Aqşin Babayev
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Ədəbiyyat qəzeti”, 6 sentyabr 1991.
- Nazim Hikmətin yaradıcılığı ilə ilk tanıĢlığınız nə vaxt olub
- Siz müdafiə üçün niyə məhz Nazim Hikməti seçdiniz Və bu zaman hansı çətinliklərlə üzləĢdiniz Sizdən qabaq müdafiə eləyən
_______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 205 1992-ci ilin yanvarında N.Hikmətin 90 illik yubileyini qeyd edəcəyik. Yubiley bir iclas keçirib qonaqları dəvət etməkdən ibarət olmamalıdır. Gəlin elə edək ki, əsrimizin böyük sənətkarı N.Hikmətin ədəbi irsinin öyrənilməsi sahəsində faydalı bir iş görək. Axı, Nazim Hikmət bir baxıma bizim elə öz şairimizdir. “Ədəbiyyat qəzeti”, 6 sentyabr 1991. Aqşin Babayev_______________________________________________ 206 Evimizdə türk klassik ədəbiyyatının ruhu hakimdi... (Nazim Hikmətin 90 illiyi qarĢısında AqĢin Babayevlə müsahibə) – AqĢin müəllim, Nazim Hikmətin yaradıcılığı ilə ilk tanıĢlığınız nə vaxt olub? – İlk dəfə Nazim Hikmətin adını və bir şeirini orta məktəbdə eşitdim. Ədəbiyyatı çox sevirdim. Müharibədən şikəst qayıtmış, qoltuq ağacları ilə gəzən bir Ənvər müəllimimiz vardı. Bir gün bizə Ənvər Məmmədxanlının “Buz heykəl” hekayəsini oxudu. Ədəbiyyata bütün varlığımla bağlandım. Mətbuatımızda o vaxt Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Süleyman Rüstəm poeziyası ilə yanaşı N.Hikmətin şeirləri də çap olunurdu. Bir gün N.Hikmətin “Kəllə” pyesini radiodan eşitdim. Ələsgər Ələkbərovun Mister Dalbanezosu məni heyran etdi. Evimizdə isə meyl türk ədəbiyyatının klassiklərinə idi. Atam, xüsusən əmim Tofiq Fikrəti, Mehmet Emini, Rza Tofiqi, Ziya Paşanı əzbər bilirdilər. Ailəmizin yaxın adamlarından diş həkimi Nahid ( bu onun təxəllüsüydü, adını unutmuşam. Ə.Vahidin dostlarındandı). Ziya Paşanın, Tofiq Fikrətin şeirlərini əski əlifba ilə çap olunmuş kitablardan oxuyar, hər şeirdən sonra kitabı öpərdi... Bir sözlə, evimizdə türk klassik ədəbiyyatının ruhu hakimdi. Atam türklərdən böyük məhəbbətlə danışar, deyərdi: “Mart davasında ( 1918-ci ili nəzərdə tuturdu.- A.B.) türklər olmasaydı, ermənilər bizi qıracaqdılar”. Maraqlı əhvalatlar danışardı. İkisi yadımda qalıb. “Türklər Ləəş bağlarından gəlib keçdilər, uşaqdım, on bir yaşım vardı. Dayanıb heyranlıqla türk əskərlərinə baxırdım. Lap qabaqda gedən türk əskəri dönə- dönə təkrar edirdi: “ İslama gavurun gülləsi dəyəməz! Dəyəməz!” İkinci epizod ermənilərin qaniçənliyi ilə bağlıdır. “Gözümlə gördüm, - deyirdi _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 207 atam – evimizin tinində bir tüfəngli erməni azərbaycanlı qadını qarnından vurdu. Türklər olmasaydı, hamımızı qıracaqdılar”. Bir sözlə, mən türklərə rəğbət, məhəbbət içində nəfəs alırdım. Bu duyğularla böyüdüm. 1954-cü ildə universitetin filologiya fakültəsində təhsil almağa başladım. Müəllimlərimizdən Əkrəm Cəfər, Yusif Ziya Şirvani, Əli Fəhmi türk dilinin, ədəbiyyatının aşiqi idilər. Xüsusən Əkrəm Cəfər. Türk şairlərindən Mehmet Emin və Nazim Hikmət dilinin əzbəriydi. Yusif Ziya Şirvani isə bizə türk dillərinin müqayisəli qramatikasından dərs deyərdi. Özü də türk dilində. Onun şirin türkcəsi indi də yaddaşımdadır. 