Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adına ƏDƏBİyyat institutu
Yüklə 5,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
346 ƏDƏBİYYAT 1. Köçərli F. Azərbaycan ədəbiyyat tarixi materialları, I cild. Bakı, “Elm”, 1978. 2. Araslı H. XVII-XVIII əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. Bakı, Azərbaycan Universiteti Nəşriyyatı, 1956. 3. Saadettin S. Mecalletün–Nicab. Tıpkıbasım, Ankara, Turizim ve Kültür Bakanlığı yayınları, 2002. 4. XVIII yüzyıl Türk Edebiyatı Eskişehir, Anadolu Üniversitesi, 2011. 5. Macit M. Nedim Divanı. Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 2012. 6. Vaqif. Əsərləri. Tərtib edən Həmid Araslı. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2004. 7. Dadaşzadə A. XVIII əsr Azərbaycan lirikası. Bakı, “Elm”, 1980. Lamiya Rahimova THE POINTS OF INTERSECTION IN THE POETRY OF VAGIF AND NEDIM Summary Prominent representatives of the Turkic classical verse оf XVIII century Molla Panah Vagif and Ahmed Nedim with their specific artistic style have an indelible mark in the history of literature. Themes of love and society, the optimistic and folk style – the main line, uniting poem of Vagif and Nedim. Unlike predecessors, these two poets had a more realistic and optimistic outlook on life, and wrote beautiful poems in the folk style. Verses with public content by Molla Panah Vagif are about his carrying attitude to social problems. Nadim is the most talented poet, who wrote in the folk style. The life in Istanbul is reflected more clearly and vividly in his poetry. In our opinion, the parallels in the poems of Nedim and Vagif are very interesting. Ламия Рагимова ТОЧКИ СОПРИКОСНОВЕНИЯ В ПОЭЗИИ ВАГИФА И НЕДИМА Резюме Выдающиеся представители классического тюркского стиха XVIII века Молла Пенах Вагиф и Ахмед Недим своим специфическим творческим стилем оставили неизгладимый след в истории литературы. Темы любви и общества, оптимизм и народный стиль – основная линия, объединяющая стихотворения Вагифа и Недима. В отличие от предшественников, оба поэта имели более реальные и оптимистичные взгляды на жизнь и писали прекрасные стихи в народном стиле. Стихи Моллы Пенах Вагифа общественного содержания говорят о его небезразличном отношении к общественным проблемам. Надим же является самым талантливым поэтом своей эпохи, который писал в народ- ном стиле. Наиболее ярко и живо отражена в его стихах жизнь в Стамбуле. В целом, по нашему мнению, параллели, встречающиеся в стихотворениях Недима и Вагифа, очень интересны. 347 AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI “ƏDƏBİYYAT MƏCMUƏSİ” NİZAMİ adına ƏDƏBİYYAT İNSTİTUTUNUN ELMİ ƏSƏRLƏRİ 2017, № 1 İlahə QULİYEVA Azərbaycan Texniki Universiteti ilahi80@mail.ru BÖYÜK BRİTANİYA VƏ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİYYATI MƏSƏLƏLƏRİ YENİ TƏDQİQAT ƏSƏRLƏRİNDƏ Açar sözlər: müqayisəli ədəbiyyat, ədəbi-bədii əlaqələr, qədim əlyazmalar, Britaniya yazıçıları, Azərbaycan filologiya elmi, müasir yazıçı və şairlər Key words: comparative literature, literary-artistic links, ancient manuscripts, British writers, Azerbaijani philological science, modern writers and poets Ключевые слова: сравнительная литература, литературно-художествен- ные связи, древние рукописи, британские писатели, азербайджанская филоло- гическая наука, современные писатели и поэты Müstəqillik dövründə Azərbaycan-Böyük Britaniya ədəbi əlaqə- lərinin araşdırılması çağdaş müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq elminin əhə- miyyətli və aktual sahələrindən biri kimi diqqəti çəkir. Azərbaycan Respublikasının müstəqillik