KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI
81
3.Usta kərpic divarı itələyir,lakin divar yerindən tərpənmir.
Ş:Təsvir edilmiş şəkillərin heç birində iş görülmür. Çünki.təsvir olunan şəkillərin heç
birisində yerdəyişmə baş vermir.
6.Müqayisə,ümumiləşdirmə və nəticə-5dəq.
Beləliklə,biz “Mexaniki iş”mövzusunun öyrəndik. Öyrəndik ki,qüvvə o zaman mexaniki iş
görür ki,cisim bu qüvvənin təsiri altında müəyyən yol getsin.
Mexaniki iş-əvəzləyici qüvvənin modulunun həmin qüvvə istiqamətində gedilən yola
hasilnə bərabər olan fiziki kəmyyətdir:A=F×S
7.Yaradıcı tətbiqetmə-6dəq.
Məsələ1.Şagirdin kütləsi 35kq-dır. Getdiyi yolun uzunluğu S=3,5mdir. Şagirdin
yerdəyişməsi zamanı görülən mexaniki iş nə qədər olar?
Verilir: Məsələnin həlli Hesablanması
m=35kq A=F×S A=35×10×3,5=1225C
S=3,5m F=mg
A-? A=mgS
Cavab: A=1225C
8.Qiymətləndirmə və refleksiya-4dəq.
Yekunlaşdıqmaq məqsədilə şagirdlərin iş vərəqlərini təhlil edib,qrupları aşağıdakı kimi
qiymətləndirirəm. Qiymətləndirməni “*”işarəsilə aparıram.
Qiymətləndirmənin meyarları:şərhetmə,müşahidə etmə,ümumiləşdirmə,tətbiqetmə qəbul
edilir.
meyarlar
kiçik
qruplar
“Sürət”
“Qüvvə”
“Cazibə
qüvvəsi”
“Sürtünm
ə qüvvəsi”
Şərhetmə
*****
*****
****
****
Müşahidə etmə
*****
*****
****
****
Ümumiləşdirmə
*****
*****
****
***
Tədbiqetmə
*****
*****
****
***
9. Evə tapşırıq-3dəq.
M.Murquzov və b-ı. Fizika-7-də “Açar sözlər”dən istifadə edib,”Nə öyrəndiniz”i
tamamlayın.
Ədəbiyyat.
1.M.Murquzov və b. Fizika-7. B.2014
2.Ş.H.Əlizadə “kurikulum üzrə fizikadan dərs nümunələri” B.2014
KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI
82
“İstilik miqdarı” mövzusunun interaktiv metodla tədrisi
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Ş.H.Əlizadə
Pedaqoqika üzrə elmlər doktoru,professor
G.N.Əsgərli
Magistr
Xülasə
Məqalədə “İstilik miqdarı” mövzusunun interaktiv metodla tədrisi metodikası verilmişdir.
Açar sözlər: İstilik miqdarı,temperatur,kütlə,termometr.
Резюме
В статье была дана методика обучения на тему “Количество тепла” с интерактивным
методом.
Колючествые слова: Количество тепла,масса,температура,термометр.
Summary
In the article,the methodology of the interactive method of teaching of the topic “The amount of
heat” is introduced.
Key words: The amount of heat,mass,temperature,thermometer.
Mövzu: “İstilik miqdarı” mövzusunun interaktiv metodla tədrisi.
Alt standartlar: 1.1.1 İstilik və elektromaqnit (elektrik) hadisələrini və onların başvermə
səbəblərini şərh edir.
2.1.1 Maddələrin fiziki xassələrinə görə fərqləndirir.
İstilikvermə prosesində cismin və ya verdiyi istilik miqdarının fiziki
mahiyyətini izah edir.
İstilikvermə prosesində cismin aldığı və ya verdiyi istilik miqdarını sadə
təcrübələrlə nümayiş etdirir.
Məqsəd:
İstilik miqdarı-istilikvermə prosesində cismin aldığı və verdiyi enerjidir.
İstilik miqdarı kütlədən asılıdır.
İstilik miqdarı cismin temperatur dəyişməsindən asılıdır.
İstilik miqdarı cismi təşkil edən maddədən asılılığı şərh edir və təcrübələr göstərir.
Təchizat: Termometr,kalorimetr,elektrik pilətəsi,menzurka,laboratoriya stəkanları.
İş formaları: əməkdaşlıq,kiçik qruplarla iş,cütlərlə iş.
Üsul: müsahibə,nümayiş,əqli hücum,tədqiqatçılıq.
Dərsin gedişi
1.Sinfin təşkili - 2 dəq
Sinfə daxil olur,salamlaşdıqdan sonra davamiyyəti yoxlayıb,dərsdə iştirak etməyənləri qeyd
edir,sinfi nəzərdən keçirib və lazım gələrsə tərbiyəvi təsir göstərilir.Daha sonra sinfi 4 kiçik qrupa
bölür və təchizatda göstərilmiş ləvazimatları kiçik qruplara paylayır.
KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI
83
2.Motivasiyanın yaradılması və problemin qoyuluşu - 5 dəq
Yazı lövhəsindən iri bir tablo asıram.Bu tabloda böyük bir sual işarəsi altında bir anlayış
gizlənib.Bu anlayışı müəyyən etməkdən ötrü əvvəl bir neçə kiçik suallara cavab verməliyik.
Şəkil 1.
M: Çaynikdəki suyu qızdırarkən nə baş verir?
Ş: Cismin daxili enerjisi artır.
M: Çaynikdə qızdırılmış suyu çaydana tökdükdə nə baş verir?
Ş: Çaydana çaynikdən su tökdükdə istilikvermə baş verir.
M: Çaydana daha çox isti su tökdükdə suyun temperaturu necə olar?
Ş: Çaydana daha çox isti su tökdükdə suyun temperaturu artar.
M: Çaydana daha az isti su tökdükdə suyun temperaturu necə olar?
Ş: Çaydana daha az isti su tökdükdə suyun temperaturu az olar.
M: Buradan hansı nəticəyə gəlirik?
Ş: Buradan görünür ki, suyun temperaturu suyun kütləsindən asılıdır.Böyük kutləli suyun
temperaturu böyük,kiçik kütləli suyun temperaturu kiçik olur.
M: İki kimyəvi stəkana,birinə o birisindən 2 dəfə çox su töküb,hər ikisini qızdırıcının üstünə
qoyub,hər ikisinə termometr salsaq,hansının temperaturu yüksək olar?
Ş: Təcrübədən görünür ki,eyni vaxtda stəkanlardakı sular eyni miqdarda istilik almalarına
baxmayaraq,böyük kütləli su kiçik kütləli suya nəzərən daha az qızır.
M: Buradan nə demək olur?
Ş: Verilən cismi müəyyən temperatura qədər qızdırmaq üçün tələb olunan istilik miqdarı bu cismin
kütləsindən asılıdır.
M: Bu nə deməkdir?
Ş: Bu o deməkdir ki,müxtəlif kütləli cismi eyni temperatura qədər qızdırmaq üçün daha çox istilik
miqdarı vermək lazımdır.
M: Cisimlər arasında istilik verməklə baş verən daxili enerjinin dəyişmə prosesi necə adlanır?
?
?
Çaynikdəki suyu
qızdırarkən nə baş
verir?
Çaynikdəki
su
qızdırıldıq-
da nə baş
vermiş
olur?
?
?
Çaynikdəki
suyu
çaydana
tökdükdə
nə
baş
verir?
Suyu qızdırdırmaq
üçün lazım olan
istilik cismin
kütləsindən necə
asılıdır?
Dostları ilə paylaş: |
