261
Günnərin bir günü göröy ki, bir dəs atdı gəley. Beş-altı
nəfər Aşıx Ələsgərdən aralıda yığılıf, bu da camaatdan aralı
diyanıf. Karvan gəlif burdan keçəndə bulardan bir nəfəri
soruşoy ki, uşaxlar, burda nal kəsən varmı? Bulardan biri
deey ki, bax, o papaxlı kişiyi göröysən
ı
mi, o, həm nal kəsey,
həm də at nalleey. Gedin
ı
ona deyin
ı
, etiraz eləməz.
Aşıx Ələsgəri tanımıyan az-az adam olardı. İndi bular
da Aşıx Ələsgərin adını tanıyellar, ama üzbəsurat tanımellar
ki, Aşıx Ələsgərdi. Elə ordan deellər ki, o papaxlı kişi dəmir-
çidi, nal kəsey, özü də atın
ı
ızı nallıyıf yola salajax. Gəley:
‒ Salam.
‒ Əleyküməsalam.
‒ Əmi, olarmı sizi narahat eləməh?
‒ Buyurun.
‒ Siz dəmirçisin
ı
izmi?
‒ Kim dedi mənim dəmirçi olduğumu?
Deey:
− Bax, o kəççilərin. At nallamax-zad bajarırsın
ı
ızmı?
Bu, bir az gülümsüyür. Buların hamısı gəlir maraxlaney
ki, əgər bu dəmirçi olseydı, yəqin ki, ya dəərdi hazır kəsili nal
var, ya da əylənin, kəsəh.
Deey:
− Bu boyda karvanın içərisində, sizin içərin
ı
izdə bir
qələm tutmağı bajaran
ı
varmı?
Biri deey:
− Nə deeysin
ı
, yazax.
Deey:
− Onda mən sizə bir-iki bənd şeyir diyəjəm, onu yazın
ı
.
Onda, deey, mənim dəmirçi olduğumu biləjəhsiniz.
Orda bir şeyir deey:
262
Ahəngər mən döyləm, naşı bəzirgan,
Gözüm dürdanədə, a Yəməndədi.
Sinəmdədi eşqin şirin çeşməsi,
Ləzzəti meyl edif, ay əməndədi.
Yox sazının nə pərdəsi, nə simi,
Onu çalıf, kim tərpədər nəsimi,
Firdovsi, Füzuli, Hafiz, Nəsimi,
Onlar da yazdığı ayə məndədi.
Kişi gərəh zəhmət çəhsin, tər salsın,
Süfrə aşsın, ad qazansın, dər salsın
201
,
Dərsi azdar Ələsgərdən dərs alsın,
Altı min altı yüz ayə məndədi.
Birdən tanıyellar ki, bu, Aşıx Ələsgəriymiş. Aşıx Ələs-
gər buları öyə təklif eleey. Bular Aşıx Ələsgərdən üzr isdiyil-
lər. Aşıx Ələsgər deey:
– Sizi bağışdıyıram, nabələdsin
ı
iz, ama məni tanımamış
getsən
ı
iz, bu da man
ı
a qəbahət olardı.
7. “APARIR” RƏDİFLİ ŞEİRİN YARANMASI
Son
ı
ra atam birini söylööydü. Aşıx Ələsgər Kəlbəcərdə
xeyli yaşıyıf. Onu az-çox imkannı adam kimi tanıyeydılar. Toy
eləən kimsə gəlif deeymiş ki, man
ı
a əl tut, ya cehizə, ya nəyəsə
lazımdı, hamıya əl tutarmış. Biri dəərmiş, pulun əvəzinə dana
verəjəm, biri dəərmiş, qoyun verəjəm. Nəysə, bunu bir neçə
nəfər alladey da, danasını vermey. Bir də İrannan gəlmə bir tat
oloy orda. Alladey da, yüz manat pulunu vermey. Deey:
– Əə, aşıx nağayrey gəlif? Bir saat, iki saat ordan-bur-
dan söhbət eleey də, iki xana da oxuyoy. O boyda daneyı ona
verməhmi olar?
