– Buradakı siqaret kötüyü əksini deyir. Ancaq saqqal-
sız biri çəkmiş ola bilər bunu. Bəli Uatson, sənin təvazökar
bığın belə, bir az da olsun yanardı.
– Naşı istifadə edilmiş ola bilməzmi? – deyə dilləndim.
– Xeyr, xeyr, siqaret kötüyünün ucu yanıb. Sizin mən-
zilinizdə iki adamın olması mümkündürmü xanım Uarren?
– Xeyr cənab. Adam o qədər az yeyir ki, həyatda qal-
masına belə təəccüb edirəm.
– Bu vəziyyətdə bir az da dəlil əldə edənə qədər göz-
ləmək ən doğrusu olacaq yəqin ki. Necəsə şikayət edəcək bir
şeyiniz yoxdur. Kirayənizi alırsınız və adam qəribə biri olsa
da sizə problem yaratmır. Yaxşı pul ödədiyi həqiqətdir, özü-
nü göstərməməyi seçməsi sizi hələlik narahat etməsin. Cina-
yət törətmiş olması qərarana gəlmədən şəxsi həyatına mü-
daxilə etməyə haqqımız yoxdur. İşi qəbul edirəm və proses-
ləri yaxından izləyəcəyəm. Hər hansı bir şey olsa məni xə-
bərdar edin və lazım olsa sizə yardım edəcəyimə əmin olun.
– Hadisənin olduqca maraqlı bir neçə nöqtəni özündə
birləşdirdiyi dəqiqdir, Uatson, – deyə, qadın getdikdən son-
ra dostum sözə başladı. Sadə bir şey ola bilər təbii. Qeyri-adi
şəxsiyyət kimi məsələn; digər yandan, göründüyündən çox
dərin bir şey də çıxa bilər. İnsanın ağılına gələn ilk şey, otaq-
ları kirayəyə götürən adamla indi orada qalan adamın fərqli
insanlar ola biləcəyidir.
– Niyə elə düşünürsən?
– Nə deyim, siqaret kötüyünü saymasaq, kirayəçinin
otaqları tutduqdan dərhal sonra çıxması maraqlı deyilmi sə-
nə görə? Adam bütün hal şahidləri ortalıqdan çəkildikdən
sonra dönüb - dönən kimdirsə, bilmirik. Çölə çıxan insanın,
geri qayıdan insanla eyni adam olduğuna dair bir dəlilimiz
107
yoxdur. Sonra, otaqları tutan adamın nitqi qüsursuz imiş. Bu
isə, “kibrit” deməli daha düzgün olduğu halda “kibritlər”
yazıb. Sözü lüğətdən baxıb yazdığını təxmin edirəm; cəm
şəkilçisi istifadə etməyin doğru olacağını düşünmüş ola bi-
lər. Tək sözlük mesajlar, dilinin qeyri-kafi olduğunu gizlə-
mək üçün vasitədir məncə. Bəli, Uatson, kirayəçinin dəyiş-
miş olma ehtimalı çox böyükdür.
– Yaxşı, səbəb nədir?
– Aha! Tapmalı olduğumuz şey də budur; üstəlik araş-
dırmamıza başlamaq üçün əlimizin altında bir qaynaq da
var. Holms, Londonun müxtəlif qəzetlərindən hər gün kəs-
diyi xəbərləri yapışdırdığı böyük dəftərini götürdü rəfdən.
"İnanılmazdır" dedi, səhifələri çevirdikcə, “Donquldanan, in-
ləyən, sızıldayan nəhəng bir xor! Əslinə baxsan, fövqəladə
hadisələrlə dolu bir çınqıldan başqa bir şey deyil! Amma xa-
rici xəbərlərlə maraqlanan bir şagirdə verilə biləcək ən yaxşı
mənbənin bu olduğu qətidir! Haqqında danışdığımız kira-
yəçi tənhadır və arzu edilən gizlilik pozulmadan hər hansı
bir məktub alması mümkün deyil. Bu vəziyyətdə çöldən ne-
cə xəbər alacaq? Təbii ki, qəzetdə verilən bir elan vasitəsiylə.
Başqa yolu yoxdur. Bəxtimizdən hansı qəzet olduğunu da
bilirik. Son on beş günün “Daily Gazette” nömrələri də bu-
radadır. “Şahzadənin Konki Klubunda qara şallı qadın...” –
keçirik. “Cimmy, anasının ürəyini qırmayacaq...” – maraqsız
görünür. “Brixton avtobusunda halı pisləşən qadın məlum
olarsa...” – nə olacağı məni maraqlandırmır. “Bütün ürəyim-
lə sənin üçün darıxıram...” axmaqlıqdır, Uatson – təmiz ax-
maqlıqdır! Ah, bax bu ola bilər. Dinlə: “Səbirli ol. Ünsiyyət
üçün bir yol tapacağam. Hələlik bu sütunda -G.” Bu, Xanım
Uarrenin kirayəçisinin gəlişindən iki gün sonrakı qəzetdir.
