Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
257 lər yavaşcalıxnan dal tərəfdən qapıyı açey, içəri girellər. Bir az oturollar, nağıl-zad eleyillər. Sən demə, bu zalım oğlunun həyat yoldaşı bir il yarım- dı, nədi tələf oluf. Son ı ra bu körpə qız uşağı gəlif yetişif. Bu qız uşağını deef, heş harəə verən döylüm, neyniyjəm, bu qız uşağı man ı a bəsdi. Cavan uşağı özünə kəfin eleyif, saxleyıf. Aşıx Ələsgər oturoy. Aynadan baxıf göröy, əə, bir kişi oturoy, sakqalı dizinə başşağı çüşüf. Elə hərdənbir nağıl ele- ey, yanında da bir cavan qız uşağı var. Göröy bu qıza da hər- dənbir nəsə deey, gah mırışey 193 , gah başı yerdən qalxmey. Elə-belə məlul-müşkül oturuf. Bu nökərin birinə yaxınnaşey. Deey: − Əə, nooluf, bu nə işdi? Deey: – Kiri, eşitsə bizi qırajax, kiri. Belədi, onun arvadı ölüf, o da cavan qız uşağıydı, özünə kəfin eleyif, arvat saxleey. Taleh insanı hər dərəcəə çatdırar. Belə baxey-baxey. Deey, bu qızın dərdi məni öldürər, bu qıza bircə kuplet şeyir deməsəm. Onatan çörəh vaxdı oloy. Kişi deey: – Ayə, dəən qonağın ı ız da var? Deey: – Hə. Deey: – Oğul, gəti çovannara da şor-çörəh qoy, qonaxlara da. Aşıx Ələsgər indi çörəh yimey. Balamançı şoru vurha- vurnan yaxca yiiy. Deey: 193 Mırışey – gülümsəyir 258 – Ayə, öyü yıxılmışın oğlu, elə boğazın ı a çüşüf ölmö- sün ı ha, ayə. Əə, bir gözdə axırını, görək axırımız nooloy. Ayə, elə şor deyin ölüfsün ı mü? – Yox, Ələsgər bava, vallah, təntimişim, qoy qarnımı doydurom. – Qarnın ı cırılsın, deey, ayə. Nooluf qarnın ı a, elə öldü- yün ı dü? Deey: – Yox, yəəjəm. Bu döşööy 194 . Ələsgər sazını çıxardey, yavaş-yavaş, dı- ranq-dıranq kökləəndə deey: − A bala, dəən qonağın ı ız aşıxdı. Deey: − Hə, ay bava, aşıxdı. Deey: − Əyə, bu aşıx kimdi görən ı , haralıdı, hara aşığıdı? Bunnan qayıdıf xavar alellar ki, ay dayı, sən kimsin ı , ha- ralısın ı , hara aşığısın ı ? Deey: – Mən Göyçənin Ağkilsə kəndinnənim. Adım da Aşıx Ələsgərdi. Bunu da bu eşidey axı. Deey: – Ağız, ağız, həncəri mən biyavır olmuşum. Ağız, mənim bu tutduğumun hamısı dasdan olajax. Mənim başıma nə oyundu gəldi? Ayə, gedin ı o heyvanın içinnən bir erkəh gəti- rin ı kəsin ı , aşıxlar da yisin, siz də yiin. Kefin ı iz saz olsun, birəz də bu kişi saz çalsın. Noolajeydı, gedellər tez bir erkəh gətirey kəsellər. Təzdən, deey, erkəyin ətinnən yiillər, balamançı yiəmmey. Deey: 194 Döşööy – iştahla yeyir 259 − Əə, şornan ətə qıymat qoyosun ı mu sən? Əə, sən mənim balamançımsın ı . San ı a deyrim, əə, ölmə, görəh axırımız nooloy, elə sən boğazın ı a çüşmüşdün ı ? Həə, təzdən çörəyi-zadı yiillər, onnan son ı