Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
54 – Şahım sağ olsun, niyə yazıya pozu, həbibə təbib elə- mədin? Sana filan vaxdı dedimmi ki, yazıya pozu, həbibə təbib yoxdu. O uşağın da qarnını yardın, elə günahlara batdın, bunun başına nələr gəldi. Niyə eliyəmmədin bə? Yazıya pozu, həbibə təbib yoxdu. Allah-taala kimin qavağına nə yazıb, onu da görməlidi. Onnan sonra Şah Abbas arvad almağa tööbə dedi. Köhnə arvadınnan gün keçirdi, devr qurdu. Dedi: – Doğrudan da, yazıya pozu, həbibə təbib yoxdu. 4. MƏHƏMMƏD VƏ BABA SƏDRİ Məhəmmədin atası iki qardaş oluf. Bular torpağ üstündə yola getmədiyi üçün bir-birinnən ayrılıf hərəsi bir məmləkətə gedif. Məmləkətdən gedənnən sonra bu qardaşın birinin üç oğlu oluf. Bu kişi bərk naxoşduyuf. Öz oğlannarını çağırıf dedi ki, ay oğul, siz o dağa çıxmıyın, tilsimdi o dağ. Günnərin bir günündə bu oğlannarın atası rəhmətə geder. Munu aparıf dəfn eliyillər. Sonra böyük qardaşı deyir, ə, ata- mız öldü, dedi o dağa çıxmıyın. Mütləq o dağa çıxmalıyam, görüm nədi o, nəmənədi. Böyük oğlu atı miner, Tilsim dağına çıxer. Tilsim dağına çıxanda örör kü, burda böyük bir imarət var, gül gülü çağırer, bülbül bülbülü çağırer. Burda oturuf sudan içer. İçən vaxtı bir də örör kü, oannan bəri bir pəhlivan gəldi. Pəhlivan dedi ki, ayə, sən nəəzirsən burda? Sən kimsən, nəçi- sən, – deyəndə dedi ki, mən yol adamıyam. Bu pəhlivan deyir ki, başın göydənə ağırrığ eləməsin, çıx yolunnan get. Oğlan getmək istəmiyəndə pəhlivan onu qaldırer yerə vuror, başını kəser. Bu pəhlivan geder öz öyünə. Bu pəhlivan sən demə kim imiş? Ölən patcahın qardaşının qızıymış. Qız camış sağermış. Camış sağanda bir kal gəler munun südünü tökör. – Arvatdarın südünü tökənətən gözünü töksən onnan yaxşıdı. – Qızın ajığı 55 tutor, duror kalın quyruğunu qoluna doloor da, bunu ater. Deyir ki, kim məni yıxsa, ona gedəjəm, kimi yıxsam, başını kəsəjəm. Ölən oğlanın ortancıl qardaşı deyir ki, mən həmən Tilsim dağına çıxmalıyam. Dağa geder, gedəndə örör kü, doğrudan da, burda gül gülü çağırer, bülbül bülbülü. Yaxşı çəmənnik. Atını açer buraxer, at otdoor, özü də sudan içer. Burda dincə- ləndə həmən qız pəhlivan paltarında gəler, buna deyir: – Ə, burda sən nəəzersən? – deyəndə deyir ki, mən yol adamıyam. Deyir: – Sən yol adamı döyülsən, sənin başın göydənə ağırrığ eliyir. Çıx burdan get. Axırı güləşellər, bunun da başını kəser. Sən demə, bu öz əmisi oğluymuş, bilmermiş. Bir həfdə keçer, bir ay keçer, para ay keçer. Balaca qar- daşın adı Məhəmmədmiş. Gejə yatdığı yerdə yuxusunda görör kü, bir nurru kişi, qırmızısakqal kişi gəldi: “Ə Məhəmməd, Məhəmməd”. Məhəmməd yuxuda yatdığı yerdə dedi, can, ay baba. Dedi, ə, qardaşdarın hayfını almax istiyirsənmi? – de- yəndə dedi, niyə almeram, alajam. – “Ə, – deyir, – filan dağın döşündəki sənin əmin qızıdı. O, pəhlivan paltarı geyinif sənin qardaşdarını öldürüf. Sən hayfını çıxmax istiyirsənsə, dedi- yimə əməl et, bu kəlmeyi-şəhadəti oxuyarsan. O