108
Sirrli kirayəçi yaza bilmirsə belə, başa düşdüyü dəqiqdir. Ba-
xaq görək başqa bir şeylər tapa biləcəyikmi. Bəli, üç gün son-
ra bir mesaj da var. “Hazırlıqlar yaxşı gedir. Tədbiri əldən
buraxma. Buludlar yaxında dağılacaq - G.” Sonrakı həftə bo-
yunca bir şey yoxdur. Ardından çox daha əhəmiyyətli bir
mesaj gəlib. “Önümüz açılır. İşıq mesajı göndərə bilsəm da-
nışdığımız şifrəni unutma – bir A, iki B və sairə. Xəbərlərimi
gözlə - G.” Bu, dünənki qəzet idi və bu günkü qəzetdə bir
şey yoxdur. Xanım Uarrenin kirayəçisi olduğundan əminəm.
Bir az gözləsək Uatson, hadisənin daha açıq-aydın başa dü-
şəcəyimdən əminəm."
Həqiqətən də dediyi kimi oldu, çünki ertəsi səhər oy-
andığımda, Holmsu arxasını buxarıya dönmüş bir halda
məmnun-məmnun gülümsəyən gördüm.
– Bu necədir Uatson? – deyə dilləndi, qəzeti masanın
üzərindən götürərək. “Daşlı ön fasadının qarşısında qırmızı,
hündür bina. Üçüncü mərtəbə. Soldan ikinci pəncərə. Qa-
ranlıq düşdükdən sonra - G.” Bu kifayət qədər qəti bir me-
sajdır. Düşünürəm nahardan sonra gedib Xanım Uarrenin
evinin ətrafını araşdırmaya girişsək pis olmaz. Aa, xanım
Uarren! Sabah-sabah nə xəbərlər gətirdiniz bizə?"
Müştərimizin otağa əsəbi girişini nəzərə alsaq, hadisə-
də həqiqətən çox əhəmiyyətli bir inkişaf olmuşdu.
– Polis çağırmağımı gərəkdirən bir vəziyyət, cənab
Holms! – deyə qışqırdı. Buna daha çox dözməli deyiləm! Ad-
am çantasını götürüb evimdən gedəcək. Əslində dərhal yu-
xarı çıxıb özüm söyləyəcəkdim amma fikirinizi bilmədən
hərəkətə keçməyin sizə haqsızlıq olacağını düşündüm. Artıq
səbrim daşdı; mənim yaşlı ərimi döyməyə gəlincə...
– Cənab Uarren döyüldü?
109
– Demək olar ki, əldən salıb.
– Bunu kim etdi ?
– Ehhh, bizim də bilmədiyimiz budur. Bu səhər oldu
cənab. Cənab Uarren, Tottenhemdəki “Morton and Waylig-
hts” şirkətində idarə məmuru olaraq çalışır. Saat yeddidən
əvvəl evdən çıxması lazımdır. Nəysə, bu səhər evdən çölə
addımını atdığı anda iki adam ona arxadan hücum edib. Ba-
şına bir palto atıb dərhal evimizin önündə dayanmış bir av-
tomobilə soxublar onu. Bir saata qədər gəzdiriblər, sonra da
qapını açıb onu eləcə çölə atıblar. Ərim, avtomobilin hansı
istiqamətə getdiyini belə görməyəcək qədər sarsılmış bir hal-
dadır, hərəkət edə bilmədən yolun kənarında yatıb bir müd-
dət. Özünə gəlincə “Hampstead Heath”da olduğunu başa
düşüb; avtobusa minib evə gəlib. Olanları sizə danışmaq üç-
ün bura gələrkən, onu evdə qoydum.
– Son dərəcə maraqlıdır, – dedi Holms. – Adamların
xarici görünüşləriylə əlaqədar bir şey deyə bildimi? Söhbət-
lərini eşidibmi?
– Xeyr; hər şeyi unutmuş vəziyyətdədir. Sanki sehrlə
havaya qaldırılmış və yenə sehrlə yola çırpılmış kimi hiss
edir özünü. Ən azı iki adam olublar; bəlkə də üç.
– Və siz də bu hücumun yeni kirayəçinizlə əlaqəli ol-
duğunu düşünürsünüz, eləmi?
– Demək olar on beş ildir o mühitdə yaşayırıq və əvvəl
başımıza belə bir şey gəlməmişdi. Canım boğazıma yığılıb
artıq. Pul hər şey deyil. Bu gündən gec yox, o kirayəçi mə-
nim evimdən çıxacaq.
– Bir saniyə xanım Uarren. Tələsik qərar verməyin.
Məsələnin əvvəl göründüyündən daha ciddi olduğunu dü-
şünməyə başlamışam. Kirayəçinizin problem olması dəqiq-
110
Dostları ilə paylaş: |