Azərbaycan Mədəniyyətində Ata Babalar Sözləri



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

50

Dǝrin su bulanmaz. 

Dǝrinǝ getmǝ, mǝsǝlǝ böyüyǝr. 

Dǝrya görünǝn yerdǝ qǝtrǝ nǝ görünǝr? 

Dǝrya murdarlıq götürmǝz. 

Dǝryada balıq sevdası. 

Dǝryadakı balıq, göydǝki quş satılmaz. 

Dǝryadan bir damjı. 

Dǝryadan nǝ ǝksik olajaq? 

Dǝrdǝ nǝ ǝksik olajaq? 

Dǝryadan uzaq, bǝladan uzaq. 

Dǝryaz işlǝr, qol öyünǝr. 

Dǝryaya daş atmaqla suyu bulanmaz. 

Dǝryaya bir daş at, ya bir qaya sal. 

Dǝrgahın qapısı açıq olanda köpǝyin yuxusu gǝlǝr. 

Dǝrmansız dǝrdin dǝrmanı bimarlıqdır. 

Dǝstǝmazsız namaz olmaz. 

Dǝstini qıran da bir, suyu gǝtirǝn dǝ bir. 

Dǝhnǝni dǝrin qazı, suyu gur gǝlsin. 

Div qurbağaya aşıq olub. 

Divan ilǝ divanlıq elǝmǝk olmaz. 

Divan haqqa da baxar, nahaqqa da. 

Divanxana qapısı, girǝndǝ darvaza olar, çıxanda iynǝ gözü. 

Divar binadan qaim olar. 

Divarı nǝm yıxar, insanı qǝm. 

Divarın dalısı da qürbǝtdir. 

Divarın iki üzün yıxmazlar. 

Dil ağrıyan dişǝ dǝyǝr. 

Dil ağrısından qol ağrısı yaxşıdır. 

Dil adamı bǝyan eylǝr. 

Dil adamın düşmǝnidir. 

Dil başa bǝladır. 

Dil başı güdaza verǝr. 

Dil başı saxlar. 

Dil var bal gǝtirǝr, dil var – bǝla. 

Dil ǝtdǝndir. 

Dil ki, var, ǝtdǝndir, hara döndǝrsǝn dönǝr. 

Dil ilǝ dost olanın ağzın ara, könlün al. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

51

Diz ilǝ olan, zor ilǝ olmaz. 

Dil yanılar, doğrusunu deyǝr. 

Dil yarası qılınj yarasından yamandır. 

Dil  sümüksüzdür, amma sümüyü sındırar. 

Dil ürǝyin açarıdır. 

Dildǝ bir şey deyib, ürǝklǝ başqa şey tutma. 

Dildǝ yox, işdǝ özünü göstǝr. 

Dildǝn ajı, dildǝn şirin şey yoxdur. 

Dildǝn gǝlǝn ǝldǝn gǝlsǝ, kasıb-kusub varlanar. 

Dildir, nǝ qoruğu var, nǝ qaytanı. 

Dilǝnçi torbasından çörǝk yemǝzlǝr. 

Dilǝnçiyǝ bir verǝrsǝn, bir dǝ istǝr, sabahajan yatmağa yer dǝ istǝr. 

Dilǝnçiyǝ torbası ağırlıq elǝmǝz. 

Dilǝnçiyǝ xiyar verdilǝr, ǝyridir deyǝ almadı. 

Dilotu yeyib! 

Dili bal, işi bǝla. 

Dili varsa, dilçǝyi dǝ var. 

Dili ilanı yuvasından çıxardar. 

Dili topuq çalır. 

Dili uzundur, ağlı gödǝk. 

Dili xoş olanın havadarı çox  olar. 

Dilimin bǝlǝsından sana. 

Dilim, dilim ol, dilim, bir az şirin ol, dilim, bir az hǝlim ol, dilim, sǝn ki, 

injitdin yarı dilim-dilim ol, dilim. 

Dilimdǝ tük bitib.  

Dilin bǝlasıdır uzunçu olmaq, ariflǝr işidir, sükuta dalmaq. 

Dilin olmasaydı, qarğalar dimdiklǝyǝrdi. 

Dilindǝ öd olanın hǝr şeyi ajı olar. 

Dilinǝ doğru söz gǝlmǝz. 

Dilini bilmǝyǝn anasın tanımaz. 

Dilini qısa eylǝ. 

Dilin qoy dilçǝyinǝ. 

Dilini saxlayan, başını saxlar. 

Dilini  tut, divanı ud. 

Dilini uzun elǝyǝn, başını bǝlaya salar. 

