41
kimyəvi davamlı maddələrdən biridir, ikiqat rabitəli polimer isə turşuların və
oksidləşdiricilərin təsirinə qarşı davamlı deyildir. Polimerlərə sabitləşdiricolər
qatmaqla onların kimyəvi davamlılığını artırmaq olar.
Polimer inşaat materialları ağac-yonqar və ağac-lifli tavalar, mipora, poletilen
məmulatlar istisna olmaqla, bir qayda olaraq biloji davamlı materiallardır. Qeyri-
biloji davamlı materiallar göbələklərin və bakteriyaların, böcəklərin və gəmiri-
cilərin təsirinə məruz qala bilər. Polimer materiallarının bioloji davamlılığını
artırmaq üçün onun tərkibinə antiseptiki maddələr əlavə edirlər.
Tədqiqat işində müxtəlif aqressiv mühitlərin polimer inşaat materialların
xassələrinə təsiri polimer döşəmə materiallarının timsalında öyrənilmişdir. Təcrübə
üçün ticarətə daxil olan PVX linoleumları seçilmişdir və bu materialların sürtün-
məyə qarşı davamlılığı tədqiq edilmişdir. Bunun üçün bir-neçə aqressiv maddə-
lərdən - sintetik yuyucu vəsaitlərdən, 9%-li qarışqa turşusu məhlulundan və sabun-
lu-sodalı məhluldan istifadə edilmişdir. Təcrübələr standart metodlarına əsasla-
naraq Mİ-2 cihazında aparılmışdır. Bunun üçün 2növ səthi plyonkalı ekstruziya
üsulu ilə istehsal olunan linoleum götürülür.Təcrübə üçün hər növ linoleumlardan
5 nümunə götürülür. Nümunələrin hər biri 0, 1, 2, 3, 4, 5 sutka ərzində aqressiv
maddələrdə saxlanılmaqla onların sürtünməyə qarşı davamlılıq göstəricisinin
dəyişməsi təcrübi olaraq hesablanmışdır. Təcrübənin nəticələri hər bir sutka üçün
ayrı-ayrılıqda cədvəldə verilmişdir (cədvəl 2.1, 2.2, 2.3). PVX linoleumların
aqressiv maddələrin təsirindən sürtünməyə qarşı davamlılığı təcrübədən keçirilmiş
nümunələrin ayrı-ayrı günlər ərzindəki nəticələrin orta cəbri qiymətini
hesablamaqla müəyyənləşdirilir. Cədvəllər əsasında qrafiklər tərtib olunmuşdur.
Cədvəl 2.1-dən göründüyü kimi hər iki növ linoleum Sintetik Yuyucu Vasitə
(SYV) məhlulu təsirindən sürtünməyə qarşı davamlılığı bir sutkadan sonra nəzərə
çarpacaq dərəcədə artmışdır. Sonrakı günlər isə tədricən azalmışdır.
42
Cədvəl 2.1
PVX linoleumların SYV məhlulu təsirindən sonra sürtünməyə qarşı davamlılığı (Mİ-2)
Linoleumların
növü
Nümunənin
sayı
Sürtünməyə qarşı davamlılıq q/sm
2
İlkin
Göstəricilər
1sutkadan
sonra
2sutkadan
sonra
3sutkadan
sonra
4sutkadan
sonra
5sutkadan
sonra
1.Səthi plyonka ilə ekstruziya
üsulu ilə istehsal olunmuş
1
2
3
4
5
0,047
0,051
0,049
0,062
0,055
0,056
0,061
0,058
0,078
0,069
0,054
0,059
0,056
0,077
0,067
0,053
0,057
0,055
0,079
0,068
0,052
0,056
0,054
0,072
0,071
0,050
0,054
0,052
0,067
0,064
0,053
0,064
0,063
0,062
0,061
0,057
2.İsti əsaslı vals-kalandr üsulu
ilə istehsal olunmuş
1
2
3
4
5
0,088
0,082
0,081
0,077
0,079
0,108
0,101
0.105
0,099
0,101
0,102
0,099
0,101
0,097
0,099
0,097
0,096
0,098
0,094
0,097
0,096
0,095
0,097
0,091
0,094
0,095
0,095
0,096
0,090
0,093
0,081
0,103
0,099
0,096
0,095
0,094
43
Cədvəl 2.2
PVX linoleumların sabunlu-sodalı məhlul təsirindən sonra sürtünməyə qarşı davamlılığı (Mİ-2)
Linoleumların növü
Nümunənin
sayı
Sürtünməyə qarşı davamlılıq q/sm
2
İlkin
Göstəricilər
1sutkadan
sonra
2sutkadan
sonra
3sutkadan
sonra
4sutkadan
sonra
5sutkadan
sonra
1.Səthi plyonka ilə
ekstruziya üsulu ilə
istehsal olunmuş
1
2
3
4
5
0,047
0,051
0,049
0,062
0,055
0,052
0,057
0,053
0,073
0,061
0,054
0,055
0,052
0,070
0,060
0,056
0,054
0,051
0,069
0,059
0,055
0,057
0,051
0,068
0,058
0,055
0,054
0,050
0,067
0,058
0,053
0,059
0,058
0,058
0,057
0,057
2.İsti əsaslı vals-kalandr
üsulu ilə istehsal
olunmuş
1
2
3
4
5
0,088
0,082
0,081
0,077
0,079
0,102
0,098
0,099
0,091
0,097
0,097
0,096
0,097
0,087
0,094
0,096
0,095
0,096
0,086
0,093
0,094
0,093
0,094
0,084
0,091
0,093
0,092
0,093
0,083
0,088
0,081
0,097
0,094
0,093
0,091
0,090
Dostları ilə paylaş: |