Aqşin Babayev
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycanla bağlılığı haqqında qısa məlumat verməyinizi xahiĢ edirik.
- Müsahibəni apardı Aydın Əhmədoğlu “Ədəbiyyat qəzeti”, 10 mart 2000.
- Nazim Hikmət və kino
_______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 219 hər yerində tamaşaya qoyulur, ancaq xalqım üçün yazdığım şeirlərim Türkiyədə doğma dilimdə işıq üzü görmür. Fərəhli haldır ki, son zamanlar Türkiyədə şairin şeirləri nəşr olunur, əsərləri tədqiqata cəlb edilir. Bu yaxınlarda isə Arif Məlikovun Nazim Hikmətin “Bir aşk masalı” pyesi əsasında yazdığı “Məhəbbət əfsanəsi” baletini yenidən tamaşaya qoymuşlar. – O münasibətin müsbət göstəricisi kimi artıq qardaĢ Türkiyədə “Nazim Hikmət Kültür və Sanat Vakfı” yaradılmıĢdır ki, bu günlərdə onun Rəyasət Heyətinin toplantısında Sizi yekdilliklə danıĢma Kurumuna – MəĢvərət ġurasına üzv seçiblər. Bu barədə və Nazim Hikmətin Azərbaycanla bağlılığı haqqında qısa məlumat verməyinizi xahiĢ edirik. – Bu il mart ayının 7-sində mən “Nazim Hikmət Kültür və Sanat Vakfı”dan məktub aldım. Məktubun yuxarı hissəində Nazim Hikmətin imzasını görəndə sevindim. Əlbəttə, belə bir qurumun üzvü olmaq mənim üçün böyük şərəfdir. Bu etimadı doğrultmağa çalışacağam. O ki qaldı Nazim Hikmətin Azərbaycanla bağlılığına bu, çox geniş mövzudur. Qısaca onu deyə bilərəm ki, Azərbaycanın elm və sənət adamlarından Əkbər Babayev, Anar, Tofiq Məlikli, Qadir İsmayıl, Azər Abdulla, Altay Məmmədov, Tofiq Abdin, Abbas Abdulla, Arif Abdullazadə, Nəcəf Quliyev, Rəşid Quliyev, Abuzər İsmayılzadə və Aytən Babayevanın adlarını çəkmək kifayətdir ki, Nazim Hikmətin bizdə nə qədər sevilə-sevilə öyrənildiyi məlum olsun. Münəvvər Rzayeva onun heykəlini işləyib, Arif Məlikov şairin pyesi əsasında balet yazıb, dram əsərləri səhnəmizdə oynanılıb, onun ssenariləri əsasında filmlər çəkilib. Bütün bunları qeyd etməkdə məqsədim Nazim Hikmət yaradıcılığının Azərbaycan-Türkiyə Aqşin Babayev_______________________________________________ 220 ədəbi-mədəni əlaqələrinin inkişafındakı rolunun böyüklüyünü göstərməkdir. 1998- ci ildə çap etdirdiyim “Azərbaycan və türk dünyası” kitabımda da bu məsələyə toxunmuşam. Hal-hazırda isə “100 yaşlı Nazim Hikmət” adlı bir kitab üzərində işləyirəm. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, bu kitabın hazırlanmasında mən xalq yazıçısı Anara çox minnətdaram. O, Rəsul Rzanın şəxsi arxivindən Nazim Hikmətlə bağlı qiymətli sənədləri böyük məmuniyyətlə mənə verdi. Bayaq da qeyd etdiyim kimi, Nazim Hikmət Azərbaycanla sıx bağlı olan bir şəxsiyyət idi. “Bakıya gedirəm” adlı kitabda Nazim Hikmətə şeir həsr edən şairlərin arasında Səməd Vurğunun, Rəsul Rzanın, Nigar Rəfibəylinin, Bəxtiyar Vahabzadənin, Mirvarid Dilbazinin, Balaş Azəroğlunun, Mədinə Gülgünün, Məmməd Arazın, Nəriman Həsənzadənin, Musa Yaqubun, Sabir Rüstəmxanlının, Vaqif Bəhmənlinin, Məmməd Aslanın, Tofiq Abdinin, daha neçə-neçə qələm sahibinin imzasına rast gəlmək mümkündür. Fikrət Qocanın “Nazim Hikmət”, Fikrət Sadığın “Oğul həsrəti” əsərləri də bu qəbildəndir. Sevindirici haldır ki, son dövrlərdə müstəqil Azərbaycanla qardaş Türkiyə arasında bütün sahələrdə olduğu kimi, ədəbi-mədəni əlaqələrdə də bir canlanma, sıx əməkdaşlıq yaranmışdır. Kitablar çıxır, mədəniyyət hadisələri qarşılıqlı qeyd edilir, təcrübə mübadiləsi aparılır. Biz də çalışırıq ki, bu münasibətlərin genişlənməsinə öz töhfələrimizi verək. Müsahibəni apardı Aydın Əhmədoğlu “Ədəbiyyat qəzeti”, 10 mart 2000. _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 221 Nazim Hikmət və kino Nazim Hikmət şair, dramaturq olmaqla yanaşı, həm də bir kinossenarist kimi məşhurlaşmışdı. Onun qələmə aldığı ssenarilər, eyni zamanda, kinematoqrafçıların onun yaradıcılığına müraciəti Nazim Hikmətlə kino sənətini bir-birinə bağlayan əsas amillərdir. Əlamətdar haldır ki, Nazim Hikmət, yaradıcılığının ilk dövründən başlayaraq kino sənəti ilə məşğul olmuşdur. 1932-ci ildə İstanbulda Nazim Hikmətin “Benerci özünü nə üçün öldürdü?” adlı poeması çap olunur. Əsərin qəhrəmanı xalqını əsrlər boyu davam edən zülm və işkəncələrdən xilas etmək üçün inqilabi hərəkata qoşulmuş gənc bir hindlidir. 30-cu illərdə şairin Hindistan mövzusuna müraciət etməsi onun senzuradan ehtiyatlanması ilə bağlı idi. Sənətkar bu əsərdə Türkiyəyə xas olan ictimai problemləri Hindistan prizmasından əks etdirmiş, gənc hindlinin dilində öz ideallarını səsləndirmişdi. Həmin illərdə Türkiyədə kino və teatr xadimi kimi tanınmış Muhsin Ərtoğrul türk kinematoqrafiyasının inkişafında mühüm işlər görürdü. O, Nazim Hikmətin “Benerci özünü nə üçün öldürdü?” əsərini oxuduqdan sonra, şairə bu mövzuda ssenari yazmağı təklif etdi. Nazim Hikmət ssenarini yazdı, ancaq film çəkilmədi. Onların bu fikri həyata keçməsə də, bu əsər iki sənətkarı birləşdirən bir amil oldu. Cəmi bircə il sonra onlar “Yaraşıqlı bərbər” adlı satirik kinokomediya yaratdılar. Nazim Hikmət bu filmdə ssenari müəllifi və rejissor assistenti kimi iştirak edirdi. Hadisələr əsərin qəhrəmanı – gənc, yaraşıqlı, ancaq kasıb bərbərin ətrafında cərəyan edirdi. 1934-cü ildə Nazim Hikmətlə Muhsin Ərtoğrul müştərək olaraq “Aysel – körfəzli qız” filmini çəkdilər. N.Hikmət bu filmdə dialoqçu və Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|