Aqşin Babayev
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Qobustan” jurnalı, 1992, N1-2.
Aqşin Babayev_______________________________________________ 212 Nazim ömrünün son illəri çoxları kimi mənim də yaxşı yadımdadır. Nazim “Vətən xaini” adlandırılmışdı və türk vətəndaşlığından çıxarılmışdı. O, bu münasibətlə “Vətən xaini” şeirini yazmışdı. “Ceviz ağacı” şeirilə isə onu türk vətəndaşlığından çıxaranlara cavab vermişdi və demişdi ki, qürbətdə yaşasam da, siz məni türk vətəndaşlığından çıxarsaz da, mən Türkiyədəyəm. Ağır illərdi o illər... Moskvada keçirdiyi illər. Nazim ömrünün çırpıntılı, səksəkəli bir yuxuya bənzəyən son 13 ili ancaq zahirən parıltılı gürünürdü. Ümumiyyətlə, Nazim sağlığında da, ölümündən sonra da ölüb- dirilən şair olub. Gah əsərlərini nəşr ediblər, gah yığışdırıblar. Təzadlı olub ömrü. Son 13 ildə Nazimin qəlbinə dağ çəkən bir tərəfdən vətən həsrətiydi, digər tərəfdən qürbət həyatının müsibətləriydi. “Ceviz ağacı” şeirində “Başım köpük-köpük bulut. İçim, dışım deniz” deyən Nazim dəniz məfhumunu “Vətən, məmləkət” rəmzi kimi vermişdi. Hələ çox əvvəllər “denize dönmək istiyorum , mavi aynasında suların boy verib görünmek istiyorum” deyəndə də məmləkətini düşünmüşdü və “saçının akında, alnının cizgilerinde, yüreginin infarktında yaşayan memleketi”nin həsrətini gilə-gilə əriyərək çəkmişdi. Bir yandan da Moskva mühitinin təqibləri onu cana gətirmişdi. Zəkəriyyə Sərtəl xatirələrində yazır ki, Nazimin yanında həmişə bir kölgə gəzərdi. Bir dəfə xaricdə görüşdüm onunla. Soruşdum ki, Nazim bu kimdir, dedi bu mənim pasportumdur. Gülə-gülə dedi bu sözləri, amma acı gülüşdü. Zəkəriyyənin dediyi acı gülüşü mən Nazim Hikmətdə bir neçə dəfə sezmişdim. Moskvada olanda.Onun dramaturgiyasından yazırdım deyə “İvan İvanış varmıydı, yoxmuydu?” pyesindən söz açdım. Bilirdim ki, bu pyes repertuardan çıxarılıb. Və bu görüşdə həmin pyesdən söhbət getdi. Çox narazı idi. _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 213 Nazim heç vaxt sözünü qəlbində gizlətmirdi. Əkbərin təbirincə desək, “dilini saxlamırdı” . Ona görə də əziyyət çəkirdi. Nazimin 90 illiyi ərəfəsində əsas duyğularım onun “Ceviz ağacı” şeirilə bağlıdır. Nazim, Vala Nurəddin demişkən, dünyamızdan keçdi, amma əbədilik köçmədi. O, bir ceviz ağacıdır nəinki Gülhanə parkında, Türkiyənin, hətta dünyanın müxtəlif yerlərində. Ən başlıcası isə Azərbaycanımızda! “Qobustan” jurnalı, 1992, N1-2. Aqşin Babayev_______________________________________________ 214 Nazim Hikmət - əsrlərə sığmayan türk Ģairi (Müsahibə) 2002-ci ildə – gələn minilliyin baĢlanğıcında dünya ədəbiyyatının tanınmıĢ simalarından biri, türk dünyasının ölməz Ģəxsiyyətlərindən sayılan Nazim Hikmətin anadan olmasının 100 illiyi (qəribə təsadüf: 2003-cü ildə isə vəfatının 40- cı ildönümüdür) tamam olur. 300 milyon türk dünyası artıq indidən bu əlamətdar hadisəyə hazırlaĢır. Sevindirici haldır ki, indiyə qədər Nazim Hikmət yaradıcılığına birmənalı münasibət bəsləməyən qardaĢ Türkiyə cumhuriyyətində də artıq bu böyük sənətkara münasibət dəyiĢilib, qələm adamının Ģəxsiyyəti