Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”
Instituti për Planifikim Hapësinor
37
Bjeshkët e Nemuna ndahen në tri regjione si qendra potenciale për
zhvillimin e turizmit në tërësi e sidomos atij dimëror:
•
Regjioni, Bjeshka e Belegut në lartësi mbidetare prej 2200-2300m, si
qendër (me mundësi për zhvillimin e skitarisë me kapacitet të
vizitorëve 17000/ditë);
•
Regjioni, Bjeshka e Lumbardhit,
Milishevës dhe livadhet e Tiganëve
në lartësi mbidetare 850m, (me kapacitet të vizitorëve 10000/ditë);
•
Regjioni, Bjeshka e Rusolisë, Shtedimi, Hajla dhe Gropa e Madhe .
Skijimi – Kushtet e volitshme klimatike, lartësia dhe gjatësia kohore e
mbajtjes së mbulesës së borës bëjnë të mundur zhvillimin e periudhës
mjaft të gjatë të shfrytëzimit të tereneve për skijim. Studimet e viteve të
70-ta tregojnë se lokalitetet në Bjeshkët e Nemuna mund ti përballojnë
deri në 30.000 skitarë. Terene potenciale kryesore për skitari janë
lokalitetet si: Maja e Rusolisë, Maja e Kurvalës, Bjeshka e Belegut,
Koprinik, Rrasa e Zogut, Starac, Maja e Strellcit, Hajla, Maja e Liqenatit,
Maja e Moknes.
Alpinizmi – Alpinizmi zhvillohet në masivin shkëmbor, në regjionin e dytë
të Bjeshkëve të Nemuna, maja e Gjeravicës, Boriq, Maja e Ropsit, Maja e
Rusolisë, Kurvalla, Maja e Strellcit, Maja e Qenit, Koprivnik (Kërshi i
Çverlës), Marjashi (Bagdash), Leqinati, Maja e Lumbardhit, Hajla, Gusan,
Kota, Maja e Bajrakut, Mali Kozhnjer dhe në majet shkëmbore në veri të
Shqipërisë si: Maja e Hekurave dhe Shkëlzeni.
Shpellat – Shpellat kanë vlera të larta turistike dhe studimore. Në park
gjenden: Shpella e Radavcit, Shpella e Karamakazit, shpellat e vogla të
Princeshës, shpellat përgjatë Gërles së
Koshutanit, Shpella afër Gurrës së
Rutës etj. Në të ardhmen këto shpella mund të jenë edhe si qendra të
studimeve nga spelologët.
→ Alpinizmi- “Guri i Kuq” dhe Shpella “Gryka e Madhe”
Gjuetia dhe peshkataria janë prezente në
zonat kodrinore
dhe malore, në
regjionin e Deçanit: në Kozhnjer, Roshkodol dhe në bjeshkët e Prilepit,
ndërsa në pjesën e Pejës është Rezervati i Rusolisë që nihet me llojet e
shtazëve: “Gjahu i lartë” si: ariu, kaprolli, derri, dhelpra, cjapi i egër,
rrëqebulli, kunalja e artë, kunalja e bardhë etj, dhe “Gjahu i ultë” që e
përbëjnë: lepuri, thëllëza, fazani, pula e egër, gjeli i pyjeve etj.
Peshkimi në lumenjtë e Bjeshkëve të Nemuna zhvillohet në rrjedhat ujore
malore, në të cilat gjëndet trofta - Salmo truta.
Zhvillimi i aktiviteteve turistike-rekreative është i mundur në tri forma
themelore:
•
stacionar,
•
vikend-shetitje dhe
•
tranzit.
1.4.6.1. Potencialet turistike në Park sipas komunave
Potencialet turistike – Pjesa e Istogut
Zona turistike e Bjeshkëve - Lokaliteti Lugu i Butë, Gurrat e bardha,
Radusha, Bajsha;
→ Potencialet turistike - Pjesa e Istogut
Potencialet turistike – Pjesa e Pejës
Zona turistike e Kopranikut: Lokaliteti turistik Bjeshka e IsniqitZona
turistike e Rugovës: Lokaliteti turistik: Grykës së Rugovës, Bjeshkës së
Lumbardhit, Liqenatit, Bogës dhe Drelajve; Zona turistike e luginës së
Drinit: Lokaliteti turistik i Burimit të Drinit – Radavci
→ Potencialet turistike - Pejë
Potencialet turistike – Pjesa e Deçanit
Zona turistike e Deçanit me rrethinë; Lokaliteti i Luginës së Lumëbardhit,
Radoniqit dhe Podit të Gështenjave; Zona turistike e Grykës së Deçanit:
Lokaliteti Pishave të Deçanit, Bellesë dhe Pleqës, Kozhnjerit, Lugina e
Lumbardhit, Bjeshka e Belegut, Prelepit, Roshkodolit, Milishevcit,
Zllonopoja, Baballoqit dhe Lokaliteti Bjeshka; Zona turistike e Bjeshkëve të
Strellcit: Lokaliteti i bjeshkëve të Strellcit.
