Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi kollegiyasının 4 aprel 2009-cu IL tarixli

 

23

2-50 yaş  N. meningitidis, S. pneumoniae

Vankomisin + 

üçüncü nəsil 

sefalosporin

a,b

>50 yaş 

S. pneumoniae, N. meningitidis, 

L. monocytogenes, anaerob 

qram-mənfi basillər

Vankomisin + 

ampisillin + üçüncü 

nəsil sefalosporin

a,b

Başın 

travması 

 

 

  

Kəllə 

əsasının 

sınığı 

S. pneumoniae, H. influenzae, A 

qrupu beta-hemolitik 

streptokoklar 

Vankomisin + 

üçüncü nəsil 

sefalosporin

a,b

Başın 

dəlici 

travması 

Staphylococcus aureus, 

koaqulaza-mənfi stafilokoklar 

(xüsusilə Staphylococcus 

epidermidis), aerob qram-mənfi 

basillər (Pseudomonas 

aeruginosa daxil olmaqla) 

Vankomisin + 

sefepim, vankomisin 

+ seftazidim və ya 

vankomisin + 

meropenem 

Qeyd: Bütün tövsiyələr (B) dərəcəlidir. 

a

 Seftriakson və ya sefotaksim 

b

 Bəzi ekspertlər deksametazon verildiyi təqdirdə rifampin əlavə 

olunmasını təklif edirlər. 

Antibakterial terapiyanın müddəti xəstənin klinik vəziyyətindən 

və OBM göstəricilərinin yaxşılaşmasından asılı olaraq tənzimlənir.  

Bakterial meningitlər zamanı tövsiyə olunan antibakterial 

müalicənin müddəti (B). 

Mikroorqanizm Müddət, günlərlə 

Neisseria meningitidis

7 

Haemophilus influenzae

7 

Streptococcus pneumoniae

10-14 

Streptococcus agalactiae

14-21 

Aerob qram-mənfi basillər 21 

Listeria monocytogenes

>21 

 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 

---

Güman edilən törədiciyə qarşı təklif olunan                        

antibakterial terapiya 

Mikroorqanizm Təklif olunan 

terapiya 

Alternativ terapiya 

Streptococcus 

pneumoniae

Vankomisin + 3-

cü nəsil 

sefalosporin

a,b

Meropenem (D), 

ftorxinolon

c

 (C)

Neisseria 

meningitidis

3-cü nəsil 

sefalosporin

a

Penisillin G, ampisillin, 

xloramfenikol, ftorxinolon, 

aztreonam 

Listeria 

monocytogenes

Ampisillin

d

 və ya 

penicillin G

d

Trimetoprim-

sulfametoksazol, 

meropenem (D)

Streptococcus 

agalactiae

Ampisillin

d

 və ya 

penisillin G

d

3-cü nəsil sefalosporin

a

 (D)

Haemophilus 

influenzae

3-cü nəsil 

sefalosporin

a

 (A)

Xloramfenikol, sefepim 

(A), meropenem (A), 

ftorxinolon 

Escherichia coli

3-cü nəsil 

sefalosporin

a

 (A)

Sefepim, meropenem, 

aztreonam, ftorxinolon, 

trimetoprim-

sulfametoksazol 

Qeyd: Xüsusi işarələnməmiş bütün tövsiyələr (B) dərəcəlidir. 

a

  Seftriakson və ya sefotaksim 

b

  Bəzi ekspertlər deksametazon verildiyi təqdirdə rifampin əlavə    

olunmasını təklif edirlər (D) 

c

  Qatifloksasin və ya moksifloksasin 

d

  Aminoqlikozid əlavə edilməsi nəzərdən keçirilməlidir 

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 

---

Antibakterial müalicəni ambulator şəraitdə davam etdirmək 

üçün meyarlar: 

►

 

6 gündən az olmayaraq stasionar müalicə 

►

 

Ambulator müalicənin başlanmasından 24-48 saat əvvəl hərarətin 

olmaması 

►

 

MSS tərəfindən heç bir ciddi dəyişikliklərin olmaması 

►

 

Klinik yaxşılaşma və ya xəstənin vəziyyətin stabilləşməsi  

►

 

Mayeni yaxşı qəbul etməsi 

►

 

Ev şəraitində antibakterial terapiyaya nəzarət edən şəxsin olması 

►

 

Vena daxilinə müalicə aparmaq üçün lazımi təchizat 

►

 

Həkim və tibb bacısının xəstəyə baş çəkməsinin  tərtib olunmuş 

planı 

BAKTERİAL MENİNGİTLƏR 

Bakterial meningitlər qripə  bənzər  əlamətlər: baş  ağrıları, 

qızdırma, yuxululuq, boyun nahiyəsində ağrı ilə keçə bilər.  

Ən çox rast gəlinən bakterial törədicilər aşağıdakılardır: 

►

 

Yenidoğulmuşlarda xüsusilə B qrup streptokokları,  E.coli, 

Listeria monocytogenes  

►

 

3 ay-18 yaş qrupunda H.influenza, meninqokoklar, pnevmokoklar 

►

 

18-50 yaş qrupunda meninqokokk, pnevmokoklar 

►

 

50 yaşdan yuxarı  ən çox pnevmokoklar, nadir hallarda 

meninqokoklar, L.monocytogenes. 

Meninqokokk meningiti və meninqokokkemiya  

Meninqokok infeksiyası meninqokoklar tərəfindən törədilən, 

klinik olaraq nazofaringit, meningit və ya meninqokokk sepsisi 

şəklində gedən kəskin yoluxucu xəstəlikdir. 

Meninqokokk infeksiyası 2 əsas sindromla səciyyələnir:  

I sindrom – meninqokokk meningiti – bütün yaş qruplarında, 

daha çox uşaq və sağlam cavan insanlarda qeydə alınır. 

Meninqokokk infeksiyası üçün petexiyaların olması xarakterikdir. 

Dəri zədələnmələrinin möhtəviyyatının Qram üsulu ilə boyanması 

zamanı diplokokların tapılması  əlavə  məlumatdır. Meninqokokk 

meningiti zamanı ölüm halları 5%-ə qədərdir  

Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 

---