Az Book Library downloaded from KitabYurdu org Sevgi MƏktublari sigmund Freud
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vyana, 15 noyabr, 1883-cü il, dördüncü gün, axşamüstü saat beşdə
sürəcəyik, taleyin dönüklüyünə qarşı dirənəcəyik və insanların qarşısında lap çoxdan dayanan bu sorunun cavabını da tapacağıq: “Görəsən biz nə üçün yaşayırıq?” Mən sənin belə bir möcüzəli evinin olmasını ürəkdən istədiyini bilirəm, habelə sənin belə bir evi bəzəyəcəyinə, orada çox böyük çalışqanlıqla, qayğılı və sevinc içində keçən bir ömür sürəcəyinə də inanıram. Bir anlığına sənin bizim evimizdə yiyələnmək istədiyin ağalığı əldə elədiyini göz önünə gətirirəm, belə bir üstünlüyə yiyələnməyin qarşılığında isə sən, mənim mühakimə olunmalı yanlışlarıma baxmayaraq, mənə öz sevgini və yanlışlarıma qarşı göstərdiyin dözümü, bir ödül olaraq verəcəksən. Mənim elmi çalışmalarımın yol verdiyi qədər, biz birlikdə kitab da oxuyacaq, bizim ikimiz üçün də ilginc və əyləncəli olan yeni-yeni bilgilər alacağıq. Mən sənə ilgilənmədiyin bilgilər də öyrətməyə çalışacağam, bunları bilmək ərə gedən qızın, öz ərinin iş-gücündən, onun üstündə baş sındırdığı problemlərdən baş açması, onu daha yaxşı tanıya bilməsi üçün çox önəmlidir. Onda elmi araşdırmalarımla bağlı olan çalışmalarım, sənin diqqətini çəkdiyinə görə, mənim üçün daha da maraqlı olacaqdır. Bu yolda uğurlar qazana bilməsəm belə, sən məni qınamayacaqsan. Ancaq mənim öz istəklərimdə səmimi olduğuma və təmiz niyyətlər güddüyümə şübhə etməyə bilərsən. Gəncliyinin ən gözəl illərini məni gözləməklə keçirdiyin, mənə dönüklük eləmədiyin üçün, səninlə bütün ömrüm boyu öyünəcəyəm. Mən sənin üçün açıq bir kitab olacağam, sən bu kitabın ürəyin istəyən yerlərini oxuya biləcəksən və biz biri-birimizə dayaq duraraq, yardımçı olaraq, xoşbəxt bir ömür sürəcəyik. Sən məni yaramazlıqlara, yamanlıqlara, gözügötürməzliyə, acgözlüyə qapılmaqdan çəkindirəcəksən. Sən, birdən, məni elmi fəaliyyətimdən də daşındırmaq istəsən, onda mən sənə bu yaxınlarda Kasseldə ölmüş Benedikt Ştillinqin başına gələnləri danışa bilərdim. O, gəncliyindən başlayaraq, gərgin elmi çalışmalar aparmış və işlədiyi klinikada çox böyük görəv qazana bilmişdi. O, otuz il, ara vermədən, gündüzlər insanın onurğa beyni, axşamlar isə baş beyni üzrə elmi araşdırmalar apararaq, onları bütün dərinliyinəcən öyrənə bilmişdi. Biz indi bu iki orqanla bağlı nə biliriksə, bütün bunlara görə sağ ol deməli olduğumuz araşdırıcıların ilk sırasında Ştillinq də vardır. O öz elmi araşdırmalarında çalışqanlığı və dönməzliyi ilə seçilirdi. Onda böyük yaradıcılıq sevgisi ilə böyük istedad qovuşmuşdu, bildiyimiz kimi, yəhudilərin arasından belə insanlar çox çıxır. Sevimli Martam, mənim ömrümdə gələcəkdə tutacağın yerin bir hissəsinə sən elə indidən yiyələnmisən. Sən mənim ömrümdə ən başlıca insan olmalısan. İşlər yaxşılığa doğru gedirsə, onda xoşbəxtlik qaçılmaz olur. İndi bizi yolların uzaqlığı ayırır, ona görə də, bugün biz xoşbəxt deyilik. Gecən xeyrə qalsın, mənim öz sevgisində dönməz olan adaxlım! Mənə öz ruhundan pay ayırmağa qızırğanma. Mənə yaz. Səndən uzun müddət məktub almayanda mən, sözlə deyiləsi olmayan, sonsuz bir qəm-qüssəyə dalıram. Sənin Ziqmundun downloaded from KitabYurdu.org
