A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 3,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
212 etdi: – Zəki, birdən ürəyinə ayrı şey gələr ha. Sən də bu yay qəbul komissiyasındasan, sonra deyərsən Murtuz mənə söz atır. –Əşi, ay Murtuz, heç istəmirdim, bilsən Əsəd başıma nə oyun açdı, güclə saxladı. Deyir... Murtuz sözümü ağzımda qoyub bərkdən şaqqıldadı. –Ay-hay! Rəhmətliyin oğlu, guya mən bilmirəm. Yox, qardaş, o sənin kimi, mənim kimilərin işi deyil, ona da xüsusi fərasət, bacarıq, zirəklik lazımdır. O özü də bir ustalıqdır. Amma, ay Zəki, istəmirəm o fərasəti də, o pulu da, o qorxunu da. Köhnə kişilərin sözü olmasın, haram malın bərəkəti də olmaz. Elə deyil? –Əlbəttə, Murtuz, elədir. Amma, doğrusu, mən bu ali məktəblərdə rüşvət məsələsinə də çox inanmıram. Bəlkə indi Bakının on beş institutunun birində bir ya iki nəfər elə namussuz tapılar, ancaq görürsən bunu bəzən elə şişirdirlər ki, nə bilim daha necə!.. Murtuz dərhal mənimlə razılaşdı. –Elədir, Zəki, əlbəttə, düzdür, amma axı onu da adamın vicdanı götürmür. Qırx ildi Sovet hökuməti qurulub, göyə adam buraxırıq, sən də burda qanunsuz, çirkin iş görəsən? Yaraşmaz e, yaraşmaz! Nə cəmiyyətimizə yaraşan işdi, nə də xalqımıza! Mənə qalsa, mən belələrini lap camaatın gözü qarşısında güllələyərəm! –Bizim direktor Əsəd də elə deyir. Onun yanında bu barədə söhbət düşəndə deyir ki, boş danışıqlardan bir şey çıxmaz. Bax, mənim institutumda bircə nəfər elə adam göstərin, sonra tamaşa eləyin, dalısıynan işiniz yoxdur. Gör mən onun başına nə oyun açaram. Vallah, Murtuz, doğma qardaşı ola ha, bilə qanunsuz iş görüb, öz əliylə boğar. Yaman mərd adamdır! –Ooo, Əsəd ayrı oğlandır. Kişi adamdır. Amma, Zəki, bilirsən də, o cür iş tutan elə tutur ki, fələk özü də gəlsə heç bir şey isbat edə bilməz. Dərd də ondadır da! –Bəli.
İkimiz də dərindən köksümüzü ötürdük. Murtuz nərd taxtanı downloaded from KitabYurdu.org 213 açıb "uzun" düzməyə başladı. Mən atdım–"se". O atdı "pənc". Murtuz hər iki zəri əlinə alıb dedi: –Zəki, indi öz aramızdır. Sən də milyoner deyilsən də, ailən böyük, özün də aylıq məvacibə baxırsan. Çahar dü! –Özümüzə çatır. Dübarə! –Yox, onu demirəm. Pənc çahar. Bilirəm çatır. Bu çahar. Bəs pənc hanı? Yaxşı, bu da pənc. Amma kim istəməz ki, daha yaxşı yaşasın, daha gözəl dolansın. Yek oyna. Hə? Düz demirəm? Hamı istəyər axı. –Doğrudur. –Hə. İndi sənin yerində o zalım oğlu fikirləşir ki, yaxşı, bu cəhənnəm istisində qalmışam burda. Özüm də xəstə. Cəhənnəmə, dünyanı mən düzəltməyəcəm ki, bir iyirmidən, otuzdan alıb qoyum cibimə. Gedim yeyim, içim, gəzim, kefimi çəkim, dünya beş gündür, mənim də damağım çağ olsun, o imtahan verib instituta girənin də. Mən zərləri kənara qoydum: –Yaxşı, mənim də damağım çağ oldu, instituta girənin də. Bəs instituta düşməyənin necə? O bundan yaxşı bilirdi. Amma bu tapşırılmışdı, düşdü, o biri düşmədi. Bəs o düşməyənin kefi- damağı necə olsun? Murtuz əllərini havada yellədi. –Məsələ də elə burdadır də. At zərivi. Yeqanlar! Burda ortalığa çıxır bir məsələ. Hansı məsələ? Namus, vicdan, qeyrət məsələsi. Şeş se. Bu şeş, bu da se. –Bilmədin, se əldən idi. –Hə, məsələ də ondadır, – deyə Murtuz sözünə davam etdi. – Deyir tüpürürəm sənin otuz mininə də, əlli mininə də. Bir parça yavan çörəyimi yeyərəm. Namusum, vicdanım ləkəsiz qalar, gül kimi adımı bədnam eləmərəm. Xalqımın da gözünün içinə dik baxa bilərəm. İki bir! Mən ölüm elədir, ya yox? –Elədir ki, var, – dedim. – Şeş qoşa! –Əsas xalqdır, Zəki, xalq! Biz gərək elə iş tutaq ki, xalqımızın başı uca olsun. Ali məktəb xalqın yüksəkliyidir. downloaded from KitabYurdu.org 214 Müəllim millətin fəxridir. Ali məktəblərdə çirkin işlər tutmaq olmaz. Müəllim gərək nalayiq hərəkət eləməsin. Xalq, millət bizdən haqq-hesab tələb eləyəcək. Bu andıra qalmış iki bir məndən nə istəyir!... Zəki, bilirsən, bizim millətin gözəl bir ənənəsi var. Düldülü! Bu da ondan ibarətdir ki... Təəssüf ki, mən bu ənənənin nədən ibarət olduğunu bilə bilmədim. Zəng çalındı, mən qapıya getdim və Murtuzun sözü yarımçıq qaldı. Gələn iki nəfərdən biri bizim əvvəlki evdə qonşumuz idi. İkinci kişini ilk dəfə görürdüm. –Xoş gəlmisiniz, buyurun, Sadıq, içəri keçin. –Zəki müəllim, bizim xalaoğluyla tanış ol. –Çox şadam, Zəki İmanzadə. –Teyyub Cahangirov. –Zəki müəllim, deyəsən qonağın var? –Hə, gəlin, tanış olun. Murtuz müəllim bizim hörmətli müəllimlərdəndir. Sadıq əl verdi: –Necə ki, adın çox eşitmişdik, amma şəxsən tanış deyildik. İndi şükür, feyziyab olduq. Murtuz dedi: –Yaxşı igidin adını eşit, üzünü görmə. Sadıq irişdi: –Yox, müəllim, igid elə igiddir. Adı da, özü də. Amma Zəki müəllim görünür sizdən də igid çıxıb. – O, nərdi göstərdi, – deyəsən marsdı? –Yox, hələ demək çətindir. Yaxşı, Murtuz, oyunumuzu burda saxlayaq. Dalın sonra oynarıq. – Qonaqlara müraciət etdim: – Çaydan, çörəkdən? Razılıq etdilər. –Bilirsiniz də, arvad-uşağı göndərmişəm Şuşaya. Sizə yaxşı qulluq eləyə bilməyəcəm. Amma indi olandan... –Ay Zəki müəllim, subaylıq-sultanlıqdır. Bildik təksən, dedik bir baş çəkək, görək nə var, nə yox. downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|