Azərbaycan Milli Kitabxanası

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
319 
 
Təbriz radiosu vasitəsilə  cır səslə bağıraraq  şah qoşunlarını  təbrik edirdi. 
Cənubi Azəri qardaşlarımız cəlladlar tərəfindən qətlə yetirilərkən Ağazadə 
radio vasitəsilə "Zindabad şah İran'" - deyə bar-bar bağırırdı. 
Doğrudan da bu "dostum"un ürəyi dilindəydi. 
Təbrizdə bunu bilənlər vardi. 
Bir gün Təbriz qubernatorunun yanında olduq. 
Əziz  Əliyev Təbrizdə baş verən yeni hadisələrlə  əlaqədar qubernator 
Fəhmiyə sovet qoşunları qərargahının etirazını bildirdi. 
Qoca qubernator dünyagörmüş adamdı. O bu ciddi söhbəti zarafatla 
qarşılayıb dedi ki, "Doğru buyurursunuz. Arada anlaşılmazlıqlar olur. Bunun 
qabağını bir şeylə almaq olar. Baxın, bu mənim kabinetim. Başımın üstündə 
Şahın surəti. Siz mənə bir adam verin gəlsin bu kabinetimdə otursun. Əlbir 
işləyək. Məsələn, mənə filankəsi verin. Qoy o da istər Leninin, istər Stalinin 
şəklini assın. Öz başı üstündən. Üzbəüz oturub çalışaq. Onda sizə söz verirəm 
aramızda əsla ixtilaf-filan olmaz". 
Təbrizdə plakatlar da buraxılırdı. 
Burada rəssam  İsmayıl Axundovun fəaliyyəti təqdirəlayiqdi.  İsmayıl 
rəssamlıqdan başqa, səhnə  işləriylə  də  məşğul olurdu. Məsələn, "Arşın mal 
alan", "Məşədi İbad" kimi operettaların rejissorluğunu da edirdi. İstər kişi, istər 
qadın surətlərini məşq zamanı özü ifa edib gənc həvəskar artistlərə yol 
göstərirdi. 
İsmayıl Axundov plakatlar üçün faşizm  əleyhinə çox tutarlı, hədəfə dəyən 
karikaturalar yaradırdı. Bu plakatlara şairlərimiz şeir yazırdı. 
 
Şüvəlan, avqust 1968 
  

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
320 
 
MÜNDƏRİCAT 
 
CƏNUB ŞEİRLƏRİ 
 
Dilimə dəymə 
 
Təbrizim......................................................................................................7 
Dilimə dəymə.............................................................................................8 
Anam dilli qardaşım..................................................................................8 
Yad gül dərə bilməz...................................................................................9 
Yasin əvəzinə..............................................................................................9 
Burax.........................................................................................................10 
Layla.........................................................................................................10 
Mücahidlər mahnısı.................................................................................11 
Təbrizli analar .........................................................................................12 
 
Vüsal həsrəti 
 
Köçən deyiləm..........................................................................................13 
Öz gülüstanım..........................................................................................13 
Vüsal həsrəti............................................................................................14 
Deyilmi?...................................................................................................14 
Bir anlıq həyacan .....................................................................................15 
Vəfalı qalıb..............................................................................................15 
Gəl demə..................................................................................................16 
Axtararsınız.............................................................................................16 
Süleyman dərdi.........................................................................................17 
Sən deyilmidin?........................................................................................17 
Arazım.....................................................................................................18 
Yaşa baxmıram..........................................................................................19 
Ehtiyac.......................................................................................................19 
Yaz, Süleyman, yaz...................................................................................20 
Şeirdən qiymətli şəriət olmasın ................................................................20 
Təbrizli Süleyman oldum..........................................................................21 
Mənim muştuluğum..................................................................................22 
Söz ordum..................................................................................................23 
Nə qədər ki, sağdır....................................................................................23 
Həyatdır mahnı............................................................................................24 
Gecəli-gündüzlü.......................................................................................25 
Mübarizə elan edirəm.................................................................................25 
 