1957-ci ildə N. Hikmət Bakıya gəldi. Otuz illik fasilədən sonra bu, onun “Neft diyarı”na ikinci səfəri idi. Bakıda onu böyük məhəbbətlə qarşıladılar. Bu məhəbbətin bircə parçasını - onun Universitet tələbələrilə, yəni bizimlə görüşünü ömrüm boyu unutmaram. Bu haqda başqa yazılarımda geniş söhbət açmışam. Onun gəlişi sözün həqiqi mənasında bayram idi. Nazim çıxış elədi. Alqışlar divarları titrədirdi. O vaxt Nazim Hikmət mənimçün əlçatmaz bir dünyaydı. Əlbəttə, ağlıma da gətirə bilməzdim ki, gün gələcək, mən onun yaradıcılığı ilə bağlı dissertasiya işi yazacağam, evində olacağam, onunla birlikdə teatr tamaşalarına baxacağam və uzun-uzadı söhbətlər edəcəyəm, sonra da gün gələcək, onun vətənində üç il yaşayacağam, Nazimi anacağam... İnsan sabahını bilmir ki... Bilsə nə vardı ki...Tale belə gətirdi ki, universiteti bitirdikdən sonra radionun türk şöbəsində işləməyə başladım. Bir sözlə niyyətim mənzilimə yetirdi məni. Sonra türk filologiyası üzrə aspiranturanı bitirdim. – Siz müdafiə üçün niyə məhz Nazim Hikməti seçdiniz? Və bu zaman hansı çətinliklərlə üzləĢdiniz? Sizdən qabaq müdafiə eləyən olmuĢdumu və siz həmin müdafiə ilə tanıĢdınızmı? Aqşin Babayev_______________________________________________ 208 – Müdafiə üçün Nazim Hikmət mövzusunu götürməmişdim. Bəyəndiyim şair Tevfik Fikrətdi. Onu da ürəyimdə tutmuşdum. Hələ aspirantı olduğum ADU-nun Yaxın Şərq xalqları ədəbiyyatı tarixi kafedrasına ərizə ilə müraciət etməmişdim. Elmi rəhbərim Yusif Şirvan olacaqdı. Bunu əvvəlcədən danışmışdıq. Məni də Universitetə o, dəvət etmişdi. Sözarası Tevfik Fikrəti mövzu olaraq götürmək istədiyimi bildirdim. Etiraz etmədi. Bir gün qələm dostlarımdan biri mənə dedi: “Sən axı niyə Nazim Hikmətdən yazmırsan?” Elə bil içimdəki duyğular - orta məktəbdə ilk dəfə eşitdiyim “Yanmamış çığara” şeirindən doğan məftunluq, “Kəllə” pyesinin qəlbimdə yaratdığı qibtə hissi, 1957-ci ildə universitetdə gördüyüm Nazim Hikmət əzəməti qarşısındakı heyranlıq, Əkrəm Cəfərin Nazim haqqında xatirələrindən, oxuduğu şeirlərdən doğan sevinc, fərəh – bütün bunlar bu suala bağlıymış. Sanki Nazim eşqi, Nazim sənəti bir fidandı içimdə, bu sözdən sonra pardaxlandı, çiçəyə döndü. Elə bil itirdiyimi tapmışdım. Nazim Hikmətin yaradıcılığını tədqiq edəcəkdim. Elmi rəhbərim bu dəfə də etiraz etmədi. Bir ay kitabxanada çalışdım. Mənə qədər yazılmış əsərlərlə tanış oldum. Müəyyən tədqiqat işləri vardı. Amma N.Hikmətin dramaturgiyası haqqında məqalələrdən başqa heç nə tapmadım. Kafedraya ərizə yazdım. Sonra iclas çağırıldı. Ərizəmi müzakirəyə qoydular, mənə söz verdilər. Danışdım. Mövzum təsdiq olundu. İndi məni qarşıda əməlli iş gözləyirdi. Həm Sovet İttifaqında, həm də Türkiyədə mənə qədər N.Hikmət haqqında yazılmış irili-xırdalı bütün əsərləri, yazıları oxuyub öyrənməli və dissertasiyamda onlara münasibətimi bildirməli, ən başlıcası isə N.Hikmətlə görüşməliydim. Moskvaya gəlməyim, N.Hikmət yaradıcılığının bir nömrəli tədqiqatçısı, həmyerlimiz Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|