41
24.Uşaq dramaturgiyasının banisi, yazıçı, ictimai xadim Abdulla Şaiqin anadan
olmasının 135 illiyi (24.02.1881-1959)
Abdulla Şaiq həqiqəti hər şeydən uca tutan, daima həqiqət axtaran, tərəqqi və
yüksəliş yolunda fədakarcasına çalışan yazıçı olmuşdur.
Xalq yazıçısı Mirzə İbrahimov
Abdulla Şaiqin nəcib həyatı bir çıraq kimi həmişə xalq üçün yanmışdır. Bu çırağın
işığında uşaqların da, böyüklərin də qəlbində yalnız xeyirxah duyğular, xeyirxah
arzular baş qaldırmışdır.
Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyev
Talıbzadə Abdulla Şaiq Mustafa oğlu-
klassik Azərbaycan şairi, yazıçı, dramaturq, publisist,
pedaqoq, ədəbiyyatşünas, 1934-cü ildən Azərbaycan
Yazıçılar Birliyinin üzvü, əməkdar incəsənət xadimi (1940)
Abdulla ġaiq 1881-ci il fevralın 24-də Tiflisdə ruhani ailəsində
dünyaya gəlib. 1901-ci ildə Bakıya gələn Ģair maarifçi pedaqoq,
romantik Ģair kimi formalaĢır. A. ġaiq
qadınlar üçün jurnal
çıxarmaq, uĢaq bağçası açmaq, kitabxana yaratmaq, kasıb
uĢaqları pulsuz oxutmaq kimi xeyirxah təĢəbbüslər irəli sürüb,
eyni zamanda Azərbaycan ədəbiyyatını tədqiq və təbliğ edib, Xaqani, Nizami, Nəsimi,
Füzuli, Xətai, Vaqif, Vidadi, Zakir, M.F.Axundov, S.Ə.ġirvani, M.Ə.Sabir, A.Səhhət,
M.Hadi, H.Cavid kimi Ģair-yazıçıların yaradıcılıqlarını araĢdırıb. A. ġaiq yaradıcılığına
tərcümə və qəzəllə baĢlasa da, ilk mətbu əsəri "Laylay" adlı uĢaq Ģeiri olub. O, 1906-cı
ildən baĢlayaraq silsilə Ģeirləri ilə Azərbaycan milli uĢaq poeziyasının incilərini yaradıb.
Xalq ədəbiyyatını toplayıb araĢdıran A. ġaiq uĢaqlar üçün "Tıq-tıq xanım", "Tülkü
həccə gedir", "YaxĢı arxa" kimi mənzum nağıllar da yazıb. Ədibin "May nəğməsi",
"Top oyunu", "BənövĢə", "Qərənfil", "Bülbül" kimi uĢaq Ģeirləri, nağıl və poemaları bu
gün də öz dəyərini saxlayır. Ədəbiyyat sahəsindəki fəaliyyətinə görə A.ġaiqə "Əməkdar
incəsənət xadimi" adı verilmiĢdir. A.ġaiq 1959-cu ildə Bakıda vəfat etmiĢdir.
Kitabları: ‖GülĢən ədəbiyyat‖ (1910), ‖UĢaq gözlüyü‖ (1910), ‖Tülkü, qarğa,
hacıleylək‖ (1911), ‖Tülkü və xoruz‖ (1911), ―Gözəl bahar‖ (1912), ‖Gülzar
qiraət
kitabı‖ (1912), ―Bədbəxt ailə‖ (1912), ‖Kimdir haqlı?‖ (1913), ‖Murad‖ (1913), ‖Ürək
tikmək, yaxud Qurban bayramı‖ (1913), ‖ġələquyruq‖(1913), ‖UĢaq gözlüyü‖ (1915),
‖Milli qiraət kitabı‖ (1919), ―Türk çələngi‖ (1919), ―Vətən‖ (1919), ‖Ədəbiyyat
dərsləri‖ (1919), ‖Müəllim (hekayə)‖ (1926), ‖Məktub yetiĢmədi‖ (1926), ‖Göbələk‖
(1926), ―Anabacı‖ (1926), ‖Ġldırım‖ (1927), ‖Tülkü həccə gedir‖ (1927), ‖EĢĢək
üstündə səyahət‖ (1933), ‖SeçilmiĢ hekayələr‖ (1933), ‖Oyunçu bağalar‖ (1934),
‖Çocuq Ģeirləri‖ (1934), ‖YaxĢı arxa‖ (1939), ―Tapdıq dədə‖ (1939), ‖Araz‖ (roman).
Tərcümələri:‖Daniel Defo. MəĢhur ingilis Robinzonun hekayəsi‖(1909), ‖ġekspir.
Maqbet‖(1932), ‖Barto. Pinti qız‖ (1935), ‖Nizami. Ġsgəndərnamə. I hissə (ġərəfnamə)‖
(1941), ‖Ġ.A. Krılov. SeçilmiĢ təmsillər‖(1944), ‖Nizami. Sehrli üzük‖(1962), Nizami
Gəncəvi. Ġsgəndərnamə‖(1964), ―Ġ.A. Krılov. Cırcırama və qarıĢqa‖(1976) və s.