Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ
Yüklə 1,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mənbə.. statistika.gov.az
- Cədvəl. 3.1.5 .Kənd təsərrüfatı bitkilərinin cəmi əkin sahəsi( hktarla).
- Mənbə: statistika.gov.az
- Cədvəl 3.1.6. Üzümün ümumi yığımı (fərdi sahibkarlar, ailə kəndli və ev təsərrüfatları üzrə) (min tonla)
- Cədvəl 3.1.7. İqtisadi fəaliyyət növləri üzrə orta aylıq nominal əmək haqqı
62
Bostan bitkiləri 137.0 144.0 143.0 151.0 157.0 174.0 176.0 Meyvə və giləmeyvə 70.6 71.7 73.8 74.3 72.0 71.4 65.7 Üzüm
74.7 81.5 88.6 88.9 82.5 86.6 74.4 ġəkər çuğunduru 304.0 346.0 332.0 331.0 309.0 376.0 490.0 Dən üçün günəbaxan 17.1 17.5 17.9 18.9 17.0 17.2 20.8 Çayın
9.4 9.8
10.5 12.0 10.1 12.4 14.1 Mənbə.. statistika.gov.az Kənd Təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına dövlət dəstəyi haqqındakı fərmana uyğun olaraq təsərrüfatla məĢğul olan istehsalçılar üçün hər hektar əkin sahəsinə sərf olunan yanacaq və motor yağlarına görə dövlət büdcəsi hesabına 40 manat təmənnasız vəsait ayrılması, istehsal üçün alınan gübrələrin qiymətinin yarı qiymətinin dövlət tərəfindən verilməsi, baĢqa güzəĢtlərlə eyni zamanda kənd təsərrefatı sektoruna qoyulan sərmayenin də artması bu sektorun inkiĢafı üçün çox əhəmiyyətli addımlardır. Əhalinin həyat keyfiyyətinin yaxĢılaĢdırılmasında kənd təsərrüfatının payı kifayət qədərdir. Ölkədə ÜDM-nin tərkibində kənd təsərrüfatının payının artırılması kənd yerlərindəyaĢayan əhalinin hətat keyfiyyətinin yaxĢılaĢdırılmasına da təsir edir. Son illər kənd təsərrüfatı sahəsində əsaslı Ģəkildə dəyiĢikliklər edilib, əkilən torpaq sahələrinin həcminin artırılıb.
Göstərici 2010 2011
2012 2013
2014 2015
Respublika üzrə cəmi 1583874
1608184 1647121
1684248 1613811
1585389 Bakı Ģəhəri 491 539
674 636
477 530
AbĢeron iqtisadi rayonu 3548
3313 4016
3810 3105
2849 Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu
193293 195160
197524 207887
194919 187208
ġəki-Zaqatala iqtisadi rayonu 200806
198413 201812
207931 192652
186099 Lənkəran iqtisadi rayonu 116301 116639
116663 117713
117344 113686
63
Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu
107427 114425
127749 127799
125701 114161
Aran iqtisadi rayonu 652338
684937 681107
697283 690643
684218 Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu 133750
121991 129863
129597 119940
115528 Kəlbəcər –Laçın iqtisadi rayonu 4645
3401 4304
4409 4104
4446 Dağlıq
ġirvan iqtisadi rayonu 112076
109346 123291
127056 104097
115250 Naxçıvan Muxtar Respublikası 59199 60020
60118 60127
60829 61414