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
321 
 
Oxucuma..................................................................................................26 
Gərəksiz deməsinlər...................................................................................27 
Məhəbbətim..............................................................................................27 
Güclüdür məncə.........................................................................................28 
Yaşıllıq məcnunu......................................................................................29 
Anam Xırdaxanımın xatirəsinə .................................................................31 
Ağ günlü nəvəmsən...................................................................................32 
İşıq...........................................................................................................32 
Saxlarsan .................................................................................................34 
Ürək sözləri...............................................................................................35 
Adın kimi...................................................................................................36 
Haqlı deyilsən...........................................................................................37 
Eşqın ürəyimin yarasındadır......................................................................37 
Bacım üçün...............................................................................................38 
O taylı gözələ .........................................................................................38 
Ayrılıq mahnısı..........................................................................................39 
Min könül qalacaq.....................................................................................39 
Dənizəm mən.............................................................................................40 
Hardadır......................................................................................................40 
Təbrizli gözəllər..........................................................................................41 
Qəbrimə yazsın nəqqaş...............................................................................41 
Sevgilim.....................................................................................................42 
Sənsən..........................................................................................................42 
Təbrizli gözələ............................................................................................43 
Hardasan.....................................................................................................43 
Cənublu gözələ........................................................................................44 
Təbrizli qız..................................................................................................44 
Təbriz gözəlinə........................................................................................46 
Bir xatirə..................................................................................................47 
Sapa düzdüm............................................................................................47 
Getməyib......................................................................................................48 
Həsrət çəkirəm..........................................................................................48 
 
Təbriz yolu 
 
Oralıyam mən.............................................................................................49 
Araz deyir...................................................................................................49 
Nigaranam..................................................................................................50 
Ağladı.........................................................................................................50 
Könül mahnısı.........................................................................................51 
 

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
322 
 
Uçunüz.......................................................................................................52 
Çörəyim, ağla ............................................................................................52 
Bir ovuc torpaq...........................................................................................53 
Amandır, getmə..........................................................................................54 
İçə bilmirəm ..............................................................................................54 
Ürəyimi verərəm........................................................................................55 
Köçürə biləydilər ......................................................................................56 
Dinlə qardaşını...........................................................................................56 
Qəlbim.......................................................................................................56 
Leyla...........................................................................................................57 
Dəyişməzsə kökündən..................................................................................57 
Ürəyimin qulağı var, gözü var....................................................................58 
Gəlir .........................................................................................................58 
Zindan.......................................................................................................59 
Dilbərin gəlinlik evi.................................................................................59 
Təbriz zindanında......................................................................................60 
Vətən yandı..................................................................................................60 
Tanışdır......................................................................................................61 
Ürəyim parçalanır.........................................................................................62 
O gün gələcək...............................................................................................62 
Dülgərin arzusu..........................................................................................63 
Bir məkləbin qapısında ...............................................................................64 
Cənub həsrəti............................................................................................65 
Qardaşımın dərdi......................................................................................68 
Yenə dumalar...........................................................................................69 
Bəlkə.......................................................................................................70 
Demə........................................................................................................70 
Dinlə məni..................................................................................................71 
Ay ellər......................................................................................................71 
Yoruldum demərəm.....................................................................................71 
Üzüm yoxdur ..............................................................................................72 
Azərbaycandadır.........................................................................................73 
Var..............................................................................................................73 
Dədələr, babalar ocağındayam   .................................................................74 
Dolaşır dillərdə  
................................................................................74 
Yenə Araz qırağında   ................................................................................75 
Könlümə Təbriz düşdü...............................................................................76 
Bənzəməz...................................................................................................76 
Xatirə.........................................................................................................77 

