Ağirliq qaldiranlarin həRTƏRƏFLİ
Yüklə 22,4 Kb. Pdf görüntüsü
|
50 Yalnız çox bacarıqlı, təşəbbüskar, öz idman texnikasını mükəmməl bilən, həddindən çox iradəli idmançılardan ötrü fərədi məşqlər əlverişlidir. İdmançı öz səylərini uğurla başa çatacağına məşqlərin ecazkar təsirinə inanmalıdır, lakin heçdə asanlıqla müvəffəqiyyət qazanacağına ümid bağlamamalıdır. Hər bir yeniyetmə Nizami Paşayev şöhrəti vəd edən məşqçilər heçdə düzgün iş görmürlər. Gənc idmançı öz göstəricilərinin sürətlə artmasına ümid bağlayır, lakin bunun çoxda asan olmadığını gördükdə, idman zalını məyusluql tərk edir. Məşqin öz çətinlikləri var. Bəzən məşqin gedişi pozulur. İdmançının maraq göstərmədiyi, yerinə yetirməkdən boyun qaçırdığı “Sevilməyən hərəkətlərdə olur. Bu da idman naliyyətlərinin artmasını ləngidir. Daimi özünənəzarət “özünə buyurma” olmadan iradə tərbiyyəsi mümkün deyildir. “Özünə buyurma”nın mahiyyəti nəzərdə tutulan gündəlik cüzi tədbirləri dönmədən yerinə yetirməkdən ibarətdir. Həvəsi yoxsa, yağış yağırsa, hava korlanmışsa da, məşqi təxirə salmaq olmaz. İdman salonuna get, rəqibdən qorxursansa bu hissi özündən uzaqlaşdır. Körpünün üzərinə qalx: Bədəni soyuq su ilə silmək xoşuna gəlmirsə də - bədənini mütləq soyuq su ilə yumağa, öyrəşəcəksən, bu sənin səhhətinin xeyrinədir. Yoxlama-nəzarət məşqlərinin məqsədi iradənin formalaşması sahəsində müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Həmən məşqlərə mükəmməl hazırlaşmaq lazımdır. Son hədd çəkisi əgər ilk dəfə qaldırılırsa onu məşqin əvvəlində, idmançının yorulmadığı bir vaxtda götürmək lazımdır. Bir müddətdən sonra idmançıdan məşq zamanı maksimum çəkini qaldırmaq inamı əmələ gəldikdə, yoxlama hərəkətini məşqin axırında da yerinə yetirmək olar. Məşqin axırında ağırlığın sürətlə qaldırılması intensivliyinin və miqdarının artırılmasına gəlincə isə bunu təxminən bütün ən yaxşı idmançılar çox təcrübədən keçirilir. 51 Əgər yoxlama zamanı ağırlığı ilk yanaşmada qaldırılma mümkün olmazsa, lakin böyük səy və texniki təshihlər nəticəsində (ağırlığı qaldırılma) ştanqı qaldırmağı mümkün olması aydındırsa, qaydaların pozulmasına yol verilsə də ağırlığın götürülməsi cəhdini bir daha təkrar etmək lazımdır. Əlbəttə bu çox böyük iradə qüvvəsinə dəlalət edir. Maksimum ağırlığın qaldırılması uğursuzluqla nəticələnərsə, yoxlama məşqini təxirsiz-sürətdə dayandırmaq lazımdır. Çünki özünü bu kimi məcburiyyətə uğratmaq zədələrə əsəbi yorğunluğa, daxili narahatsızlığa səbəb ola bilər. Son hədd çəkisi ilə yoxlama hərəkətini – yanaşmanı tam sakitliklə etmək lazımdır. Bu idmançının özünü cəmləşdirməsinə kömək göstərir. Həmin ağırlığın sonrakı müşayət edən narahat şəraitdə yerinə yetirməyə öyrənmək lazımdır. Bəzi ağırlıqqaldıranlar böyük çəkili ştanqdan qorxurlar. Bu və ya digər hərəkətlər ən böyük çəkilərin qaldırılması zamanı baş verən uğursuzluqlar, ağırlığın birdən, yaxud təkanla qaldırılması nəticəsində əmələ gələn zədələr həmin ağırlığa qarşı qorxu hissin meydana çıxarır. İdmançı öz diqqətini maksimum səylərə yönəltmək əvəzinə, ştanqın ağırlığını, yarışın pozulması və zədələmə ehtimalını heç cür beynindən çıxara bilmir. İdmançı bu barədə nə qədər düşünərsə onun həmin çəkiyə qarşı qorxu hissi də artmış olur, beləliklə, ağırlıq qorxusu başlanır. Bəs bu qorxudan necə yaxa qurtarmaq olar? Bəs bu psixoloji maneə necə dəf edilə bilər? Hər şeydən əvvəl həmin qoxunu əmələ gətirən səbəbləri müəyyənləşdirmək onun meydana çıxamasına səbəb olan şərti reflektor əlaqələri aşkara çıxarmaq lazımdır. Həmin ağırlığın bu və ya başqa tərzdə yoxlamaq, qaldırılmasını qəti surətdə qadağan etmək lazımdır. Əsəb sistemini bütünlüklə bərpa olunmasına imkan vermək lazımdır. Əgər zədələr varsa, onları sağaltmaq daha kiçik ağırlıqları qaldırmaq, bir qədər istirahət etmək lazımdır. İdmançıya necə deyərlər, psixoterapiya lazımdır. Ona uğursuzluğunun səbəbləri izah edilməli və nəzərinə çatdırılmalıdır ki, bütün bu çətinliklər asanlıqla aradan qaldırıla 52 bilər. Sonra isə əvvəllər qaldıra bilmədiyi və mümkün olmayan çəkinin qaldırılmasından ötrü əlverişli şərait yaradılmalıdır. Beləliklə, idmançının öz artmaqda olan qüvvəsinə və imkanlarına inamından mütləq meydana çıxar. Yarışın əvvəlindən axırına kimi təşəbbüsü əldə saxlamaq lazımdır. Birdən qaldırmada müvəffəqiyyət qazandıqdan sonra idmançı təkanla qaldırılmasına hazırlaşmaq lazımdır. Yarışlar zamanı tərif və təbriklər nə qədər az eşidilərsə, bir o qədər yaxşı olar. Vaxtından əvvəl gərəksizdir. Yarışlar uğursuzluqla başa çatdıqda özünü doğrutmaqdan ötrü cürbəcür səbəblərə əl atmaq düzgün deyildir: “Körpü pis idi”, “Zədələr mane oldu”, “Hakimlər qərazkarlıq edirdilər”, “Hazırlığım yaxşı deyildi” və s. Bütün bu bəhanələr yalnız idmançının çarəsizliyinə və iradəsizliyinə dəlalət edir. Belə bir mənəvi zərbədən mütəəsir olan, idmançısına qarşı məşqçinin münasibətdə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Heç bir məzəmmətə öyüd-nəsihətə yol verilməməlidir. Məşqçi öz məyusluğunu gizlətməli, idmançıya ürək-dirək verməlidir. Beləliklə idmançının iradə hazırlığının möhkəm olması ümumi fiziki texniki hazırlığında çox böyük əhəmiyyətə malikdir. Yüklə 22,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|