. Türkiyənin “ASELSAN” şirkəti optik sahədə müəssisələrimizlə əməkdaşlıq etmək hüququnu əldə edib. Bunun nəticəsində müəssisələrimizdə müasir texnologiya ilə istehsal edilən optik cihazlar istehsal olunacaq. Hazırda istehsal xəttinin yaradılması prosesi başa çatmaq üzrədir. Bununla əlaqədar bir sıra mütəxəssislərimiz “ASELSAN” şirkətində ixtisasartıma kursları keçirlər. 2010-cu ildə Türkiyənin “ROKETSAN” şirkəti ilə müzakirələr davam etdirilib və əməkdaşlıq haqqında razılıq əldə olunub. Həmin ildə mütəxəssislərimiz Türkiyənin tank zavodunu ziyarət edərək təcrübə mübadiləsi keçiblər. Bundan başqa, Türkiyənin bir neçə müəssisəsi ilə əməkdaşlıq müqavilələri imzalanaraq həyata keçirilib. 2010-cu il avqustun 16-18-də Azərbaycana rəsmi səfər edən Türkiyə Prezidenti Abdullah Gülün başçılıq etdiyi rəsmi heyətin tərkibində olan bu ölkənin müdafiə sənayesi müstəşarı Murat Bayar azərbaycanlı həmkarı Yavər Camalovla görüşərək əməkdaşlıqdan məmnunluğunu bildirib və gələcək inkişaf planları haqqında fikir mübadiləsi aparılıb. Bu məqsədlə 2011-ci ilin aprelinda MKEK-in Baş direktoru Ünal Önsipahioğlu Müdafiə Sənayesi Nazirliyinə işgüzar səfər edərək, gələcək planlar haqqında fikir mübadiləsi aparıb. MSN 2011-ci ilin mayında İstanbulda keçirilən “IDEF-2011” X Beynəlxalq Müdafiə Sənayesi Sərgisində 89 adda məmulatla iştirak edib. Sərginin açılış günü Türkiyə Prezidenti Abdullah Gül stendimizi ziyarət edib və uğurlar arzulayıb. Bu ziyarət Azərbaycana verilən dəyərin və əhəmiyyətin təcəssümi idi. Yüklə 2,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|