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
323 
 
Bəli, cənubluyam.....................................................................................77 
Özümü gördüm............................................................................................78 
Piyaləm.....................................................................................................78 
Saxla yadında..............................................................................................78 
Qorxmuram .............................................................................................79 
Cənub dərdim............................................................................................79 
Dənizə çıxsın ............................................................................................80 
Birdir..........................................................................................................81 
Kölgə var....................................................................................................81 
Ən müqəddəs arzu......................................................................................82 
Dözə bilmirəm..............................................................................................82 
Sinəm olsun.............................................................................................82 
Təbriz yolu.................................................................................................83 
Uşaq deyil..................................................................................................83 
 
Şəhriyara məktub 
 
Şair qardaşıma məktub............................................................................85 
Üçüncü məktub........................................................................................86 
Şəhriyara dördüncü məktub........................................................................88 
Şair Səhəndə cavab.......................................................................................90 
Dostum Cavad Heyətə.................................................................................92 
 
POEMALAR 
 
Yaralarım.....................................................................................................95 
Qafurun ürəyi.............................................................................................99 
Səbuhini düşünərkən...............................................................................112 
Xilaskar...................................................................................................116 
Təbrizdə qış..............................................................................................121 
Qolsuz qəhrəman......................................................................................129 
Yeni kəndin işıqları................................................................................135 
Məsumə..................................................................................................142 
Nakam məhəbbət.......................................................................................145 
Partizan Əli................................................................................................148 
Gülbahar....................................................................................................151 
İldırım........................................................................................................157 
Şairin ölümü .........................................................................................169 
Yaxşı yoldaş............................................................................................173 
12-ci tüfəng............................................................................................190 
Dönə-dönə xatırlayın................................................................................199 

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
324 
 
XATİRƏLƏR 
 
Ağamalıoğlu............................................................................................205 
Cəlil Məmmədquluzadə...........................................................................208 
Xəyalımda Mirzə Fətəli canlandı..............................................................214 
Əzim Əzimzadə.........................................................................................218 
Süleyman Sani Axundov...........................................................................220 
Rəşid bəy Əfəndiyev................................................................................224 
Nazim Hikmət........................................................................................228 
Seyid Hüseyn Sadiq.................................................................................233 
Cəfəri yad edərkən.................................................................................236 
Vladimir Mayakovski.............................................................................239 
Mikayıl Müşfiq........................................................................................244 
Mikayıl Rəfili...........................................................................................248 
Hüseynqulu Sarabski................................................................................256 
Əbülhəsən xan İqbal................................................................................259 
Mirzəğa əmi ...........................................................................................262 
İsmayıl Hidayətzadə................................................................................265 
Yada düşənlər..........................................................................................269 
Arazın o tayında.......................................................................................275 
Ərdəbil səfəri.........................................................................................286 
12-ci tüfəng............................................................................................294 
Şəbüstər və Xamnə səfəri...........................................................................297 
Təbriz zindanında......................................................................................307 
Həkimlər casus tutub................................................................................316 
7 noyabr....................................................................................................318 
  

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
325 
 
 
 
 
 
 
 
 
SÜLEYMAN RÜSTƏM 
 
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ 
 
ÜÇ CİLDDƏ 
 
II CİLD 
 
"ŞƏRQQƏRB" 
 
 
BAKI-2005 
  

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
326 
 
Buraxılışa məsul:  
Əziz Güləliyev 
 
Texniki redaktor: 
 
Rövşən Ağayev 
 
Tərtibatçı-rəssam:  
Nərgiz Əliyeva 
 
Kompyuter səhifələyicisi: 
Rəşad Həmidov 
 
Korrektorlar:  
 
Elmira Teymurova 
Ceyran Abbasova 
  

---

____________________Azərbaycan Milli Kitabxanası___________________ 
327 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yığılmağa verilmişdir 22.10.2004. Çapa imzalanmışdır 22.04.2005. 
Formatı 60x90 
1
/
16
. Fiziki çap vərəqi 20,5. Ofset çap üsulu. 
Tirajı 25000. Sifariş 89. 
 
 
 
 
 
 
Kitab "PROMAT" mətbəəsində çap olunmuşdur.