Azer-dili 5s Derslik 2016 Layout 1
Yüklə 3,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mehman Musaoğlu 8.
- SÖZ EHTİYATI
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil 10.
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil
- İsa Hümmətov 1.
- SÖZLÜK dəcəl – шалун, озорник tin – угол danlamaq – порицать ötürmək – провожать birbaş – прямо SÖZ EHTİYATI
Balaca çoban isə: – Padşah sağ ol sun, balaca şahza də yə əsl pislik eləyənlər ona yalan söyləyən lər dir. Bu günə qədər onu ya landan ancaq təriflədik lərinə görə şahzadəmiz də elə bi lib ki, hamı dan bacarıqlı, hamıdan ağıllı bir tək özü dür. öz üzərində çalışmayıbdır. Əgər sözün düzünü söy lə səy di lər, şahzadə, bəlkə, daha çox öz üzərində çalışar, doğrudan da, hər kəsdən üs tün ola bilərdi. Şahzadə özünü saxlaya bilməyib qışqırdı: – Mən onsuz da hər kəsdən artığam. Səndən isə qatqat güclüyəm. Heç bir uşaq mənimlə güləşə bilməz. İstəyirsən gəl, səninlə bir güləşək. Balaca çoban: – Yox, olmaz. Mən bir çobanam. Sizinlə güləşmək istəmirəm, – deyir. padşah çobana əmr eləyir ki, şahzadə ilə güləşsin. Çoban da çox çəkmir ki, padşahın oğlunun kürəyini yerə vurur. Həmin vaxtdan da şahzadə çobanın haqlı olduğunu başa düşür. Və o ancaq çobanla dostluq eləyir, təkcə onun sözünə inanır. Türk dilindən çevirən: Mehman Musaoğlu 8. Mətndəki yaşıl boşluqların yerinə aşağıdakı sözlərdən uyğun gələni qoyub cümlələri oxuyun və tərcümə edin. SÖZLƏR: doğrudan da, ancaq, onun üçün də, çünki, uzaqlaşmış 9. Şahzadənin özündən razılığını ifadə edən cümlələri mətndən seçib səsləndirin. 66 SÖZLÜK qabiliyyətli – способный qısqanmaq – ревновать bəyənmək – одобрять güləşmək – бороться SÖZ EHTİYATI padşahın hüzuruna – в покои к падишаху qatqat güclü – намного сильнее könlünü sındırmaq – обидеть öz üzərində çalışmaq – работат над собой kürəyini yerə vurmaqповалить ь Çap üçün deyil Çap üçün deyil 10. Balaca çobanın hansı sözlərinə əsasən onun çox ağıllı olduğunu bilmək olar? Həmin hissəni mətndən tapıb oxuyun. 11. Aşağıdakı atalar sözlərini tamamlayın və dəftərinizə yazın. 1) Yol böyüyündür, – –. 2) Ayağı nərdivana – –. 3) Ad adamı bəzəməz, adam – –. 4) Ağac bar verəndə başını – –. 5) Sözün düzünü – –. 6) Heç kəs öz ayranına – –. 7) Ağıl yaşda olmaz – –. 8) Yalan ayaq tutar, – . 12. Mətnə əsasən cümlələrin ardıcıllığını təyin edin. 1) Həmin vaxtdan şahzadə çobanın haqlı olduğunu başa düşür. 2) Bir zamanlar ölkənin çox ağıllı padşahı var imiş. 3) Balaca şahzadə tütək çalmağı öyrənə bilmir. 4) Saray əyanları padşahın xoşuna gəlmək üçün ahzadəni tərifləyirlər. 5) Şahzadəyə pislik edənlər ona yalan söyləyənlərdir. A) 2, 4, 3, 5, 1 B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 4, 3, 2, 1, 5 13. Sxemləri tamamlayın və oxuyun. § 14. TANIŞLIQ Qasım dəcəl oğlan idi. Sözə baxmırdı. Qışda qar yağanda tində durub qızlara qartopu atırdı. Bu xasiyyətinə görə onu ataanası, müəllimləri çox danlamışdılar. Amma o, öz dəcəlliyindən hələ də əl çəkmirdi. Bir gün Qasımın atdığı top birinci sinifdə oxuyan Firuzəyə dəydi. O ağlayaağlaya evlərinə qaçdı. İki gün dərsə gəlmədi. İki gündən sonra Firuzə məktəbə gəldi. Dərs qurtardıqdan sonra pal tosunu geyib yola çıxdı. Ancaq evə tək getməyə qorxurdu. Elə bu an çiynində çanta olan balaca bir oğlanın yaxından keçdiyini gördü. Firuzə onu səsləyib dedi: – Ay oğlan, evə gedirsən? – Bəli, necə? – Zəhmət olmasa, məni də ötür. Orada, bax o tinin başında bir pis oğlan adamı qartopu ilə vurur. Oğlan təəccüblə Firuzəyə baxdı, xeyli fikirləşdi, sonra qətiyyətlə dedi: – Gedək. 67 bacarıqlı şəhər balaca ağıllı dərin tənbəl isti ş Çap üçün deyil Çap üçün deyil Onlar tini keçdilər. Firuzə oğlana dedi: – Sağ ol, oğlan! Buradan o yana özüm tək gedə bilərəm. Qasım Firuzədən ayrılıb birbaş evlərinə getdi. Bu hadisədən sonra bir daha tində gizlənib qızlara qartopu atmadı. İsa Hümmətov 1. Mətndə altından xətt çəkilmiş sözü aşağıdakı variantlardan hansı ilə əvəz etmək olar? a) qarşıla b) yola sal c) apar d) göndər 2. Aşağıdakı variantlardan hansı mətnin məzmununa uyğundur? A) Qasım danlanmaqdan qorxurdu, ona görə qartopu atmadı. B) Firuzəyə yazığı gəldiyi üçün Qasım ona qartopu atmadı. C) Firuzənin dəcəl oğlan haqqında söylədiklərindən Qasım özünə nəticə çıxartdı. 3. Cümlələri Azərbaycan dilinə yazılı tərcümə edin. 1) Гасым был очень непослушным. 2) Спустя два дня Фируза вернулась в школу. 3) Мальчик удивленно посмотрел на неё, потом ответил. 4. “Heyrətlə” sözü mətndəki hansı sözün qarşılığıdır? 5. Hansı dəcəl hərəkətlər başqalarına narahatlıq gətirir? Debata qoşu lun və fikirlərinizi əsaslandırın. 6. Mətndən kimə?, nəyə?, haraya? suallarına cavab verən sözləri seçib ayrıayrı sütunlarda dəftərinizə yazın. 7. Müvafiq şəkilçiləri artırmaqla birləşmələri köçürün. mənim xasiyyət.. bizim xasiyyət.. sənin xasiyyət.. sizin xasiyyət.. onun xasiyyət.. onların xasiyyət.. 8. Aşağıdakı sözləri “h” səsini düzgün tələffüz etməklə oxuyun və mə nalarını izah edin, bir neçəsini cümlədə işlədin. həyəcan, hörük, hinduşka, həndbol, mehriban, qohum, heca, bahar, sərhəd, hamam, müharibə, məhəbbət, hədiyyə, hiss etmək, hərdən 68 SÖZLÜK dəcəl – шалун, озорник tin – угол danlamaq – порицать ötürmək – провожать birbaş – прямо SÖZ EHTİYATI sözə baxmamaq – не слушаться qətiyyətlə – решительно əl çəkməmək – не отставать Çap üçün deyil Çap üçün deyil Yüklə 3,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|