Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ETNOQRAFİK MƏTNLƏR 1-7. XIDIR NƏBİ 1.
269 12. Bu əhvalatı man ı a anam danışıf. Ələsgərin ustadı Aşıx Alı oluf. Alı kişi Ələsgərə deey ki, Ələsgər, nə qədər İmanı imtahana çəkdim, qardaşın ı oğlu İman dəən ı sənnən çox qüv- vəlidi, çox biliklidi. Dəəndə rəhmətdih Ələsgər deey ki, Alı əmi, Allah-taaladan ona o qədər vergi, bilik verilif ki, İman yaşamayjax. Ələsgərin qızı İmanın böyüh qardaşı Qurvandeydı. Qur- van ölöy. Ölənnən son ı ra bu uşax yetim qalmasın deyə, təzdən Ələsgər öz qızını zornan İmana kəfin elətdirey. İman da cavan oğlan. Fikirrəşey ki, bəs son ı ra? İmanın itgin çüşməyinin sə- bəbi həmən o yengəsinin ona zornan verilməsi oluf haa. Çünki onun belə bir sözü də var: Ovsunçuyam bir şahmarın əlinnən, Yatıram qoynunda mar əvəzində. İman onnan havalaney, gəley çıxey Böyüh Qaramurada. Qələndərin dədəsi də − Dəli Məhəmmət deeydilər – beşaçılan çiynində, çöllərdə. Daa bunun da qavağına heş kəs çıxa bil- mey. Bu İman rəhmətdih üzünü-başını tük basmış, gəley düz bu Məhəmmədin öyünə. Salatın qarı da buna fikir verey. Gö- röy, əə, bir cavan oğlandı, üzünü-başını tük basıf. – A bajı, məni qonağ eləərsin ı izmi? Deey: − Eləərəm, ama bir yannan bir az çəkinəcəyim var. Yəni Məhəmmətdən çəkindiyini deey. Axşam şər qarı- şey. Məhəmmət gəley öyə. Göröy, əə, bir cavan oğlan var, üzünü-başını tük basıf. Məhəmmədin rəngi-başı allaney ki, əə, bu kimdi ki, gələ mənim ayiləmin yanına girə. Bunun rəngi allanan kimi – gör Allah-taala İmana nə qədər haxdan bilik ve- rifbiş – deey: − Əə, Məhəmmət, nə rəngin ı allansın ı , nə başın ı . Mən Göyçə mahalınnan çıxanda man ı a dedirdən dedirdif ki, Böyüh 270 Qaramuratda Dəli Məhəmmədə qonağ olajaxsın ı . Əə, mən Aşıx Ələsgərin qardaşı oğlu İmanım. Dəəndə Məhəmmət səngiyey 216 , bunu qonağ eleey. Bu, səhər qalxanda deey: – A Məhəmmət, yardan-yasaxdan, ülgüşdən-filannan varmı? Mənim bu üzümü qırxasan ı . O vaxdı kərəntə ülgücü 217 oluf. Dəəndə deey ki, var. Bu, gətirey ağı dolooy, savınneey, ülgücü gətirif buna yaxınnaşan kimi İman qalxey, ağı götüröy, üzünü siley də, deey: – A Məhəmmət, mən tələsiyerim, mən getməliyim. Dəəndə Məhəmmət deey ki, ay İman, bilirəm sən niyə eleeysin ı . Sən fikirrəşesin ı ki, üzün ı ü qırxa-qırxa gələrim, bo- ğazın ı a çatanda boğazın ı ı kəsərim. Əllərimi kəsərim, san ı a qıymarım, otur. İmanı təzdən oturtduroy, üzünü savınneey, qırxey. Çaydan-çörəhdən də yiiy. Anam deey, elə bilərdin ı bə- dəni quşdu, bunun bədənində sümük yoxdu. Gözümüzü açıf yumana kimi deey, ordan Polatdının qılıcını 218 düz aşdı. On- nan da İman gedey çıxey Gəncəə, Gəncədən gedey Tiflisə, Tiflisdən harəə. Həfdəsi keşməmiş deey, Göyçədən on beş- iyirmi adam yeridi, gəldi. Dedih, belə oldu, bax bu öydə də qaldı, burdan da çıxanda Polatdının aşırımını aşdığını gördük. Onnan İman getdi. Allah rəhmət eləsin Aşıx İmrana. Aşıx İm- ran burda söhbət eləəndə dedi ki, mən getdim İranda İmanın adına qoyulmuş mədəniyyət evini gördüm, onun adına qoyul- muş küçəni gördüm. 216 Səngiyey – sakitləşir 217 Kərəntə ülgücü – kərəntə tiyəsindən kəsilib hazırlanmış ülgüc 218 Polatdının qılıcı – Poladlı kəndinin aşırımı 271 ETNOQRAFİK MƏTNLƏR 1-7. XIDIR NƏBİ 1. Xıdır Nəvi fevralda olor − fevralın 10-u keçiriler. Qo- yut 219 qayırerıx. Çıralar 220 yandırerıx pambıxdan o qoyudun üsdündə. Uşax vaxdı söyünüf qoyuddan alerdıx, yiirdih, on- nan son ı ra çırasını yandıranda baxerdıx. Anamız qoymordu onun yanına getməyə ki, siz toxunman ı ona, Xıdır bavan ı gə- ləjəh. Qoyut qoyular. Xıdır gələr, o qoyutdan götürər. Baxer- san ı ki, bir belə ordan götürüf, bir belə burdan götürüf. Ata- mız, anamız da biler ki, o payını apardı. Ən əziz bavadı o. Onun çırasını həməşə təmtəraxnan yandırellar. Hər adamın, qohumun da adına bir dənə çıra yandırerıx. 2. Xıdır Nəvi o vaxdı üş qardaşıymış. Biri Ellaz, biri Nəvi, biri də Xıdır. Üçü də çıxellar səfərə. Gedellər, orda onnarı çoyğun tutor. Çoyğun tutanda nəzir eleellər. Buğda gətirer- mişdər. Deellər ki, biz pişirif nəzir verəjiyih. Buğdadan nəzir eleellər. Sağ-salamat gəlellər. Gələnnən son ı ra buğdoyu qoyu- rollar. Buğdadan da qoyut çəkellər kirkirədə, onnan son ı ra da camahata payleellar. Onnan son ı ra qaler bu Xıdır Nəvinin adı. 3. Qoyut Xıdır Nəviynən İlyasın azuqəsi oluf. Xıdır Nəviynən İlyas bir qoşunun başçısıdı. Olar gedel- lər dirilih suyunun dalınnan. Geder içellər həmən suyu, qeybə çəkilellər. Gedənə kısmat olmor. Bular bilmer də. Birdən elə 219 Qoyut – qovud 220 Çıra – çıraq Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|