Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
245 altını da, üsdünü də bilir, bunun qavağında nə deməy olar. Bir az fikirrəşdi, orda Aşıx Hüseyn götürdü “Mərd” şeyrini dedi: Yeddi gündə xəlq eylədi, əlanı-sübhanı mərd Yernən göyə qərər qoydu. Tutuf saxlar mehmanı mərd. Mərdnən gəzən axır bir gün mərd olar. Namərdnən gəzən çöl-biyavan gərd olar. Namərd iki mehman görsə, iki gözü dörd olar. Gedəni yoldan qaytarar, tutuf saxlar mehmanı mərd. Mən mərd Aşıx Hüseyn, namərd bədnişan olar. Hası məclisdə mərd əyləşsə, o məclis gülşən olar. Hər yerdə xanə yapar, gəşt elər dünyanı mərd. Bu “Mərd” şeyirini deyəndə Aşıx Ələsgər dedi: – Ay Hüseyn, dünyanın vəfası, mərddik hər adama qis- mət dəyil. Doğrudan da, mərdsən ı , Ağam səni yuxuda man ı a yaxşı göstərif. 3. AŞIQ ƏLƏSGƏRİN NAXÇIVAN SƏFƏRİ Ələsgər şayir Nağıynan bir məclisə gediflər. O vaxdı da bəylih, xannıx dövrü oluf. Bəylər Ələsgərə deellər: – Aşıx Ələsgər, bu yanın ı dakı kimdi? Deey: – Bu mənim şəyirdim şayir Nağıdı. Dəəndə bu göröy, Nağı burda dəərrəner 170 ki, man ı a şə- yird dedi. Məclisi yola verif, Göyçə mahalına qayıdıf gələn kimi Nağı deey ki, Ələsgər kişi, çörəyin ı i man ı a halal elə, mən sənnən işdəmiyjəm. – Ayə, a Nağı, dəryadan bir damcı götürmüyüfsən ı , dəli olmuyufsan ı , san ı a nooldu? 170 Dəərrəner – inciyir 246 – Sən bəylərin yanında man ı a niyə şəyird dedin ı ? Deey: − Ay oğul, usdada usdad dəəllər, şəyirdə şəyird dəəllər. Hələ heş sən yarımçıx aşıx da döyülsən ı . Deey: – Yox, mən gedəjəm. Aşıx Ələsgərin arvadı Anaxanım da yalvarey ki, ay Na- ğı, Ələsgərin ətəyini buraxma, vallah, düzdə qalajaxsan ı . Deey: − Yox, mən getdim. Gedey. O vaxdı da Göyçə mahalında toy nədi, pul nədi? Hamı bəri zonada – Gədəbəydə, Gəncədə, Şəmkirdə, Toyuz- da, Qazaxda, Naxçıvanda aşıxlıx eliyif pul aparellarmış. O kasıflıx ilində, ajdıx ilində Göyçə mahalında xeyir iş eliyənmi varıydı? Nağı fikirrəşey ki, əə, uşax ajınnan qırıley. Fikirrəşey ki, Ələsgərin Naxçıvanda Məhəmmət bəy adında bir dosdu var. Sazını köynəyinə qoyoy da, yön çöyüröy Naxçıvana. Nağı çox fiquralı, göyçəh adam oluf. Məhəmmət bəyin gəlini buna yaxşı çay-çörəh hazırreey. Məhəmmət bəy gəley: – Ay aşıx, xoş-beş, on beş. Bə nəəxşı gəlifsin ı ? Əmə Ələsgər aralananda tafşırmışdı ki, Nağı, olməə-bil- məə dəəsən ı ki, Ələsgərə şəyird olmuşam. Denən, özüm ana- dangəlmə aşığam. Deey ki, uşax ajdı, Ələsgər əmim məni yolladı ki, orda olan aşıxlara de, toxunmasın san ı a, uşağın ı a çörəh pulu qazan. Gənə Ələsgərin adını burda çəhdi. Deey: – Əə, biliyin ı -zad varmı? Deey ki, anadangəlmə şayirəm. O vaxdı bir aşıx birini görən kimi deyişməliydi, sazı əlinnən almalıydı. O vax saz ta- pılmeydı. Deey: 247 – Əə, səni gətirən Allaha qurvan olom, neçə vaxdıydı bu Şərurun bəyləri deeydi ki, sən nətəəri bəysən ı , bir aşıx tap- badın ı ki, bu