Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
62 Dedi: – Anam vermişdi min manat, min altı yüz manat gətir- mişəm. Dedi: – Ay oğul, onu sən hardan qazandın mana de? Dedi: – Ateyi-mehriban, getdim belə bir vəziyyət alındı. Filan kəntdə gördüm bir kişi meyidi döyür. Mən də anam verən pulun yarısını o meyidə verdim, apardım onu dəfn elədim. Onnan sonra kəntdə hamı məni hörmətdi bildi, mana iş verdi, işdədim. Öz pulumun üstünü də düzəltdim, bu pulu da əlavə qazandım. Dedi: – Oğul, sən həqiqi tacir olajaxsan. Böyük oğlunu çağırdı, dedi: – Oğul, bu var-dövlət, ev-eşiy, mal-buzov sənindi, tacir- lik balaca qardaşınındı. Dedi: – Yaxşı. Kiçik oğluna dedi: – Oğul, gedərsən bazara, bazarda qul satannar olur. Ge- dərsən qul satanın yanına, deyərsən mənə ticarətdən başı çıxan bir qul lazımdı. O sizə yol görkəzəjək. Başı çıxan olmasa, alma. Getdi birinə yaxınnaşdı, salam verdi. Dedi: – Mənim atam tacir olub, indi gözləri tutulub. Mən isti- yirəm tacir olam, mana yol bilən qul lazımdı, – deyəndə qul satan dedi: – Ay oğul, saa bir söz deyim. Qulu halal pulamı verim, haram pulamı? Dedi: – Yox, mən haram pul istəmerəm. Halal pul verif, bir az da artıq verif bilən bir qul alajam, – deyəndə dedi ki, quldan soruş. Qul dedi ki, mən İranı, Türkiyeyi, Suriyoyu – hər yeri 63 gəzmişəm. Məni ala bilsən, sənnən gedərəm. Əmbə qul satan dedi ki, bu qul bütün vəhşi heyvannarın dilini bilir. Dedi: – Çox gözəl. Qulu neçəyə verirsən? Dedi: – Beş minə. Bu çıxartdı halal beş mini verdi, qulu aldı, gətirdi atası- nın yanına. Atası qulnan söhbətləşdi. Dedi: – Oğul, haralısan? Dedi: – Filan yerdən. – Sən de görüm, heç tacirnən gedifsənmi? Dedi: – Mənim sənətim tacirlərnən getməkdi. – İndi de görüm, sən, məsəlçün, İrana hareynan gedifsən? Dedi: – Mən İrana filan yernən, filan yernən, filan yernən get- mişəm. Adlarını dedi. Əmbə – dedi, – iki-üç yer var, ordan get- merəm. Dedi: – Hansı yerdi? Dedi: – Mən getmədiyim yer odu ku, filan yerdə qırx quldur var, ordan getməmişəm. Gələn başı filan dağnan gəlməmi- şəm, çünki ora təhlükəlidi. Dedi: – Oğul, gedin. Bu pul, bu var. Qəflə-qatırı yüklədilər. Qul dedi ki, filan şey almaq la- zımdır, orda yaxşı qiymətə gedir. Qəflə-qatırı yüklədilər, yola rəvan oldular. Əmbə kor tacir dedi ki, çalışın quldur olan yernən getmiyin, mənim gözüm o dağda kor oluf. Getdi. Cavan oğlan idi. Bir gün, beş gün qəflə qatırı hayladılar. Elə variant alındı ki, bu bələdçi qul qırx quldurun 64 iqaməti tərəfə getdi. Getdi burda köç saldılar. Köç salanda qul bilirdi fəndi. İndi orda nə cür elədisə, bu qırx quldurun hamı- sını yuxu xəstəliyi tutdu. Yuxu buları tutan kimi bir-bir buların qulaxlarını kəsdi, torvasına doldurdu. Burda nə qədər qızıl, gümüş var idi, öz xurcununa doldurdu, yola rəvan oldular. Tacir bilmədi ki, beyjə nə hadisə oluf. Getdilər lazımı yerə. Dedi ki, ay xazeyin, ay tacir, sən