24
SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI - 80
TƏBRİKLƏR
sirri vətənimizin – torpağın köksündə bitirə bilib, mayasını-gücünü vətən torpaqlarının
saf suyundan – havasından, bir sözlə, vətən gözəlliklərindən ala bilib. Axı, insanlar
sosial varlıq kimi formalaşmasından öncə bir fərd olaraq bioloji varlıq kimi dünyaya
gəlirlər. Ona görə də insan özünü sağlam görməsi üçün birinci növbədə bioloji amil
olduğunu nəzərə almalı, bioloji cəhətdən böyüyüb inkişaf etməsinin qayğısına
qalmalıdır. Bu mənada, Sədnik müəllim vətənimizdə bitən uzun ömürlü – çox əsrlik
ömrə malik vüqarlı çinar ağaclarını xatırladır. Bax, Sədnik müəllim özünü torpaq
üstündə beləcə bitirib-yaşadır. Onun gümrahlığının, sağlamlığının birinci şərti budur.
İkincisi: Mən yuxarıda da qeyd etdim ki, insanın torpaq kimi inkişaf etməsi üçün
özünü-enerjisini istənilən şeyə müvafiq qaydada – bərabər ölçüdə, paralel şəkildə
paylamağı bacarmalıdır. İnsan enerjisini bir şeyə az, digərinə çox dərəcədə paylayarsa-
tarazlıq münasibətlərini itirərsə, onda öz fiziki ömrünə balta çalmış olar, sağlamlıqdan
və torpaq yolu həddinə yetməkdən məhrum olar. Bax, bu cəhətdən də Sədnik müəllim
özünü istənilən sahəyə bərabər miqyasda paylaşdıra bilib.
Mən “Folklorumuzun bilici babası - Sədnik Paşa” adlı bir yazımda yubliyarın
həyat-fəaliyyətini bir neçə bölgüdə qruplaşdırmışdım. Onun şairlik, müəllimlik,
alimlik, folklorşünas-səyyahlıq (yəni folklor irsimizin toplayıcısı) kimi böyük sahələrdə
mühüm xidmətlərindən bəhs açmışdım, özü də göstərmişdim ki, bu sahələrin hər
birində Sədnik Paşayev müstəqil bir insan kimi çıxış edir. Yəni o, gecə şair kimi
bütövdürsə, eləcə də folklorşünas kimi, müəllim kimi, alim kimi bütöv-ayrıca bir
şəxsdir. Demək, o, ömrünü bildiyi sahələrə eyni şəkildə paylaşdırıb-bölüşdürə bilib.
Bunların hamısında o, eyni adamdır-eyni dərəcədə normal mütəxəssisdir.
Bax, bu gün bizim gözümüz qarşısında gümrahlığı ilə gördüyümüz 80 yaşlı
professor Sədnik Paşayevin özünü cavan saxlamağının ikinci səbəbi də bu amillərlə
şərtlənir: Özünü, enerjisini artıqdan, ya əskikdən nəyəsə sərf etməməkdən - bərabər
biçimdə özünü paylaşdırmaqdan!...
Bu gün bizim 80 yaşlı müdrik kimi görüb - tanıdığımız professor Sədnik
Paşayevin həm fiziki ömrü, yaşayış, həm də mənəvi ömrü-mənəvi dünyası bir
məktəbdir. Necə yaşaya bilməyi bir məktəb kimi ondan öyrənməliyik. Özünü torpaq
25
SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI - 80
TƏBRİKLƏR
üstündə bitirə bilmək, vətən torpağına bağlılıq ruhunda yaşatmaq və həm də folk-
lorumuzu, xalqımızı dərin məhəbbətlə sevməklə vətənə, xalqa gərəkli vətəndaş olmaq!
Bu yol professor Sədnik Paşayevin özündən sonra bizlərə açdığı yoldur.
Bəli, professor Sədnik Paşayev 80 illik ömür yolunda həm alim kimi, həm də
vətəndaş – insan kimi biz gənclərə nümunə məktəbdir. Alimliyi ilə insanlığı bir-birini
tamamlayan canlı bir simadır. İstəyirsən onunla sadə bir insan kimi təmas qur, ünsiyyət
et, istəyirsən də bir şair kimi, ya elm adamı kimi müsahib ol. Hər bir halda bu mü-
nasibətdən xoşlanacaqsan, hərarət tapacaq, mehribanlıq görəcəksən. İnsanın da
xoşbəxtliyi elə budur. Cəmiyyətin hər təbəqəsinin, nümayəndəsinin hörmət və
məhəbbətini qazana bilmək! Sədnik müəllim insanların məhəbbətin qazanmış ağsaqqal,
nurani bir insandır. Ömrümün yarı yaşının müqəddəslik zirvəsində qərarlaşan Sədnik
müəllimə 160-a gedən yolda da sağlamlıq deyir, həmişə belə qalmağını arzulayıram!.
