Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
38 batajaxlar, yapışajaxlar. Ordan da sən çıxardar, balını yuyar, aparar patcaha peşkəş çəkərsən, bir elə xəzinə alarıx. Oyçu Əhməd gəlir munun hamısını patcaha danışanda patcahın əlində arımı yoxuydu, balmı yoxuydu? Nökəri, naibi çağırer, pəhlivannarı çağırer, suyu tökdürör, bulağın gözünü tutduror, hələ bir az da dərin qazdırer. Oruya balı tököllər, qırax yerrərdə də pusqu yerrəri qayırellar. Oyçu Əhməd də bulağın yaxınnığında buları gözdəməkdə olsun. Göyərçinnər gəler çimməyə. Bu bulağın dörd tərəfində döyrə vurollar. Bu göyərçinin balaca tayı deyir ki, ay bacı, yaman istilənmişəm, çimmiyəkmi? Böyük tayı deyir ki, ay bacı, nəsə mənim ürəyi- mə bir şübhə damıf, gəlin büyün heç çimmiyək, qayıdax gedək. Balaca bacı deyir: – Baa, elə şey olarmı? Yeddi həftədən, yeddi aydan bir gəlerik buruya. Yox, çimməliyik. Mən çox istilənmişəm, tən- timişəm. Bir o tərəfə, bu tərəfə şığıyır, dövröyü vuror, özdərini suyun içinə çaxanda batellar, qalellar balın içində. Oyçu Əh- məd ordan çıxer, camaat ordan çıxer, göyərçinnəri tutollar. Elə tutor ki, qanadı-quyruğu qırılmasın. Munu ballı-zaddı götürör aparer, şaha deyir: – İndi munu yüdürtmək, çimizdirmək özünə qalıf, özün elətdirərsən. Mən çimizdirəndə qanadını-quyruğunu qıraram, mənim zəhmətim batar. Şah Oyçu Əhmədin arvadını gətirder. Oyçu Əhmədin arvadı munu yaxşı yüyür, çimizdirer, məhrəbanın arasına qoyor quruloor. Bu göyərçinnəri şahın otağına buraxer. Bu göyərçinnər bir cüt gözəl qız idi, burda qalmaxda olsun, indi sana hardan xavar verim, bir xayin, bir paxıl qon- şudan. Xayin, paxıl qonşu deyir: – Ey şah. Deyir: 39 – Hə. Deyir: – Bilirsən nə var? Deyir: – Nə var? Deyir: – Oyçu Əhməd sana bir ceyran gətdi. Ona bir belə var- döylət verdin. Sonra istədin, iki göyərçin gətdi, xəzineyin yarısı- nı verdin. Buların bir xanımı var. İndi xanımı gətirdərsən, bütün variyətini ona verərsən, Oyçu Əhməd də olar sənin oğlun. Am- ma munun xanımını mütləq gətirt. Bular üçdü: biri ceyrandı, bir cüt göyərçindi, bir də bir qızdı. Əmri də verən bu qızdı bulara. Şah deyir: – Yaxşı. Şah Oyçu Əhmədi çağırer, deyir: – Əhməd, işin bitif. Deyir: – Nədi? Deyir: – Allah öyünü yıxsın, munun bir qızı var, gərək qızı da gətirəsən. Deyir: – A tufağın dağılsın, mən qızı hardan alem, həncəri gəti- rem, nağayrem, neyliyim? Gəler öydə ağlıyanda arvad deyir: – A kişi, mən onun dərdini bilerəm. Deyir: – Nədi? Deyir: – Get bir yaxşı paraxot qayırtdır. Paraxot quruda da yerisin, suda da. Özü də onu sürməyi bizə örgətsin. Sənnən, mənnən başqa orda heş kim olmujax. 