→ Potencialet turistike - Decan
Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”
Instituti për Planifikim Hapësinor
38
Potencialet turistike – Junik
Zona e Junikut me rrethinë: Lokaliteti Moronica dhe Lugina e Erenikut,
Zona e Grykës së Junikut – Lokaliteti i Gradinës, Jedova, Lugu i Gatë dhe
Rrasa e Zogut; Burimi i Erenikut dhe Liqejtë e Gjeravicës; Zona e Grykës së
Batushës – Gjocaj, Jasiq dhe Zharra;
→ Potencialet turistike - Junik
Potencialet turistike –
Pjesa e
Gjakovës
Rrasa e Zogut, Maja e Zezë dhe Gomuret; Braha, Pjesë e Livadhit të
Shabanit dhe Rrasa e Koshares; Oplazi dhe Fshati Koshare; Lugina e lumit
Gusha; Kodra e Shkozës me Babushin dhe Bokën.
→ Potencialet turistike - Gjakovë
Turizmi në Park – Pjesa e Pejës
Rugova është qendra më e frekuentuar e masivit të Bjeshkëve të Nemuna.
Aktivitetet që zhvillohen gjatë gjithë vitit janë të shumëta: qëndrimi në
natyrë të lirë, gjuetia, peshkimi, turizmi fshatar, turizmi shëndetësor,
ngjitjet në shkëmbinjë - alpinizëm, ecjet malore, eksplorimet në shpella,
çiklizmi malor, ecjet me shputa bore, skijimi, kampingjet, aventurat e
ndryshme, ekskursionet ditore dhe vikendore, etj. Vizitat dhe qëndrimi
bëhet në shumë lokalitete e sidomos në Kuqishtë, Liqenat, Shtupeq i
Madh, Bogë, Radavc - burimi i Drinit Bardhë, liqejtë e Liqenatit dhe disa
lokalitete të tjera.
Në hyrje të Grykës së Rugovës pranë Patrikanës së Pejës është “Qendra
për vizitorë”, që ofron shërbime dhe informacione për turistët si: harta ,
broshura informuese, suvenire tradicionale si dhe biçikleta për të vizituar
Grykën e Rugovës dhe Bjeshkët e Nemuna në përgjithësi.
→ Tabelat informative
Janë të definuara shtatë zona për ngjitje (10 - 300 m), njëra prej tyre është
te Guri i Kuq ku gjindet edhe shpella “Gryka e Madhe”. Grupet e vizitorëve
të interesuar për ngjitje (Alpinizëm) dhe hulumtim në shpella udhëhiqen
nga udhëheqës profesional.
Në kuadër të parkut ekzistojnë shtigjet për ecje dhe çiklizëm malor, të cilat
janë të paisura me tabela informuese, në të cilat përshkruhet kategoria e
vështirësisë së shtegut, të cilat përshkohen në këmbë ose me biçikleta.
Janë të njohura shtigjet si:
•
Drelaj – Liqeni i Vogël – Liqeni i Madh – Kuqishtë;
•
Rekë e Allages-Stanishte e epërme ;
•
Drelaj-Dugaive;
•
Drelaj-Liqenat-Lugu i Shkodrës.
→ Liqeni i Madh
Turistët në parkun kombëtar që janë kryesisht turistë vendorë (rreth 5000
vizitorë/vit) janë të fokusuar më tepër për qëndrim gjatë vikendeve. Numri
i vizitorëve të huaj është më i vogël (rreth 2000 vizitorë/vit) të cilët vijnë
në mënyrë të organizuar sipas ofertave turistike.
Fluksi më i madh i vizitorëve gjatë sezonit veror është në periudhën
qershor – shtator; ndërsa gjatë sezonit dimëror, prej muajit dhjetor deri në
shkurt. Gjatë verës numri i vizitorëve arrin deri 20000
15
Numri i turistëve është në rritje, këtë mund ta shofim edhe ne grafikun e
më poshtëm i cili tregon numrin në rritije të turistëve sipas viteve:
, ku shumica prej
tyre janë bashkëatdhetarë nga diaspora.
→ Numri i turistëve të informuar në zyrën për turizëm
15
Sipas Zyrës së Informimit Turistik në Pejë
1
2
3
4
5
Vitet
2009
2010
2011
2012
2013
Nr.Vizitorëve
913
3486
3379
4618
6598
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000