Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti NƏzakət hüseynova



Yüklə 1,02 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/37
tarix25.06.2018
ölçüsü1,02 Mb.
#51327
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37

uşaqlıq  dövrünün  mifik  təfəkkürünün  məhsuludur.  Das­

tanda  bəşəriyyətin  hələ  odu  tanımadığı  dövrün  təsviri  (s., 

55),  məişətlərinin  ibtidailiyi,  heç  bir  dinin,  hətta  ibtidai 

icma  quruluşunda mövcud olan «şamaniz»min  izinin belə 

duyulmaması  bu baxımdan maraqlı faktdır.

3.  «Ural  batır»  dastanında  insanlar  animist  dünyagö­

rüşünə  malikdirlər.  Onlar təbiət  hadisələrinin  mahiyyətini 

dərk  etmək  iqtidarında  olmayıb,  mifik  qüvvələr  təzadını 

gərdişin  qanunauyğunluğu  kimi  başa  düşürlər.  Təbiət 

hadisəsi  olan  «ölümü»  canlı  təsəvvür edərək  onun  «başını 

kəsmək» qərarına gəlirlər.

4.  Tədqiqata  cəlb  edilmiş  mənbəələrdə  əsatiri  əcdad 

kimi  ancaq  antropomorfik,  kosmoqonik  obrazlar  çıxış 

edirlərsə,  «Ural  batır»  dastanında  bunlarla  yanaşı  zoo- 

morfik  obrazlar  da  (Samrau,  Humay,  Ayxulu)  əsatiri 

əcdad  funksiyasını yerinə yetirirlər.

5.  «Ural  batır»  dastanı  türk  şeirinə  xas  heca  vəznində 

yaranmış abidədir.

Keçici və  formal  oxşarlıqlardan  imtina etməklə tipoloji 

strukturları  elmi  və  nəzəri  baxımdan  işıqlandırmaq  yolu 

ilə  aşkarlanan  bu  nəticələr dünya  mifoloji  sistemində  türk 

dastanlarının yerini müəyyənləşdirməyə imkan verir.

Ümümtürkoloji  əhəmiyyət kəsb edən «Qədim türk qəh­

rəmanlıq  dastanlarının  tipologiyası»  mövzusunun  bir 

problem  kimi  qoyuluşu  bu  istiqamətdə  ilkin  addım  ol­

maqla, yeni-yeni  tədqiqatlara yol  açmağa şrait yaradır.

142

Ə D Ə B İYYA T 

Azərbaycan dilində

1.  Abdullayev B.  Çəmənzəminli və folklor.  Bakı,  1981.

2.  Abdullayev  B.  Haqqın səsi.  Bakı,  1989.

3.  Avestadan  bu günədək.  Bakı,  1982.

4.  Ağasıoğlu  F.  At kultu. «Ulduz» jurnalı.  1989, №  12.

5.  Azərbaycan dastanları.  I-V cildlər,  Bakı,  1965-1967.

6.  Azərbaycan şifahi xalq  ədəbiyyatına dair tədqiqlər.  1- 

V cildlər,  Bakı,  1961-1981

7.  Azərbaycan ədəbiyyatı inciləri.  Bakı,  1985.

8.  Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi.  I cild, Bakı,  1960.

9.  Azərbaycan  klassik  ədəbiyyatı  kitabxanası.  I  cild. 

Bakı,  1982.

10.  Azərbaycan  nağılları.  I,  II,  III cildlər,  Bakı,  1947.

11.  Azərbaycan xalq dastanları.  I cild,  Bakı,  1960.

12.  Azərbaycan xalq əfsanələri.  Bakı,  1985.

13.  Azərbaycan  tarixindən oçerklər.  Bakı,  1956.

14.  Azərbaycan folklorşünaslığı məsələləri.  Bakı,  1983.

15.  Araslı  H.  Müxtəsər  Azərbaycan  ədəbiyyatı  tarixi.  I 

cild,  Bakı,  1943.

16.  Araslı  H.  Orxan  Şaiq  Kökyaya  açıq  məktub. 

«Azərbaycan»,  1977.

17.  Araslı  H.,  Dəmirçizadə  Ə.,  Arif M.,  Təhmasib  M.H. 

Dədə Qorqud dastanları.  «Kommunist»,  1957, № 71.

18.  Atalar sözü və məsələlər.  Bakı,  1982.

19.  Acalov  A.  Dəli  Domrul  boyunun  kökləri  və  mifoloji 

simvolikası  -  Azərbaycan  filologiyası  məsələləri.  Bakı, 

1981.

20.  Bayat  F.  (Gözəlov).  Oğuz  epik  ənənəsi  və  «Oğuz 



Kağan» dastanı.  Bakı,  1993.

21.  Bilqamıs dastanı.  Bakı,  1985.

22.  Vəliyev  V.  Azərbaycan folkloru.  Bakı,  1985.

23.  Vəliyev  K.N. Dastan poetikası.  Bakı,  1984.

24.  Vəliyev K.  və Uğurlu F. Oğuznamələr.  Bakı,  1993.

143



25.  Qaravəllilər.  Bakı,  1967.

26.  Quran.  Bakı,  1990.

27.  Dəmirçizadə  Ə.  Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanlarının 

dili.  Bakı,  1959.