40 Deyir: – Yaxşı. Arvad da ara açer dana şahın yanına gedif gəlməkdən ötəri. Bu gəler şaha deyir ki, gərək bir paraxot qayıtdırasan, bu paraxot suda da yeriyə, quruda da. Şah deyir: – Yaxşı. Paraxot qayrıler, hazır olor. Gəler Oyçu Əhməd buan- nan, oannan baxer, arvad baxer, görör yaxşıdı. İçinə miner, bir az elə, bir az belə sürör. Arvad deyir, iki dəst paltar: biri üzgüçü paltarı, biri quru paltarı. Quru paltarını geyinellər, ge- dellər, suyun qırağına yaxınnaşanda üzgüçü paltarını geyiner, paraxodu salellar dəryəyə. İndi arvad deyir: – A kişi, sən gizdən paraxotun içində. Səni görüf qız gəlmijək. Qız büyün başında qırx qız dəryanın üzünə səyahətə çıxıf, dəryada gəzer. Mən paraxodumu elə sürüf, elə xoddoof buların yanınnan keçəjəm, qız meyillənif deyəjək əylə para- xodunu, gəlim minim sənin paraxoduna, gəzim. Görüm sə- ninkimi gözəldi, mənimkimi? Əgər sənin paraxodun gözəlsə, mən o formada qayıtdırajam. O gəlif paraxoda çıxanda mən hər tərəfdən qapıları bağlıjam, qızı buraxmıjam. Sən onda çıxarsan, qızın əlini-əyağını bağlıyarsan, sürüf gətirərik. Deyir: – Yaxşı. Bunun hamısını gəlif patcaha rəvayət eliyillər. Patcah pa- raxotu qayıtdırer. Bular götürüf paraxodu çıxellar. Quruyu ge- dellər, suya çatanda öröllər ki, bir xanım paraxodun içində, qırx incəbel qız da başında, baxdıxca gözün qaraler. Gözəlliyi suya şox saler. Minif gəzellər. Bu arvad paraxodun bir bu yanınnan, bir o yanınnan, bir munun qavağınnan, bir dalınnan... Qız deyir: – Ə, bu nə riskin yiyəsidi? Nə adamdı bu bizi belə avqon eliyir? Paraxodunu əyleer, muna əl eliyir. Deyir: 41 – Ey, ay xanım, ay xanım. Sən də xanımsan, mən də xanımam. Xanım xanıma düz söz deyər, yalan danışmaz. De görüm sən kimsən, nəçisən? Hardan gəlif hara edersən? Bu paraxota məni də mindir, muna baxım. Deyir: – Paraxodunu əylə. Paraxodunu əyleer qıraxda. Bu gəler miner, paraxoda baxer. Oannan, buannan, birdən arvad munu xoddoor. Xod- door, suyun üzünnən paraxod gedəndə deyir ki, ay bajı, qoyma paraxodun getdi, saxla. Deyir, yavaş. Onatan kişi ordan çıxer. Qız da qalıf paraxodun içində. Kişi munun əlini-əyağını bağleer, qızı paraxoda qoyuf gətirellər. Sürör gəler düz şahın hüzuruna. Şahın qəbuluna geder. Ənam verer, peşkəş çəker ki, qızı gətirmişəm, sana qurvandı. – Məni istiyən bu Oyçu Əhmədə nəmər, – deyəndə arvad deyir ki, Oyçu Əhmədə nə nəmər, nə xələt verəjəksən? Ceyranı gətdimi Oyçu Əhməd? Göyərçinnəri gətdimi Oyçu Əhməd? Qızı gətdimi Oyçu Əhməd? Üçü getdi, dördüncüdə səni öldöröjək. Bütün varın, döylətin, qızılın, xəzinən, gümüşün, arvadın, uşağın, nökərin-naibin – hamısı qalajax Oyçu Əhmədə. Oyçu Əhmədin boynunu vurdur. Arvadın fitnəsinəjə şah inaner, Oyçu Əhmədin başını vurduror, var-döylət, dünya, xəzinə hamısı qaler patcaha. Oyçu Əhmədin arvadı da qaler patcaha, o gözəl qız da qaler ona. Gözəl qız belə baxer, baxer, deyir ki, mən divlər patcahınnan əmələ gəlmişəm. Hələ mana belə kələk gəlib, belə qurğu quran olmamışdı. Haşa, bu da deyir, yaxşılığınkı yamannıxdı. O sana yaxşılığ elədi ceyran gətdi, göyərçin gətdi, məni gətdi. Sən ona yamannığ elədin, axırda nahaq qan tökdürdün. Nahaq qan yerdə qalmaz, – deyən kimi qız “a” eliyir, buğda boyda qan ağzınnan gəldiyinnən qızın ürəyi partdıyır. Qız ölör, var-döylət də o düzdə qaler, patcah da o düzdə qaler. Oyçu Əhmədi də aparer qıznan baravar dəfn eliyillər; qızı ayrı yerdə, onu ayrı yerdə. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|