Azərbaycan Paris Sülh Konfransında (1918-1920)
Yüklə 1,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
| X
AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİNİN ƏRAZİSİ VƏ ƏHALİSİNİN SAYI Ərazinin sahəsi Təqdim olunmuş memoranduma əlavədə ərazinin sahəsi, Cümhuriyyətin sərhədləri və əhalisi haqqında dəqiq statistik məlumatlar verilmişdir. Mcmoranduma əlavə olunmuş xəritədən də göründüyü kimi, indi Respublika hökumətinin tabeliyində olan ərazi şərqdə Xəzər dənizi, şimalda Dağıstan, Şimali Qafqaz və Gürcüstan, qərbdə Gürcüstan və Ermənistan, cənubda İranla həmsərhəddir. Azərbaycan Cümhuriyyəti hökumətinin həqiqi hakimiyyəti altında olan ərazi 83.278.66 kv. verst * , yaxud 94.137.38 kv. km-dir. Bu bütün Transqafqazın 217.408 kv. verst, yaxud 247.376,15 kv.km. olan ümumi ərazisinin 39 faizini təşkil edir. Əgər biz hələlik Azərbaycanın hakimiyyətinin yayılmadığı əraziləri də buraya əlavə etsək, onda cümhuriyyətin ümumi ərazisi 132.003.25 kv. verst, yaxud 150.184.88 kv.km. olar ki, bu da bütün Transqafqazın 60 faizini təşkil edir. Əhali Azərbaycan Cümhuriyyəti əhalisinin sayı yuxarıda göstərilən ərazilərə müvafiqdir. Əhalinin sayı haqqındakı məlumatlar Rusiyanın rəsmi statistikasından götürülmüşdür. Bu məlumatlar bir qayda olaraq qeyri-dəqiqliyi ilə seçilir və bütünlükdə çox əvvəllər çap olunmuşdur. Rusiyada əhalinin axırıncı siyahıya alınması 1897-ci ildə keçirilmişdir. Təəssüf ki, biz həmin siyahıyaalmanın nəticələrindən istifadə etməli oluruq, lakin daha dəqiq nəticələr əldə etmək üçim aradan keçən iyirmi il müddətində Azərbaycan əhalisinin sayını 25% artırırıq. Əgər bütün Transqafqaz ərazisində hər iki cinsdən ibarət olan əhalinin sayını götürsək, burada 8.081.668 nəfərin yaşadığını görərik. Onların yarıdan çoxu Azərbaycanın payına düşür ki, bu da əhalimizin ümumi sayının 4.617.671 nəfərə çatdığını göstərir. Həmin əhalinin 3.481.889 nəfəri azərbaycanlı - müsəlman, 795,312 nəfəri erməni, 26,585 nəfəri gürcü, 310.885 nəfəri başqa millətlərin (ruslar, almanlar, yəhudilər və b.) nümayəndələridir. Təfərrüatlı izahlarla müşayiət olunan statistik cədvəllər və xəritələr Transqafqazın, xüsusən də Azərbaycanın əhalisinin etnik baxımdan yerləşməsi və sayı haqqında aydın təsəvvür yaradacaqdır. Lakin bu cədvəllərdə Rusiyanın rəsmi statistikası üçün səciyyəvi olan bir sıra qüsurlar da yox deyildir. * 1 verst 1067 metrə bərabərdir. |