Böyük hörmət hissi ilə:
Şakir Albalıyev.
filologiya elmləri namizədi
26
SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI - 80
TƏBRİKLƏR
Görk
əmli alim,
mahir pedaqoq, istedadlı folklorşünas,
professor Sədnik Paşa Pirsultanlının 80 illik
yubileyi münasibətilə parlaq xatirə
Vətənpərvər, əməksevər, humanist, qayğıkeş və yaradıcı insan haqqında tarixdə yaşayan
parlaq xatirə yazmaq çox çətin, məsuliyyətli, həm də maraqlı və gözəldir. Ona görə ki, mənalı
ömrün tarixi səlnaməsini diqqətlə nəzərdən keçirmək, həqiqəti, acılı və şirinli, ağrılı və istəkli,
mənalı və xoşbəxt günləri xatırlamaq, həm də tarixdə yaşayan parlaq xatirələrin gənc nəslin
təlim-tərbiyəsinə, bədii-estetik zövqünə, yüksək əxlaqi keyfiyyətlərinə ləyaqətli təsir
göstərəcəyini əsas meyar tutmaq lazımdır.
Mənalı ömrünü vətəninə və xalqına həsr edən, bədii yaradıcılıqla və səmərəli əmək
fəaliyyəti ilə məşğul olan, kollektivlə, qohum-qardaşla, el-oba və qonşu ilə, dost-tanış,
yoldaşla səmimi rəftar edən, mehriban və əziz münasibətini davam etdirən professor Sədnik
Paşayev Xəlil oğlu (Pirsultanlı) haqqında xatirə yazmaq xoşbəxtlikdir, mənalı ömrün 80 illik
parlaq zirvəsini alqışlamaq, təbrik etməkdir.
Uzun illərdir ki, Sədnik müəllimlə səmimi yoldaşıq, qəlb sirdaşı, könül qardaşıyıq.
Sədnik Paşayev Xəlil oğlunun Sədnik Paşa Pirsultanlı kimi məşhurlaşmasında, tanınmasında,
mahir pedaqoq, şair, folklorşünas, tədqiqatçı, istedadlı alim kimi yetişməsinə yeganə arxa,
bünövrə, müdrik dayaq, zəngin mənəviyyat, ismət, namus və qeyrət çələngi ömür-gün yoldaşı
Səfurə Əli qızı Pirsultanlı (1938-1994) olmuşdur.
Səfurə xanım haqqında bir neçə məqalə və xatirənin müəllifiyəm. H.Zərdabi (1837-
1907) yazır: “Qadın bəşəriyyətdə ana və ilk tərbiyəçidir”. Mustafa Kamal Atatürk (1881-
1938) demişdir: “Türk qadınını elmi, əxlaqi, sosial, iqtisadi həyatda kişinin otağı, yoldaşı,
yardımçısı və qoruyucusu etmək doğru yoldur” .
Azərbaycan dövlətçiliyinin qurucusu, Yeni Azərbaycan partiyasının memarı,
ümummilli liderimiz Heydər Əliyev (1923-2004) iftixarla demişdir: “Mən dünyanın çox
yerini gəzmişəm, dünya qadınlarını görmüşəm. Fikrim belədir ki, Azərbaycan qadını bütün
dünyadakı qadınlardan gözəldir... Qadınları qiymətləndirin, qadınları sevin, heç yerdə, heç bir
ölkədə, heç bir millətdə Azərbaycan qadını kimi gözəl qadın tapa bilməzsiniz”.
Səfurə xanım müqəddəs ana, müdrik gözəllik, incəlik, səmimilik, zənginlik,
qayğıkeşlik və tələbkarlıq nümunəsi olmuş, mədəniyyət zirvəsinin parlaq ölümsüzlük
ulduzuna çevrilmişdir.
Ü lvi ana Səfurə xanımın ziyarətgaha çevrilmiş müqəddəs məzarı, “Dünya, səndə
nəyim qaldı?” (1994), “Ağ yağış” (1995), “Şeirim, sözüm qalar” (1995) , “ Ay Qara dənizim,
ay qara gözlüm” (2005) kitabları, Gəncə şəhərinin “Səbiskar” qəbiristanlığındakı məzarının
üstündəki mərmər “Ehsan bulağı” abidəsi, şair-publisist Ələsgər Əlioğlunun “Səfurə
Pirsultanlı dünyası” adlı monoqrafiyası, professor Sədnik Paşa Pirsultanlının ona həsr etdiyi
bədii əsərlər xatirə qalmışdır. Məzarı nura boyanmış, cənnətin ibadətgahı olmuşdur.
Gözəllər gözəli Səfura xanımın oğlanları Səyyaf, Sabutay, Sərvan, qızları Sahibə,
Sədafət, Sərvanə onun analıq ehtimadını doğruldur, əziz və əbədiyaşar fitri istedadlı sənətkar
anaları Səfurə xanıma ümumxalq məhəbbəti qazandırırlar. Mənim qəlb sirdaşım, pedaqoq,
müəllim, alim yoldaşım professor Sədnik Paşa Pirsultanlı qayğıkeş və tələbkar ailə başçısı
olmuş, dərin hörmət qazanmış və qazanır. Ona görə ki, onun qəlbində ailə məhəbbəti
əbədiyaşardır.