dövründə siyasi, iqtisadi, mədəni və ədəbi əlaqələri geniş vüsət almışdır. Coğrafi baxımdan genişmiqyaslı coğrafi əraziləri əhatə edən Azərbaycanın çox-çox dünya ölkələrində, eləcə də dünya ölkələrinin Azərbaycanda tanınmasına çoxçeşidli mədəni və ədəbi əlaqələrin mühüm rolu təkzibedilməzdir. Bu baxımdan Azər- baycan-Böyük Britaniya qarşılıqlı ədəbi əlaqələrinin ölkələrarası mü- nasibətlərin möhkəmlənməsində “mənəvi körpü” rolunu oynadığını xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Müstəqillik dövrünün təxminən iyirmi beş ili ərzində Azərbay- can Respublikasının Qərb dövlətləri arasında əlahiddə yeri ilə seçilən Böyük Britaniya ilə qarşılıqlı əlaqələrinin öyrənilməsi qloballaşma prosesində bir çox müddəaları ilə əhəmiyyəti və aktuallığı özündə ehtiva edir. Azərbaycan müstəqillik dövrü mərhələsinin qarşılıqlı ədəbi əlaqələrin inkişafı sistemində bir çox uğurları ilə seçildiyini söyləmək olar. Bu mərhələdə ictimai, siyasi, iqtisadi, eləcə də mədəni 348 və ədəbi sferalarda yaranan əlaqələrin keçdiyi yola nəzər salınması və onların dəyərləndirilməsi mühüm əhəmiyyətli və aktual məsələlərdən biridir. Bir məqamı da qeyd etmək istərdik ki, tədqiq etdiyimiz mövzunun özü də Azərbaycan-Böyük Britaniya əlaqələrinin möhkəm- ləndirilməsi baxımından yeni bir addım hesab edilə bilər. Tarixin ayrı-ayrı inkişaf mərhələlərində coğrafi, iqtisadi və si- yasi vəziyyəti ilə bir-birindən fərqli mövqelərdə dayanan Azərbaycan Respublikası ilə Böyük Britaniya arasında yaranan sıx əməkdaşlıq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsində mənəvi dəyərlərin tərcüməsi ən etibarlı vasitələrdən biridir. Ölkələrarası bir sıra mədəni tədbirlərin keçirilməsi, ayrı-ayrı yazıçıların, yaxud alimlərin yazdığı müxtəlif əsərlər, kitab və dərs vəsaitləri heç şübhəsiz ki, Azərbaycan-Böyük Britaniya ədəbi əlaqələrinin daha da zənginləşdirilməsi istiqamətində mühüm yeri ilə seçilir. Belə qarşılıqlı əlaqələrdə bədii ədəbiyyatın tərcüməsinin rolu təkzibedilməzdir. Orta əsrlər, Azərbaycan Səfəvilər dövründə qarşılıqlı əlaqələrin zəngin və çoxşaxəli olduğunu qeyd edən mərhum ədəbiyyatşünas alim, professor Arif Hacıyev Azərbaycan Səfəvilər dövründə geniş beynəlxalq, o cümlədən ədəbi əlaqələrin olduğunu və bu əlaqələrin tədqiq olunmasını xüsusilə qeyd etmişdir [1, s. 6]. Bu baxımdan 2003- cü ildə Mətanət Məmmədovanın “Şah İsmayıl Xətai ingilisdilli qaynaq- larda” adlı namizədlik dissertasiyası (Bakı, 2003) qismən də olsa gös- tərilən mövzu çevrəsində araşdırmaları ilə diqqət çəkir. Beləliklə, müstəqillik dövründə Azərbaycan-Böyük Britaniya ədəbi əlaqələri müstəvisində aşağıdakı məsələlərə diqqət yetirilməsini vacib hesab edirik: - Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatında ingilis dilinə tərcümə edilib nəşr olunmuş əsərlərin ümumi mənzərəsini yaratmaq; - Klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına dair Britaniya elmi-nəzəri fikrində yazılmış əsərlərin və monoqrafik nəşrlərin Qərbi Avropa orientalistikasında yerini müəyyənləşdirmək; - Qərb-Şərq ruhani qarşıdurması kontekstində ingilis dilinə tər- cümə edilmiş bədii əsərlərin xalqların mənəvi-bədii sərvətinin zəngin- ləşməsində, mədəniyyətlərin və ədəbiyyatların qloballaşma prosesində aktual və əhəmiyyətli məsələ olduğunu araşdırmaq; - Ədəbi prosesin ayrı-ayrı dönəmlərində ədəbi əlaqələrin əsas vasitələrindən biri olan bədii tərcümənin bir sıra vacib səciyyəvi xüsu- siyyətlərini müəyyənləşdirmək; - Dünya, o cümlədən Böyük Britaniya ədəbiyyatı kontekstində klassik irsə münasibətin yeniləşməsi çevrəsində Azərbaycan dramatur- Yüklə 5,1 Kb. Dostları ilə paylaş:
|