Əsədullaynan, şəyirdi Cəfərquluynan deyişsin. Savax pütün şəhərə elan verəjəm. Gedif orda deyişəjəhsin ı . Savax Məhəmmət bəy elan verey ki, mənim aşığım gəlif Göyçə mahalınnan. Aşıxlara deyin ı gəlsin. Camaat tökülöy. Gedif məclisə daxil olollar. “Usdaddar usdadı” Əsədulla şə- yirdi Cəfərquluyu qaldırey ki, dur, onnan deyiş. Bu gəley, meydana çıxey, deey: – Aşıx, ikimiz elə bir söz oxuyajeyıx ki, axır kəlməsi “Ay nədən oldu” olajax. Ona kimi bu Şərur aşığı ‒ şəyird bir “Ay nədən oldu” deməyə başdeey: Əzəldən can deef, can eşidən yar, İndi beyvəfalıx ay nədən oldu?! Deyirdin ı , ölüncə dömmərəm sənnən, Yadnan aşınalıx ay nədən oldu ?! Nağı çiynini çəkey, bilmey. Sazını əlinnən alellar, Mə- həmmət bəy də pisikey. Buna deey ki, əə, sənin ı ki biliyin yo- xuydu, məni bu camahatın içində niyə xar elədin ı ? Beş günə demirəm, üş günə demirəm, usdadın ı Ələsgəri burəə gətirif bu aşıxlarnan deyişməsən ı , sizin əəğınızı bu zonadan kəsəjəm. Sən mənim başıma nə oyun aşdın ı ? Sazsız gedey Göyçə ma- halına. Savax gəley. Ələsgər hak aşığıydı. Gəley ki, rəhmətdih qara damın üsdündə hərrəney, qar süpüröy, nağayrey. − Salamməleyki, Aşıx Ələsgər. − Ayə, Nağı, xoş-beş, on beş. Ayə, nəəxşı gəlifsən ı ? Deey: − Vallah, ürəyim isdədi, gəldim. Ələsgər onsuz da bileydi ki, bu, hardasa sazını aldırıf. – Bə nəəxşı gəlifsən ı ? 248 Dəəndə deey ki, məni Məhəmmət bəy göndərdi Şərur- dan ki, əlimdə oğlumun toy işi var, Ələsgər də başını orda is- datsın, burda qırxdırsın, yoxsa ona denən bu zonadan əəğın ı ı kəsəjəm. Deey: – A Nağı, vallah, bu allatma olar. Nağıya nə var, sazını aldırıf. Ələsgər rəhmətdih getməh isdəmey, gənə arvadı Anaxanım rəhmətdih deey ki, Ələsgər, yaqın bu dara çüşüf, səni and vererim Allaha, dur, get. Ələs- gər də bunu yanına aley. – Əə, bə sazın ı hanı? Deey: – Məhəmmət bəyin öyündə qoymuşam. Gedellər, Şərura yaxınnaşanda deey: – A Nağı, bəəx yaman çortum 171 gedirdin ı , indi çıdarrı at 172 kimi dala qalırsan ı , niyə eleersən ı ? Dəəndə deey ki, Ələsgər əmi, Allahdan gizdin olməən, bəndədən nə gizdin olajax. Burdaja məni bağleyıf sazımı alıflar. – Ayə, Allah öyün ı ü yıxsın, bə san ı a dedimmi sənin ı sa- vadın ı , biliyin ı yoxdu, mənnən ayrılma. Bə məni nəyşə gət- din ı ? A Nağı, məni orda bircə Məhəmmət bəydən başqa tanı- yan yoxdu. Sənnən soruşajaxlar bu kimdi? Deynən, bu mənim şəyirdimdi. Neçə yaşı var? Altmış. Adı nədi? Solaxqey. Bun- nan başqa bir söhbət işdətməzsən ı . Gedellər. Məhəmmət bəy gəley, deey: − Əə, bu məni təmiz xəjələt 173 elədi. Savax Məhəmmət bəy elan verey ki, indi Nağının şəyir- di gəlif. Millət deey: 171 Çortum – sürətli yeriş (ata və eşşəyə aid yeriş) 172 Çidarrı at – çidar vurulmuş at. Çidarranmaq – qaça bilməsin deyə atın qabaq ayaqlarının bir-birinə bağlanması 173 Xəjələt – xəcalət Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|