Azer-dili 5s Derslik 2016 Layout 1
Yüklə 3,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xalidə Hasilova 1.
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil 5.
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil
- SÖZ EHTİYATI fəaliyyət göstərmək – действовать əks etdirmək – изображать mənsub olmaq – относиться baş çəkmək – навещать Çap üçün deyil
– Bəs necə? Hətta küçələrimizdə ikimərtəbəli evlər də var. Yaxşısı budur ki, gedək, öz gözlərinizlə görün. Lalənin atası ilə Gülər xala qabağa düşdü. Uşaqlar da onların dalınca estakada ilə getməyə başladılar. Bir az getmişdilər ki, birbirinin yanında tikilmiş ikimərtəbəli evlər gördülər. Niyaz dedi: – Küçə başlandı. Lalənin atası Niyazın sözünü təsdiq etdi. – Doğrudur, görürsünüzmü dəniz küçələri nə qəşəngdir! Bu binalarda ümumi yataqxanalar, mağaza, klub və başqa idarələr yerləşir. Onlar evlərin qabağından keçib yenə düz yola çıxdılar. Bu yolun sağ və sol tərəfində buruqlar salınmışdı. Lalənin atası onları yeni qazılan bir buruğa apardı. – Bu gün dəniz qazmaçıları bu quyunu təhvil verirlər. Sabahdan neftçıxarma briqadası onu işə salacaq. Dənizdə neft quyusu qazmaq adamlardan qəhrəmanlıq tələb edir... Xalidə Hasilova 1. Yəqin ki, uşaqların hara ekskursiyaya getdiklərini bildiniz. Əfsanəvi neft şəhəri haqqında siz nə bilirsiniz? Fikirlərinizi bölüşün. 2. Dəftərinizdə Neft daşlarını təsvir edən bir neçə cümlə yazın (mətn dən istifadə etməklə). 3. Birləşmələri tərcümə edin və cümlələrdə işlədin: нефтяные скважины, посреди моря, на берегу моря, грузовые ав томобили, маленькие вагоны, двухэтажные дома, морские улицы 4. Neft daşlarında uşaqları ən çox təəccübləndirən nə idi? Mətnə əsaslanmaqla bu barədə danışın. 138 SÖZLÜK buruq – буровая вышка fırtına – буря, шторм təhlükə – опасность idarə – управление, администра тивное учреждение SÖZ EHTİYATI nəzərə çarpmaq – бросаться в глаза yan almaq – причалиться kəşf etmək – изобретать, открыть işə salmaq – приводить в действие təhvil verməkсдавать Çap üçün deyil Çap üçün deyil 5. Aşağıdakı cümlələri hansı ardıcıllıqla düzsəniz, mətn alınar? 1) Lalənin atası dəniz küçələrini təriflədi. 2) Kater dənizin içərisinə uzanan körpüyə yan aldı. 3) Uşaqlar Neft daşlarına ekskursiyaya getdilər. 4) Uşaqlar körpünün üstündə dəmir yolunu görüb sevindilər. 5) Onlar estakadada tikilmiş ikimərtəbəli evləri gördülər. A) 2, 3, 1, 5, 4 B) 3, 2, 4, 5, 1 C) 3, 4, 5, 1, 2 6. Hər iki sütundan istifadə etməklə cümlələr düzəldin və yazın. Gəmi körpüyə gözləyirdi Yük maşınları avadanlıq başa salırdı Burada idarələr mindilər Yataqxanada neftçilər yerləşir Uşaqlar katerə daşıyır Gülər xala yan aldı Lalənin atası yaşayırlar 7. Mətnin son üç abzasında işlənmiş əvəzlikləri tapıb səsləndirin. Əvəzliklərə suallar verin. 8. İsimləri uyğun sifətlərlə birlikdə yazın və birləşmələri rus dilinə tər cümə edin: kitab geniş palıd uca şəkil qədim albalı güllüçiçəkli bina maraqlı park qırmızı prospekt möcüzəli 9. Mətndə qırmızı və göy hərflərlə verilmiş sözlərin ismin hansı halında işləndiyini söyləyin: 10. Mətndə yaşıl hərflərlə verilmiş sözü aşağıdakılardan hansı ilə əvəz etmək olar? a) toxundu b) yaxınlaşdı c) uzaqlaşdı d) çatdı MUZEYLƏR Bilirsinizmi, muzeylər necə yaranıb? Qədimdə müxtəlif sənədlər, şəhadətnamələr, estetik qiymətə malik əşyalar əsasən saraylarda saxlanır mış. İndiki muzeylərin “əcdad”ları e.ə. XVI Çində yaranmışdır. Qədim Romada isə maddi və mənəvi mədəniyyət abidələri e.ə. IIIII əsrlərdə məbədlərdə və bəzi şəxslərin kolleksiyalarında saxlanılırdı. Hazırda müxtəlif ölkələrdə yüzlərlə muzey fəaliyyət göstərir. Məsələn, təkcə qədim memarlıq abidələri ilə məşhur olan Madriddə (İspaniya) 139 Çap üçün deyil Çap üçün deyil muzeylərin sayı 100dən artıqdır. Burada hər dövrü əks etdirən muzeylə rastlaşmaq mümkündür. Qonşu Rusiyada ilk muzey 1719cu ildə Peter burqda açılmışdır. Rusiyanın dünya şöhrətli muzeylərindən olan Ermitaj 1764cü ildə, Tretyakov qalereyası isə 1856cı ildə yaradılmışdır. Azərbaycanda hazırda onlarla muzey fəaliyyət göstərir. Bunların sırasına istiqlal incəsənət muzeyi, ədəbiyyat muzeyi, tarix muzeyi, musiqi mədəniyyəti muzeyi, Dövlət Bayrağı muzeyi və digərləri daxildir. Hər bir muzey mənsub olduğu ölkənin, xalqın tarixi və mədəniyyəti ilə bağlı dəyərli informasiya daşıyır. Bu səbəbdən də Azərbaycanın keçmişi və inkişaf yolu ilə tanış olmaq istəyirsinizsə, muzeylərə baş çəkin. 11. Aşağıdakı suallardan hansı mətnə aid deyil? A) Muzeylərin yaranması haqqında nə bilirsiniz? B) Əvvəllər nadir əşyalar harada saxlanılırdı? C) Azərbaycanda ilk muzey hansıdır? 12. Bakı şəhərindəki hansı muzeylərdə olmuşsunuz? Ən çox xoşunuza gələn muzey barədə yoldaşlarınıza danışın. 13. Bilirsinizmi, “Muzeylər günü” hansı tarixdə keçirilir? Bu gün haqqında məlumatınız varsa, yoldaşlarınızla fikirlərinizi bölüşün. 14. Azərbaycanın hər bir bölgəsində “Diyarşünaslıq muzeyləri” var. Bölgələrdə olarkən bu muzeyləri ziyarət etmişsinizmi? Gördüklərinizdən birini dəftərinizdə təsvir edin. 15. Mətndə qırmızı hərflərlə verilmiş söz hansı mənada işlənmişdir? a) закрыто b) связано c) узел 16. Mətndəki sarı boşluğun yerində hansı söz yazılmalıdır? a) illərdə b) dövrdə c) əsrdə d) zamanda 140 SÖZLÜK şəhadətnamə – свидетельство məbəd – храм malik – здесь: имеющий əcdadlar – предки SÖZ EHTİYATI fəaliyyət göstərmək – действовать əks etdirmək – изображать mənsub olmaq – относиться baş çəkmək – навещать Çap üçün deyil Çap üçün deyil Yüklə 3,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|