ilə yaradıcılığı arasındakı fərqə hörmətlə yanaĢılır. Azərbaycanda Nazimsevərlərin sayı bir tərəfə dursun, onu tədqiq edənlərin, davamçılarının nə qədər çox olduğunu izah etməyə dəyməz. Bu mənada qardaĢ ölkədə 9 ilə yaxın fəaliyyət göstərən “Nazim Hikmət Kültür və Sanat Vakfı” Yönətim Kurumu baĢkanı professor Aydın Aybayın və genel sekreter Kıymet xanım CoĢqunun Nazim Hikmət yaradıcılığının yorulmaz tədqiqatçısı, Milli Məclisin Mətbuat Xidmətinin rəhbəri, filologiya elmləri doktoru, yazıçı AqĢin Babayevin təmsil etdikləri qurumun MəĢvərət ġurasına üzv qəbul edilməsi münasibətilə Türkiyədən faksla göndərdikləri xoĢ xəbəri alanda təəccüblənmədik. Ədəbi-mədəni əlaqələrimizin inkiĢafı baxımından əlamətdar olan bu hadisə münasibətilə AqĢin Babayevlə görüĢüb uzun müddət Azərbaycan üçün Türkiyənin iĢıqlı pəncərəsi rolunu oynamıĢ Nazim Hikməti anmağı vacib saydıq. – AqĢin müəllim, ilk öncə sizi təbrik edirik. Mümkünsə, bir qədər geriyə, qardaĢ Türkiyədə üç il yaĢayıb fəaliyyət göstərdiyiniz vaxtlara qayıtmaqla, o zamanın siyasi-mədəni hadisələri fonunda yaxından tanıĢ olduğunuz , tədqiq etdiyiniz Nazim Hikmət Ģəxsiyyəti və yaradıcılığına nəzər salaq. – Təbrikə görə çox sağ olun! Mən hələ Türkiyəyə getməmişdən əvvəl Nazim Hikmətin yaradıcılığını dissertasiya mövzusu kimi tədqiq etməyə _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 215 başlamışdım. Onda Nazim Hikmət sağ idi. 1961-ci ildə ilk dəfə Moskvada onunla görüşdüm. Sonra onun ömrünün sonuna qədər bizim görüşlərimiz davam etdi. Amma onun gözlənilməz vəfatı əlimi işdən soyutdu. Yalnız 4 ildən sonra, 1967-ci ildə “Nazim Hikmətin dramaturgiyası” mövzusunda namizədlik dissertasiyamı müdafiə etdim. İşləmək üçün Türkiyəyə gedəndə artıq Nazim Hikmət yaradıcılığı ilə yaxından tanış idim və qardaş ölkənin o dövrkü ədəbi-mədəni durumu barədə müəyyən təsəvvürüm vardı. Onu da qeyd edim ki, 1972-ci ildə Nazim Hikmətin 70 illiyi Aktyor evində qeyd ediləndə məruzəçi mən olmuşdum. O vaxtlar - radionun türk verilişləri redaksiyasında işlədiyim zamanlar türk dilinə və ədəbiyyatına, bir sözlə Türkiyəyə o qədər bağlanmışdım ki, 1972-ci ilin dekabr ayında Ankara şəhərinə gələndə soyuqdan yox, keçirdiyim hisslərin həyəcanından titrəyirdim. Hər addımda elə bilirdim ki, haçansa buralarda olmuşam. Nazim Hikmətin bu küçələrdə gəzdiyini yadıma salıb həyəcanlanırdım. O vaxtlar Türkiyəyə Azərbaycandan tək-tük adamları yollayırdılar ki, onların da əksəriyyəti işləməyə gedirdi. Moskva tərəfdən azərbaycanlılara qarşı xüsusi qısqanclıq hiss olunurdu. Amma çarələri yox idi. Türk dilini bilənlərə ehtiyacları vardı. Türkiyədə - İskəndərunda işləyirdim: ruscadan türk dilinə və əksinə tərcümə edirdim. Mənim əsas işim mütərcimlik olsa da, əlimə düşən fürsətdən istifadə edib o zamankı Türkiyə ədəbi-mədəni hadisələri ilə yaxından tanış olur, kitablar toplayır, ədəbi prosesləri izləməyə çalışırdım. Qəribə idi, xalqın Nazim Hikmətə sevgisinin həddi-hüdudu olmadığı halda böyük türk şairinin şeirlərini oxuyanları hər yerdə təqib edirdilər. Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|