Mənbə: statistika.gov.az Kənd əhalisinin həyat keyfiyyəti daha çox kənd təsərrüfatında əldəolunan uğurlardan, inkiĢafdan asılıdı. Kəndlinin gəlir mənbəyinin mühüm hissəsi əkinçilikdən və maldarlıqdan gəlir. Kənd əhalisinin həyat keyfiyyətinin yaxĢılaĢdırılmasında, ya da hər hansı bir dəyiĢikliklərin meydana gəlməsində üzümçülük sahəsinin də rolu böyükdür. Bu isə hecdə təsadüfən olunan seçim deil. Ilkin olaraq ölkəmizdə olan iqlim Ģəraiti üzümçülüklə məĢğul olmağa zəmin yaradan əsas faktordur. Ölkədə üzümçülük və Ģərabçılıq üzrə kifayət qədər ixtisaslaĢmıĢdır. Müəyyən vərdiĢlərə yiyələnmiĢdir. Üzümçülük əhalinin həyat keyfiyyətinin yaxĢılaĢdırılmasında daim ıhəmiyyətinin qoruyun saxlamıĢdır. Üzümçülüyün həm tərəqqi həmdə tənəzzül dövrü 20-ci əsrin 90-70cı illərinə təsadüf edir.( Mənbə:23.səh77) Cədvəl 3.1.6. Üzümün ümumi yığımı (fərdi sahibkarlar, ailə kəndli və ev təsərrüfatları üzrə) (min tonla) Ġllər
1995 1996 1999 2000 2004 2005 2008 2009 2012 2013 2014 2015 2016 Göstərici 124.6 130.3 109.7 72.5 53.6 74.8 104.4 112.8 131.0 122.7 126.4 137.7 117.0 Mənbə. statistika.gov.az
64
Üzümçülük Ģərabçılıq sahəsində olan inkiĢaf təəsüflər olsun ki, sərxoĢluq alkoqolizmlə mübarizə adı altında dayandırıldı. Bununr nəticəsində peĢə məktəblərində üzümçülük uzrə ixtisaslarda təhsil alma sayı get gedə azalmıĢdır. ĠĢ yerlərinin azalması nəticəsində isə əhalinin həyat keyfiyyəti aĢağı düĢmüĢdür. Nəticə olaraq kənd əhalisinin miqrasiya əmsalı artmıĢdır. Kənd təsərrüfatının üzümçülük sektorunun inkiĢafı Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi vaxtlara təsadüf edir. O, kənd təsərrüfatı sahəsində meydana gələn məĢğulluq problemini nəzərə alaraq üzümçülük və Ģərabçılıq sektorunda yeni canlanma yaratmaq məqsədi ilə 1970-ci ildə Azərbaycan SSR Dövlət Üzümçülük və ġərabçılıq Komitəsi , Naxçıvan MR da, Gəncə Ģəhərində, ġamaxı və Cəlilabad rayonlarında təcrübə stansiyaları olmaqla 1976-cı ildə elmi faktorlarla inkiĢafına zəmin yaratmaq məqsədilə Elmi Tədqiqat Üzümçülük və ġərabçılıq insitutu yaratdı. Ancaq müstəqilliyin ilk illərində bu sahədə ciddi tənəzzül baĢ verdi. Bu da əhalinin gəlirlərinin azalmasına da təsirsiz ötüĢmədi. Üzümçülükdə olan tənəzzülün qarĢısı əsaslı Ģəkildə 2005-ci ildə alınmağa baĢladı. KeçmiĢ ənənələrlə yanaĢı beynəlxalq təcrübələrdəndə istifadə edərək üzüzçülük sektorunda yeni inkaĢ mərhələsi baĢlanılmıĢdır və istesalın həcmi artım, üzüm plantasiyası üçün nəzərdə tutulan ərazi gen iĢləndirilmiĢ və nəticə etibarilə məhsuldarlıq ötən illərə nisbətən yüksəlmiĢdir. Kənd təsərrüfatına diqqətin artırılması bu sahədə əhali gəlirlərinin artırılmasına da müsbətr təsir edib. Sahibkarlıq və özüməĢğulluqdan gələn gəlirlərdə, iri ev təsərrüfatlarında muzdla iĢləyən iĢçilərin əmək haqqlarında da 2010-2015-ci illər üzrə artım var. Statistik məlumatlara əsasən ölkə üzrə əhali gəliri iki sahədə çoxdur. Dövlət setoru, öz təsərrüfatında iĢləyənlər.
Ġqtisadi fəaliyyət növləri 2005
2010 2011
2013 2014
2015 Ġqtisadiyyat üzrə - cəmi 123.6
331.5 364.2
425.1 444.5
466.9 Yüklə 1,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|