Dilinin bǝlasını çǝkir. 

Dilinin pǝrsǝnki yoxdur. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

52

Din elmin düşmǝnidir. 

Dindǝn çıxsan da, eldǝn çıxma. 

Dini dinara satan molla, dindǝn dǝ olar, dinardan da. 

Dini dinara satmaq olmaz. 

Dini yeyib, imanı dalına atıb. 

Dini olmayanın imanı da olmaz. 

Dinindǝn dönǝr, imanından dönmǝz. 

Dinmǝ ver! 

Dinmǝ, sǝni udaram! 

Dinmǝyǝnin bir dinǝni olar. 

Dinsizin ağzını imansız yumar. 

Dinsizin malını imansız yeyǝr. 

Dinsizin öhdǝsindǝn imansız gǝlǝr. 

Dinj adamsan, qanlı qapısında nǝ qayırırsan? 

Dinj ayağa heç nǝ dǝymǝz. 

Dinjliyimi Şahmǝrdan kǝsib. 

Diri dirinin dǝrdini çǝkǝr. 

Diri it ölü aslandan yaxşıdır. 

Diridǝn dirilik qalar. 

Diriyǝ dirilik lazımdır. 

Diriyǝ hay vermǝz, ölüyǝ pay. 

Dirilik birlikdǝdir. 

Dirini öldürmǝk olar, ölünü diriltmǝk olmaz. 

Diz ağrısını jan çǝkǝr. 

Diş verǝn dişlik dǝ verǝr. 

Diş qurdalamaqla qarın doymaz. 

Diş yox ikǝn dodaq var idi. 

Dişi düşmüş boz öküz, qoşulub jöngǝlǝrǝ. 

Dişin ağrıdı – çǝk qurtar. 

Dişinin qǝdrini bilmǝyǝn çǝnǝsiz qalar. 

Dişlǝrini ağartma, it sümük axtarır. 

Dişsiz ağız – daşsız dǝyirman. 

Dımbılı ǝlǝk – dımbılı saj, ǝlim xǝmir, qarnım aj! 

Dığ-dığ qardaşı qardaşdan ayırar. 

Dırnağı mayasından kǝsmǝzlǝr. 

Dırnağın varsa, başını qaşı. 

Dovğa doqqazajan, qatıqlı aş darvazayjan. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

53

Dovşan dağda – suyu ojaqda. 

Dovşan dağdan küsmüş,  dağın xǝbǝri yox. 

Dovşan kiçik, qulağı böyük. 

Dovşan nǝ qǝdǝr qaçarsa, o qǝdǝr dǝ yatar. 

Dovşan öz yatağında ovlanar. 

Dovşan feyz alanda kǝnd qırağında gǝzǝr. 

Dovşana deyir, qaç, tazıya deyir, tut. 

Dovşanı araba ilǝ tutur. 

Dovşanı tutunja tazıya «atam» deyǝrlǝr. 

Dovşanın gümanı ayaqlarına gǝlǝr. 

Doqquz ay ananın qarnında nejǝ qalmısan? 

Doqquz atı sǝkkiz ağaja bağlayır. 

Doqquz dǝrǝdǝn on qab su gǝtirǝr. 

Doqquz döşǝkli bala, axırda quru yerdǝ jan verǝr. 

Doqquz gün ǝjiri on gün sadağa lazımdır. 

Doqquzu verǝn, onu da verǝr. 

Doqquzunda nǝ isǝ, doxsanında da odur. 

Doğaram – oğlan doğaram, doğmaram – özümü boğaram. 

Doğru büdrǝr, amma yıxılmaz. 

Doğru deyǝnin başı keçǝl olar. 

Doğru deyǝn olsaydı, yalançı usanardı avara qalanlar dǝxi bir söz dǝ 

qanardı. 

Doğru elǝ bilǝr hamı doğrudur, ǝyri elǝ bilǝr hamı ǝyridir. 

Doğru yalanı qovar. 

Doğru yolda yıxılan tez qalxar. 

Doğru yolla gedǝn yorulmaz. 

Doğru ol, asan yol ilǝ get. 

Doğru söz ajı olar. 

Doğru  söz ajı olar, nǝtijǝsi şirin. 

Doğru söz dilinǝ gǝlmǝz. 

Doğru söz dostluğu pozar. 

Doğru söz etiraz götürmǝz. 

Doğru sözü zarafata salıb deyǝrlǝr. 

Doğru söylǝ, at min çap. 

Doğru tutulmayınja, oğru tutulmaz. 

Doğruya zaval yoxdur, çǝksǝlǝr min divana. 

Doğruluq dost qalasıdır. 

---