Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
23 26. Gərəh yerə qaynar su töhmüyəsən. Çünki Cinin balaları həmişə çılpax şəkildə yerdə gəzillər. Qaynar su oları yandırar. Bular çox balaca olullar. Bular şenniyi 28 sevir kalafalıxda 29 . 27. Mənim babam bir gün Krasnı bazarınnan gəlermiş. Gə- ləndə görüf ki, Mor-mor kəndinin 30 üsd yanında tomba dam 31 var. Görüf ki, burda bir dəsdə zurnaçı, dəfçi çalıf-oynuyullar, toy eliyillər. Buna deeflər ki, ay əmi, xoş gəldin ı , səfa gəldin ı , tüş at- dan, əyləş burda, nə yaxşı gəlmisən ı . Bu burda əyləşif. Mənim atamın atası oluf ‒ Kəblayı Əmirasdan kisi. Bu burdan yığışer gəler, o ordan yığışer gəler, bunun yerini sakit eliyillər, qavağına xörəh gətirellər. Deellər ki, əmi, o dediyin sözu, danışdığın sözu bir də bizim yanımızda danışma. Deyəndə bu da bir az fikirrəşir ki, mən nə danışmışam ki, burda da danışım. Bu qavağına qoy- duxları yiməyi, bilmerəm dolmeymış, nəymiş, qavağına çəkif “Bismillah” deyəndə görür ki, bu qırr elədi. Gördü ki, qavağında sini-zad yoxdu, bir yarpax var, üsdündə ki də at p...du. Cin gəlir. Sən demə, bunun birini bu qayda, mənim ba- vam kimi bir adam bu mələhlərdən tutmuşmuş. Bu da adamdı da, qorxur, gözü qaralır. Görür ki, kolun divində bir ağ şey var. Bu gəler, bir az da ağlını başına topluyuf yola çıxer. Görür ki, bircə atdı, bircə özüdü, heş kim yoxdu. Ata qalxanda görör ki, kolun divində bir qaraltı var. Buna yaxınnaşer. Görör bu qalx- madı. Qavaxcan qorxor, kəlmeyi-şəadətini də dilinə gətirer. Atdan tüşüf buna yaxınnaşanda görör ki, bir qız uşağıdı, ana- dangəlmə lüt. Qız deer ki, məni cinnər tutmuşdu, götürmüşdü, 28 Şenniyi – çalıb oynamağı 29 Kalafalıx – uçuq-sökük ev yeri 30 Mor-mor – Gədəbəy rayonunda kənd 31 Tomba dam – yerdən qurulan yaşayış yeri, ev. Qara dam da deyilir. 24 indi də bax man ı a toy eleerdilər burda, köçürördülər. Bu qızı götürüf gəler. Deer: – Olar, cinnər nağayrellar, neynellər? Deer: – Olar atın yanına çox gedillər. Atın yalmanına minel- lər, gedif fırranellar, döyrannarın çəkif qaytarıf gətirellər. Deer: – Onda gedəh gösdər, görəh tuta bilerihmi? Qızı da götürüf gəler öyə. Qız da uşax oluf, on yaşı-zadı oluf. Arvadı deer: – Ayə, a kişi, bu nədi, bunu hardan gətirmisən ı ? Deer: – Ay arvat, tapıf gətirmişəm. Day heş bu sirri arvada demer. Deer: – Çöldən tafdım, ağladı-sızdadı, götdüm gəldim, uşağı- mız çoxdu, qoy bu da biri olsun, heş-zad olmaz. Əmə bunnar axşam olanda oğrun-oğrun gedellər atın axurunda gözdööllər ki, görəh Cin havax gələjəh. Bir də gö- röllər ki, iki gəlin girdi qapıdan, zanqıltılı-zunqultulu, yaxa- lıxlı. O zamannar qola da qayırallarmış qolbax – qüvvəsi olan qızıldan, qüvvəsi olmuyan gümüşdən. Çıxartdılar, biri atın çə- nəsinnən, o biri də atın boynunnan tutdu, atın yalını hördülər. Sıçrıyıf da biri mindi ata. Deer, biz də tutdux bunu, tez iynələ- dih buraxdıx. Başını da qırxmışdılar, dırnaxlarını da kəsmiş- dilər, özüm bu gözümnən gördüm. Harda kın, zahı yatan arvat olordu, gəlif o Cinin başının tükünnən aparerdılar ki, hal zahı yatan arvada yaxın gəlməsin. 28. Gədəbəydən gələndə gördüm kü, dəyirmanı keçəndə bir dəsdə adam bayram eleer. Elə bildim ki, bizim kəndin uşaxları- dı. Son ı ra gördüm ki, yox, bular ayrı adamlardı. Paltarrarı heş 25 bizim paltarrara oxşamırdı. Çəhmələri qıfqırmızıydı, hamısının beli qurşaxlıydı, qayışdarı qırmızıydı. Hamısı kişiyə oxşuyurdu. Qavaxcan qorxdum. Son ı ra yadıma tüşdü ki, belə yerdə “Bis- simillah” deyəllər. “Bissimillah” dedim, hamısı yoxa çıxdı. 29. TƏPƏGÖZ O vaxdarda balaja olmuşux. Ata-bavamız qoçax kişi oluf. İki yoldaşımışdar, yol gedillərmiş. Gəley, gəley yalın başında – Ojax yalıymış, görəllər Təpəgöz dəyirmənin daşını qapıya yı- ğıf, ojax qaleef içərdə. Bavam elə söylööf, Allah keçənnərin ı izə rəhmət eləsin. İnan Allaha, deey, daa biz qaçıf gəleyrih, bizi çər dolduroy 32 . Bunun yoldaşının adı yadımda qalmeyıf. Deey, ayə, öyün yıxsın, biz gəldih nə zuluma tüşdüh. Adamların başdarını ojağın qırağına düzüf, beş-altı da qoyun, dəmir şişdər də yanında. Onatən deey, bu yoldaşıma him elədim ki, pencəyi əynin ı nən çıxart, çiynin ı ə atginan. Oana-buana deey, durdux da, dəmir şişi, deey, götürdüyümüznən basdıx Təpəgözün təh gözünə – Təpəgözün bircə gözü var, deey. İnan Allaha, deey, Təpəgöz dəli oluf, qoyun da fırraney, o da fırraney – heç o ya- dımnan çıxmeyıf. Bax qoyun da fırraney, biz də fırraneyrıx. Təzdən dedim, Vallah, bu bizi tutajax, qoy görəh biz nağarey- rıx. Onatən deey, pencəyi çıxartdıx da, ikimiz də çiynimizə at- dıx. Qapının ağzını bir acca aşdı, deey. Qapının arasınnan qo- yun darasın 33 deyin, buları göröm nətəri tuta bileyrim deyin. Bax elə böyröy 34 , deey. Dəmir şişnən gözünü oddoyuf axı. Onatən deey, qapıın arasınnan, qoyunun altınnan nətəri mən qavağa çıxdım – bavam qoçax kişi oluf – bu mənim dalımnan. Pencəyim deey, onun əlində getdi. İnan Allaha, deey, elə ba- 32 Çər dolduroy – burada: qorxu yaradır 33 Qoyun darasın – qoyun çıxsın 34 Böyröy – qışqırır Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|