ra sazı götüröy. Deey: O məlul könlün ı ü, müşkül halın ı ı, Çüşünən də yazıxdı, aaz, bilən də yazıx. Ağlasan ı , ağlaram mən sənnən betər, Dağladın ı sinəmi güləndə yazıx. Bir mərdi sevəydin ı , sirdaş olaydın ı , Könlün ı isdiyənə peşkaş 195 olaydın ı . Keşkə quruyaydın ı , bir daş olaydın ı , Bəzənif bir evə gələndə, yazıx. Bu da heş bunnan bir şey götürmöy ki, əyə Aşıx Ələsgər bu sözü kimə deey. Həə, deey: Ələsgər durarmı matah satmasa?! İyid sarsıyarmı 196 baxdı yatmasa?! İki könül bir-birini tutmasa, Alan da yazıxdı, gələn də yazıx! Həə. Çovannarın yapıncısı oloy. Gətirellər Ələsgərə də bir dəs yaxşı palaz verellər. Deey: – Böyrümə gir yat, a yazıx balamançı. Yatışellar, savax da hamının uğuruna xeyir, yol basey, ordan da Qazağa. Nə qazanıfsa, özü biley. 5. Qazaxda Qayıf ağa oluf. Bu, çox varrı oluf. Arvadı ölüf, tək qalıf. Eşidir ki, filan yerdə bir bəyin gözəl bir qızı var. Gə- 195 Peşkaş – qismət 196 Sarsıyarmı – məğlub olarmı 260 lir nökərini qəşəh geyindirir, oğul əvəzi aparır, qızı alır. Qız gejə görür ki, sakqalı dizinə çatan bir qoja gəldi bunun yanı- na. Səhərisi qız nökərdən soruşur ki, a nökər, bu nədi? Nökər deer ki, mən nökərəm, nə dedilər, onu da elədim. Qız nö- kərnən aranı sazdıyır 197 . Bir gün Aşıx Ələsgər ordan keçirmiş. Görür ki, yolun qırağında bir nökər heyvan otarır. Deer: – A nökər, məni bir gejəliyə qonax eliyərsən ı mi? Nökər deer ki, dur, gedim ağamdan icazə alım, gəlim. Nökər ağasınnan icazə alıf gəlif Aşıx Ələsgəri bu evə aparır. Aşıx Ələsgər bu evdə olanın hamısını başa tüşür. Öz ürəyində qıza deer: – Səni alana da yazıx, satana da yazıx. Son ı ra da nökərnən qıza deer ki, sizə özüm toy eliyəjəm. Təzədən toy eliyif qızı nökərə alır. 6. YOLÇULARIN AŞIĞI TANIMASI Bu əhvalatı da atam ordan gətirmişdi. Şişqəyada aşıx Mikayıl oluf − Ələsgərin şəyirdi. Bu yaxşı saz çalan oluf. Ama şit zarafatı da varmış. Ələsgərin Anaxanıma yazdığı “Xəvərin ı varmı” şeyrinin də mətiyini 198 o atıf. Atmaca atıf ki, Ələsgər gedif harda bir gözəl qız görən kimi şeyir yazey, hələ neçə ildi gəlin gəlifsin ı , san ı a şeyir yazmıyıf. O söylööy. Deey, Aşıx Ələsgər qaşqın vaxdı Kəlbəcərə gedey, orda dəyirman işdədey, həm də yonqu 199 , boyundurux yonarmış. Boyunduruxnan öküz qoşormuşdar. Boyunduruğu hər usda yona bilmerdi. Ələsgər bu sənətnən, həm də aşıxlı- ğınnan burda başını girreyir 200 , dolaney. 197 Sazdıyır – düzəldir 198 Mətiyini – atmacasını 199 Yonqu – ağacdan nəsə düzəltmək üçün balta ilə yonmaq 200 Başını girreyir – gününü, vaxtını keçirir Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|