sənə qalib gələjək, yıxajax. Onda deyərsən ki, əşədi ənna la ilahə ilallah, rəsulən vəliyullah, sənnən başqa yoxdu bir Allah. Onda o özü yıxılajax. Al bu badəni də iç”. Oğlan badəni aler, içer. Savah üzünüzə xeyirriknən açılsın. Savah duranda örör, nə kişi var, nə heç kim. Deyir, Allaha pənah. Durur atını miner, qızıldan-gümüşdən götürör, yola çıxer ki, gedim görüm bu nə sirridi. Gedəndə bir qoja kişi muna rast gəler. Deyir: – Ə, Məhəmməd. Bu qoja kişinin də adı Baba Sədri olor. “Əyə, Məhəm- məd”, – deyəndə deyir: 56 – Nədi? Deyir: – Yol adamıyam, mana xarşdıx ver. Çıxarder buna qızıl pul verer. Bir qədər getmişdi Baba Sədri deyir: – Bu azcadı axı. Məhəmməd bir az da pul verir: – Baba Sədri, çıx get yolunnan, – deyəndə deyir: – Yox, sən dünənki uşaxsan, balaca boyun var. Səni öldürüf, atını, pulunu əlinnən almalıyam. Məhəmməd atdan düşör. Deyir: – Baba Sədri, sənnən güləşəjəm. Məni yıxdın, atım da sənin, pulum da sənin, canım da sənin. Mən səni yıxdım, başını kəsəjəm. Deyir: – Yaxşı. Sən demə, Baba Sədri də uzun müddət pəhlivan imiş, indi yaşdaşıfdı. Məhəmməd munu yıxer, başını kəsmək istiyəndə ağleer. Deyir: – Mən murazıma çatmadım. Deyir: – Nə murazın var idi? Deyir: – Nə bilim, arvad demişdi get qazan, gətir, burda yiyək. Axırı Baba Sədri Məhəmmədə deyir ki, sənnən qardaş olajam. Deyəndə deyir: – Hancarı? Deyir: – Siqa. Siqa qardaşdar, rəvayətə görə, o dunyada görüşöllər. Deyəndə deyir ki, yaxşı. Məhəmməd Baba Sədriyə deyir: – Mənim bu kəlmeyi-şəhadətimi yadında saxla, lazım olar. 57 Xüləsə, qayıdır gəlellər Məhəmmədin öyünə Baba Səd- riynən. Deyir: – A Baba Sədri, mən muraz üstündəyəm, səfərə gederəm. Biz oldux qardaş. – Baba Sədri də beysavad imiş. – Bu duhara 23 kömürnən bir cız çəkərsən, getdiyim günnəri hesaflıyarsan. Qırx günə gəldim gəldim. Gəlməsəm, bil ki, başıma iş gəlif. Deyir: – Yaxşı. Bu burda qalmaxda olsun, Məhəmməd geder, dağın başına çıxanda örör kü, dünyanın lalı-cəvahiri burdadı, qızılı burdadı, gümüşü burdadı, gülü burdadı, bülbülü burdadı. Noya bax, suya bax. Burda atdan düşör, atı bıraxer. Yaxşı əlini-üzünü yuyur, dəstəmaz aler, Allaha kəlmə verer, kəlmə aler, çörək yiyir. Bir də örör kü, həmən pəhlivan gəldi, qız pəhlivan. Gəler muna salam verer. Salamdan sonra deyir: – Ə, sən nəəzersən burda? Sənin iki qardaşıyın başını kəsmişəm, sən gənə burya əlifsən? Bir-birinizə oxşoorsuz. Sən mənim əmim oğlusan, – deyəndə deyir: – Aaz, əmioğlu-zad tanımeram, sənnən güləşəjəm. Deyir: – Ə, sən bir şapalaxlıx şeysən, səni yıxıf başını kəsəjəm. Xülasə, burda güləşellər. Güləşəndə – qız Məhəmmətdən iyirmi yaş böyüymüş, – Məhəmməd təntiyir. Təntiyəndə deyir: “Əşədi ənna la ilahə illallah, Məhəmmədi rəsulən vəliyullah. Sənnən başqa yoxdu bir Allah” – deyəndə qız deyir, sən məhəmmədisən? Deyir ki, həə. Deyir: – Munu kim dedi sənə? Dedi: – Munu ağam yuxumda mana örgətdi. Dedi: 23 Duhar – divar, hasar Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|