28.  Əliyev  M.  Heca  vəznli  Azərbaycan  şeirinin  ritm 

vasitələri.  Bakı.  1983.

29.  Əlizadə  M.İ.  Kitabi-Dədə  Qorqud  poetikası,  (namiz. 

Dis.) Bakı,  1991.

30.  Əfəndizadə  R.  El  ədəbiyyatı  və  el  sözləri.  «Azərbay­

can öyrəninə yolu» məcmuəsi.  Bakı,  1928, № I.

31.  Əfəndiyev P.  Azərbaycan  şifahi  xalq  ədəbiyyatı.  Bakı, 

1981.


32.  Zeynalov F. Türkoologiyanın əsasları.  Bakı,  1981.

33.  İbrahimov  M.  Dəli  Domrul.  «Ədəbiyyat və incəsənət» 

qəz., Bakı,  17 aprel,  1965.

34.  İnan  Əbdülqadir.  Məqalələr  və  incələmələr.  İstanbul, 

1989.

35.  Yusif  Vəzir 



...Azərbaycanda 

Zərdüşt  adətləri. 

«Maarif və Mədəniyyət» jurnalı.  Bakı,  1927, № 4;  5.

36.  Kitabi-Dədə Qorqud.  Bakı,  1939.

37.  Kitabi-Dədə Qorqud.  Bakı,  1962.

38.  Kitabi-Dədə Qorqud.  Bakı,  1985.

39.  Köprülzadə  M.  Türk  ədəbiyyatının  milli  mənşəyi.  «Milli 

tətəbbələr» məcmuəsi, № 2, Bakı,  1991.

40.  Köçərli.  F.  Azərbaycan ədəbiyyatı.  I cild,  1978.

41.  Köyalp Z. Türkçülüyün əsasları.  Bakı,  1991.

42.  Mahabharata  və  ya  Bharata  övladlarının  böyük  vu­

ruşları haqqında dastan.  Bakı,  1988.

43.  Mir  Cəlal,  Pənah  Xəlilov.  Ədəbiyyatşünaslığın  əsas­

ları.  Bakı,  1988.

44.  Mirəhmədov  Ə.  Əhməd  bəy  Ağayevin  «Tanrı  da­

ğında» əsəri.  «Ədəb» qəzeti, №  13,  Bakı,  1992.

45.  Müxtəsər Azərbaycan ədəbiyyatı. I cild,  Bakı,  1943.

46.  Nehru  Cəvahirləl.  Ümumdünya  tarixinə  bir  nəzər. 

Bakı,  1986.

144


47.  Özdək  Rəfik. Türkün qızıl kitabı.  Bakı,  1992.

48.  Paşayev S. Nizami və xalq əfsanələri.  Bakı,  1983.

49.  Seyidov  M.  Öləngin  izi  ilə.  «Azərbaycan»  jurnalı,  № 

12, Bakı,  1965.

50.  Seyidov  M.  Ağqoyunlu  və  qaraqoyunlu  etnonimlə­

rinin  araşdırılması.  «Qobustan»  jurnalı.  №  3,  Bakı, 

1977.

51.  Seyidov  M.  Göy  ,  qara,  ağ  rənglərinin  əski  inamla 



əlaqəsi.  Azərb.  SSR  EA  Xəbərləri,  dil,  ədəbiyyat  və 

incəsənət ser., № 2,  1978.

52.  Seyidov  M.  Qorqut  sözünün  təhlili  və  obrazların  kökü 

haqqında  qeydlər.  «Azərbaycan»  jurnalı,  №  1,  Bakı, 

1979.

53.  Seyidov  M.  Azərbaycan  mifik  təfəkkürünün  qaynaq­



ları.  Bakı,  1983.

54.  Seyidov  M. 

Azərbaycan  xalqının  soy  kökünü 

düşünərkən.  Bakı,  1989.

55.  Sultanlı  Ə.  Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanı  haqqında 

qeydlər.  Bakı,  1971.

56.  Təhmasib  M.H.  Əfsanəvi  quşlar.  «Vətən  uğrunda» 

jurnal № 5, Bakı,  1945.

57.  Təhmasib M.H.  Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında 

div surəti.  «Vətən uğrunda» jurnal,   1,  Bakı,  1946.

58.  Təhmasib  M.H.  Azərbaycan  xalq  dastanları,  (dok. 

dis.) Bakı,  1964.

59.  Təhmasib  M.H.  Dədə  Qorqud  boyları  haqqında. 

Bakı,  1966.

60.  Təhmasib  M.H.  Dastanlarımızın  bir  növü  haqqında. 

Bakı,  1974.

61.  Təhmasib  M.H.  Bir  tarixi  həqiqətin  eposdakı  izləri. 

Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər.  IV 

cild,  Bakı,  1981.

62.  Fərzəliyev T.  Əfsanə anlayışı  və Azərbaycan  əfsanələ­

rinin  təsnifınə  dair.  Azərb.  SSR  EA.  Xəbərləri.  Dil, 

ədəb,  və inc., ser. № I,  1978.

145



Yüklə 1,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə