Ü M U M İ D İ L Ç İ L İ K – I I C İ L D
244
Kiçik hərflərin yaranması ilə tez yazmaq tələbi nisbətən
ödənilmiş, ilk yazıda olduğu kimi, hərflər düz xətlə deyil,
müxtəlif formalı xətlərlə yazılmağa başlanmışdır. Bunun
da nəticəsi olaraq normal adi yazıda orta hesabla
dəqiqə-
də 20 söz yazmaq imkanı əldə edilmişdir. Lakin bu sürət
danışanın nitqinin həmin anda yazılmasına,
qeyd olun-
masına imkan vermir. Çünki adi yazının sürəti ilə nitqin
sürəti arasında qeyri-bərabərlik vardır. Bu qeyri-bərabər-
lik natiqlərin nitqində 1/6 nisbətindədir. Belə ki, adi halda
insan dəqiqədə
70-80 söz tələffüz etdiyi halda, natiqlərin
nitqində bu rəqəm 120-dən artığa qalxır ki, indiki adi ya-
zının texniki cəhəti bunlardan 20 sözdən artıq yazmağa
imkan vermir. Adi sürətli yazı insanların
nitqini söylə-
nilən anda tam əks etdirə bilmədiyi üçün iti sürətli yazı
tələbi qarşıya çıxmışdır. Belə bir tələbi ödəyən, yəni nitqi
maksimum sürətlə əks etdirən yazı sistemi stenoqrafiya
olmuşdur.
STENOQRAFİYANIN ƏHƏMİYYƏTİ
Natiqlik sənəti ilə bağlı
təşəkkül tapan stenoqrafiya
xüsusi mədəni-siyasi əhəmiyyətə malikdir. Bu növ yazı bir
neçə cəhətdən faydalıdır.
Birincisi, ən iti danışığı həmin anda bütövlüyü ilə
qeydə almağa imkan verməsidir.
Siyasi və ictimai xa-
dimlərin alovlu çıxışları, alim və yazıçıların nitqləri ste-
noqrafiyanın köməyi ilə geniş oxucu kütləsinə çatdırılır.
Bütün şifahi söylənilən nitqlər
stenoqrafiya vasitəsilə
mətbuatın ixtiyarına keçir. Mətbuat isə onu geniş yaya
bilir.
Ü M U M İ D İ L Ç İ L İ K – I I C İ L D
245
İkincisi, yazı prosesində vaxta çox-çox qənaət olunma-
sına şərait yaratmasıdır. Stenoqrafiya adi yazını əvəz edən-
də vaxta və eləcə də yazı vasitəsinə xeyli qənaət olunur.
Dostları ilə paylaş: 