Vyana, 15 noyabr, 1883-cü il, dördüncü gün, axşamüstü saat beşdə Mənim sevimli, balaca şahzadə xanımım! Sözün düzü, səni belə çağırmaq mənim ürəyimə çox yatır, bu ad sənə elə yaraşır, elə bil, boyuna biçilibdir. Son günlər mən yalnız səni düşünürəm, başqa birisi yadıma da düşmür. Tez-tez adaxlandığımız o, xoşbəxtliklərlə, gülüşlərlə, alqışlarla dolu günü, dünyalar dolusu sevinc tapdığımız o anları xatırlayıram. Bizim birinci görüşümüzü anıram. Bu görüş ayın on yeddisində şənbə günü olmuşdu. İndiki üst-üstə düşmə də, görünür, boş yerə deyildir: bu ayın da on yeddisi şənbə gününə düşür. Bildiyimə görə, mənim yenidən qapınıza elçiliyə gəlməyimə gərək olmayacaq, deyilmi? Bugün bayram günü olduğundan, işsiz-gücsüz oturmuşam, xatirələrə dalıb yaxın keçmişdə baş verən olayları anmaqla vaxtımı keçirirəm. Bayırda dözülməz bir hava var. Bugün axşam, çox ola bilsin, Hammerşlaq 11 gilə gedəcəyəm. Sözün düzü, elə kövrəlmişəm, bu görüşün az da olsa ürəyimi açacağını düşünürəm, onların evində hamı mənə çox yaxşı yanaşır, gülərüzlə qarşılayır. Hammerşlaq, yenə də, səni məndən soruşacaq, mən isə fürsəti əldən verməyib, uzun-uzadı, yorulmaq nədir bilmədən, səndən danışacağam. Sənin sonuncu məktubunda Millə 12 bağlı yazdıqların məni çox ilgiləndirdiyindən, onun əsərlərini arayıb, dediyin yeri tapdım, indi bununla bağlı səninlə bir sıra düşüncələrimi bölüşdürmək istəyirəm. Sənin oxuduğun o Brandesin 13 yazısında onun Mill ilə bağlı öz subyektiv baxışları yer almışdır, Brandes bu böyük insanın çağdaş tarixdə oynağı rolu yetərincə anlaya və dəyərləndirə bilməmişdir. Mən indi Mill ilə bağlı danışmağa bir az hazırlıqlıyam, elə bu yaxınlarda professor Kompertsin 14 Millin əsərlərinin sonuncu cildini ingiliscədən almancaya çevirməyi mənə etibar eləməsi də bunu göstərir. Mən Millin əsərlərini çevirəndə, olduqca quru yazı stilinə görə, onu ürəyimdə çox söymüşəm. Onun əsərlərindən, nə qədər axtarsan da, bir dənə də olsun aforizmə oxşayan, ürəyəyatımlı, yaxud da tutarlı görünən hansısa bir söz tapıb yadda saxlamaq mümkün deyildir. Ancaq sonradan mən Millin fəlsəfi əsərlərini oxuyanda onun buradakı yazı dilinin çox təpərli və kəsərli olduğunu duydum. O, çox ola bilsin, öz çağının ən böyük kimliyi sayıla biləcək birisidir və ən başlıcası, o, insanların çoxluğunun düşüncəsi üzərində ağalıq eləyən geriçilikdən bütünlüklə qurtula bilmiş bir düşüncə yiyəsi idi. Ancaq belə durumların hamısında olduğu kimi, o da, öz düşüncələrində bir sıra aşırılıqlara varmışdır, onun qadın azadlığı, habelə, bütünlüklə qadınla bağlı sorular üzrə yazdıqları mənə olduqca bayağı görünür. Millin çevirdiyim əsərlərindən xatırladığıma görə, onun başlıca arqumenti belədir: qadının ərə gedərkən evlilikdən qazandığı şeylər, kişinin – onun ərinin qazandıqlarından qat-qat az olur. Düzdür, evlilikdəki görüləsi ev işləri, uşaqların böyüdülməsi və tərbiyə olunması qayğıları insandan çox böyük əmək tələb eləyir, ancaq bununla yanaşı evlilik bu işlərin qarşılığında insana çoxlu şeylər də verir. downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|