burda dur, mən aparıb veji 26 satajam. Veji apardı. On manatdıx veji dedi ki, otuz manata satmışam. Halbuki quldurrarın puludu. Qul dedi ki, burda qal- maq üçün gərək bir ev tikdirək. Patcaha xəbər verdilər ki, bir tacir ev tikdirmək üçün torpaq almaq istiyir. Patcah dedi ki, filan zdanyoyu 27 ona ver, pulunu al. Bu minvalnan evi aldılar. Patcahın bir qızı var idi. Patcahın qızı gejə vəəğasında gördü kü, bu tacir bunu istiyir. Bu minvalnan qul getdi pat- cahın düz iqamətgahında veji satanda qıznan görüşdü. Dedi: – Gəlsənə səni xazeynimə alam? Qız dedi: – Onsuz da mən vəəğamı görmüşəm, ona getməliyəm. Qul bir neçə yerli mədəni adamları yığdı başına, ağasına dedi ki, patcahın qızını sana aleram. Getdi qıza elçi düşdü. Patcah tutuldu. Dedi: – Bu nə hadisədi? Qıza adam göndərdi ki, gör razıdımı tacirə getməyə. Qız dedi, mütləq getməliyəm. Toy elədilər. Toy eliyənnən sonra bir neçə atlı, nə qədər cahi-cəlalnan taciri yola saldı. Gələndə tacir dedi ki, atam deyib filan dağdan getməyin. Dedi: – Yox, məni eşidirsənsə, oroynan gedəjeyik. Dağa gələndə gördü iki tuladı, bir-biriynən boğuşur. Bo- ğuşanda biri dedi ki, sən pissən. Dedi, niyə? Dedi, filan tacir 26 Vej – ayın-oyun 27 Zdanyoyu – binanı 65 burdan gedəndə getdin dəsmalına siydin, tacir dəsmalnan gö- zünü silən kimi kor oldu. O birisi dedi, yaxşı, mən kor elədim, sənin də xazeyninin qızılını basırıflar, sən də neçə ildi burda aj-susuz gözdöörsən. Sən də pissən deyəndə qul tacirə dedi ki, beyjə burda qalmalıyıx. Gejə burda qalanda qul getdi həmən daşın altından qızılı, gümüşü yığdı, qəflə-qatıra yüklədilər. Bir neçə günnən sonra gəldilər kor tacirin evinə. Tula o birinə dedi ki, bir adam isteerəm səni vura, beyniyin yağını o kor kişinin gözünə çəkə, onun gözləri açıla. Deyən kimi qul tuloyu vurdu. Gejə gəldi beyninin yağını bir şüşəyə yığdı. O daşın altından qızılı-gümüşü götdü, qəflə-qatıra yüklədi. Bir necə günnən sonra gəldilər düz tacirin qapısına. Qəflə-qatır, təzə gəlin, cahi-cəlal... Xəbər gəldi ki, oğlun arvad alıb, bu qədər də vej gətirib. İndi bu kor tacir oğlunu da, qulu da gətdi otağa. Gəlini bir otağa saldılar. Qula dedi: – Oğul, bu qədər varı-dövləti sən hardan düzəldə bildin? Mən əlli ildi tacirrik eliyirəm, bu qədər var-dövlət qazanma- mışam. Dedi: – Söhbət eləsəm, sonra məni tapmıyajaxsınız. Dedi: – Yox, eləməlisən. Dedi: – Qırx qulduru yatızdırdım, qulaxlarını kəsdim. Bu qırx quldurun qulaxlarıdı. Söhbət elədiyimi danışdı. Şüşədən yağı çıxartdı, tacirin gözünə çəkəndə tacirin gözü sağaldı. Dedi: – Bu gəlini də mən aldım oğluna. Mən bilirsən kiməm? Mən halal pula alınmış adamam. Sənin halalca pulunu oğlun mana verdi. Mən də tacir idim, öldüm, filankəsə borcum qaldı. Gündə məni döydü, döydü, oğlun da borcumu qaytardı, məni dəfn elədi. Mən həmən o palçıxdakı kişiyəm. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|