201
Dər salsın – tanınsın, şöhrətlənsin
263
Qaley belə. Bu bularnan dava eləəsi döyül, vermey-ver-
mey də, neynəməlidi ki.
Kəlbəcərin Qılışdı kəndi var. Ordan dosdarı oloy. Bur-
dan da bunu alladannar oloy. Bular bunun hakqını vermədiyi
bir tərəfə, hələ zarafat da eleellər ki, filan yerdə bir belə aldın
ı
,
filan yerdə dana aldın
ı
, filan yerdə qoyun aldın
ı
. Orda bir
müxəmməs deey:
Mərd iyidin məclisinnən,
Aşıx gəlir, at aparır.
Tər tökür, zəhmət çəkir,
Açır, hər büsat aparır.
Bu dünyanın şöhrətini,
Demə beyısbat
202
aparır.
Mərddərə canım sadağa,
Zəhləmi bədzat
203
aparır.
Aşıx Ələsgər bu bəndnən başdıyan müxəmməsi orda deey.
8. AŞIQ ƏLƏSGƏR VƏ ÇƏKMƏÇİ
Ələsgər bir gün gedir Şərilə
204
. Orada görür ki, bir çəh-
məçi qəşəy çəhmə tikir. Deer:
– Bala, çəhmə neçiyədi?
Çəhməçi deer ki, beş manat. Çıxardıf altı manat verir.
Deer:
– A bala, man
ı
a bir yaxşı çəhmə tik. Havax gəlim çəh-
məni götürməyə?
Çəhməçi deer ki, üş günnən son
ı
ra gəl. İki günnən son
ı
ra
bir adam gəlir bu çəhməçinin yanına. Deyəsən
ı
qaraçıymış.
Bu çəhmədən çox xoşu gəlir. Bunu çəhməçidən çoxlu pul ve-
202
Beyısbat – isbatsız, şərəfsiz
203
Bədzat – zatı, əsli pis olan
204
Şəril – Şərur
264
rif alır, götürüf gedir. Üş günnən son
ı
ra Ələsgər gəlir. Oğlan
ona başqa bir çəhmə verir.
Ələsgər deer:
– A bala, bu mən zaqas
205
verdiyim badaşdan
206
döyül axı.
Çəhməçi deer ki, yox, elə budu ki, budu. Aşıx Ələsgər
deer, a bala:
Danışdıx, barışdıx mərhəmət ilə
İncihlik araya qatma, hayıfsan.
Sən tacir olmassan
ı
bir manatınan
Namıs, qiyrətin
ı
i atma, hayıfsan.
Sizlər tapaş eylərsiz iynə-bizinən
Bizimki gəlif-gedir söhbət, saz ilən...
Köhnə dağarcığı tumaş
207
yerinə
Aşıx Ələsgərə satma, hayıfsan
ı
.
Çəhməçi biləndə ki, bu Aşıx Ələsgərdi, deer:
– Ay Ələsgər dayı, bunu heş yerdə demə, san
ı
a nədən
desən
ı
, yaxşı bir çəhmə tikəjəm.
Ələsgər deer:
– Bala, mən bunu burda dedim, hər yerdə deyəjəm, sən
versən
ı
də, verməsən
ı
də, tihsən
ı
də, tihməsən
ı
də.
9. YUMRUSUNU GƏTİRİM, YASTISINI?
Bir gün Touz, Qazax, Gədəbəy aşıxları yığılır gedillər
ki, bəs Ələsgər kimdi ki, Göyçədə meydan suluyur, meydan
oxuyur. Gedəh onu bağlıyax, obşim, sazını-zadını bunun alax
dana. Bular hamsı bir-birinnən razılığa gəlillər ki, bəs gedəh
da, o kimdi axı. Həə, bular gedillər Göyçəyə. Gedəndə göröl-
205
Zaqas – sifariş
206
Badaş – gön
207
Tumaş – ayaqqabı materialı
Dostları ilə paylaş: |