Azərbaycan respublikasi

35 

 

Az

ərbaycan  xalqının  mənəviyyatına,  milli  qüruruna  və  mənli-

yin

ə yönəlmiş böhtanlar siyasi və hərbi təcavüz üçün ideoloji zəmin 

yaradırdı. Xalqımıza qarşı aparılan soyqırımı siyasəti özünün siyasi-

hüquqi qiym

ətini  tapmadığı  üçün  tarixi  faktlar  sovet  mətbuatında 

erm

ənilər tərəfindən təhrif olunur və  ictimai  fikir  çaşdırılırdı.  Erm-

ənilərin sovet rejimindən bəhrələnərək həyata keçirdikləri və  80-ci 

ill

ərin  ortalarında  daha  da  güclənən antiazərbaycan təbliğatına 

Az

ərbaycan  Respublikasının  rəhbərliyi  vaxtında  lazımi  qiymət 

verm

ədi. 

1988-ci ild

ən ortaya atılan qondarma Dağlıq Qarabağ konflikti-

nin ilkin m

ərhələsində yüz minlərlə azərbaycanlının öz tarixi torpaq-

larından qovulmasına da respublikada düzgün siyasi qiymət verilmə-

di. Az

ərbaycanın  Dağlıq  Qarabağ  Muxtar  vilayətinin Ermənistan 

SSR-in t

ərkibinə daxil edilməsi haqqında ermənilərin qeyri-konstitu-

sion q

ərarını  və  Moskvanın  əslində  bu vilayəti  Xüsusi  İdarəetmə 

Komit

əsi vasitəsilə Azərbaycanın tabeliyindən çıxarmasını xalqımız 

ciddi narazılıqla qarşıladı və mühüm siyasi aksiyalara əl atmaq məc-

buriyy

əti  qarşısında  qaldı.  Respublikada  keçirilən mitinqlər  zamanı 

torpaqlarımızın  işğalı  siyasəti qətiyyətlə  pislənsə  də, Azərbaycan 

r

əhbərliyi öz passiv mövqeyindən əl çəkmədi. Məhz elə bunun nəti-

c

əsi olaraq 1990-cı ilin yanvar ayında getdikcə güclənən xalq hərəka-

tını boğmaq  məqsədilə Bakıya qoşunlar yeridildi, yüzlərlə  azərbay-

canlı məhv və şikəst edildi, yaralandı, digər fiziki təzyiqlərə məruz 

qoyuldu. 

1992-

ci  ilin  fevralında  ermənilər  Xocalı  şəhərinin  əhalisinə 

misli görünm

əyən divan tutdu. Tariximizə  Xocalı  soyqırımı  kimi 

h

əkk olunan bu qanlı faciə minlərlə azərbaycanlının məhv edilməsi, 

əsir alınması, şəhərin yerlə yeksan edilməsi ilə qurtardı. 

Mill

ətçi-separatçı  ermənilərin  Dağlıq  Qarabağda  başladığı 

avantürist h

ərəkətin nəticəsi olaraq bu gün bir milyondan artıq soy-

da

şımız  erməni qəsbkarları  tərəfindən  öz  doğma  yurd-yuvalarından 

did

ərgin salınmış, çadırlarda yaşamağa məhkum edilmişdir. Ərazimi-

zin 20 faizinin erm

əni  silahlı  qüvvələri tərəfindən  işğalı  zamanı 

minl

ərlə vətəndaşımız şəhid olmuş, xəsarət almışdır. 

Az

ərbaycanın  XIX-XX  əsrlərdə  baş  verən bütün faciələri tor-

paq

larının  zəbti ilə  müşayiət olunaraq, ermənilərin azərbaycanlılara 

q

arşı  düşünülmüş,  planlı  surətdə  həyata  keçirdiyi  soyqırımı 

---

36 

 

siyas

ətinin ayrı-ayrı mərhələlərini təşkil etmişdir. Bu hadisələrin yal-

nız  birinə  -  1918-ci  il  mart  qırğınına  siyasi  qiymət vermək cəhdi 

göst

ərilmişdir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisi kimi Azər-

bay

can Respublikası bu gün onun axıra qədər həyata keçirə bilmədi-

yi q

ərarların  məntiqi  davamı  olaraq  soyqırım  hadisələrinə  siyasi 

qiym

ət vermək borcunu tarixin hökmü kimi qəbul edir. 

Az

ərbaycan  xalqına  qarşı  törədilmiş  bütün  soyqırım  faciələrini 

qeyd etm

ək məqsədilə qərara alıram: 

1. 31 mart az

ərbaycanlıların soyqırımı günü elan edilsin. 

2. Az

ərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə tövsiyə olunsun 

ki, az

ərbaycanlıların  soyqırımı  ilə  bağlı  hadisələrə  həsr  olunmuş 

xüsusi sessiyanın keçirilməsi məsələsinə baxsın. 

Heyd

ər Əliyev, 

Az

ərbaycan Respublikasının Prezidenti 

Bakı şəhəri, 26 mart 1998-ci il 

---

37 

 

Əlavə 2 

Quba şəhərində “Soyqırımı memorial kompleksi”nin 

yaradılması haqqında 

Az

ərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı 

 

Öt

ən əsrin əvvəllərində erməni-daşnak quldur dəstələrinin Azər-

bay

can torpaqlarında həyata keçirdikləri kütləvi etnik təmizləmə və 

t

əcavüz siyasəti nəticəsində  Bakı,  Quba,  Qarabağ,  Şamaxı,  Kürdə-

mir, Salyan, L

ənkəran və  digər bölgələrdə  on minlərlə  günahsız 

az

ərbaycanlı qətlə yetirilmiş, xalqımıza qarşı XX yüzilliyin ən faciəli 

soyqırımlarından  biri  törədilmişdir.  Təkcə  Quba qəzasında  1918-ci 

ilin aprel-

may ayları ərzində 122 kənd tamamilə dağıdılmışdır. Quba 

şəhərindəki kütləvi məzarlıqda  soyqırımı  nəticəsində  hədsiz aman-

sızlıq və xüsusi qəddarlıqla öldürülən azərbaycanlılarla yanaşı ləzgi-

l

ərin, yəhudilərin, tatların və digər milli azlıqlara mənsub olan min-

l

ərlə insanların zorakılığa məruz qaldığı aşkar edilmişdir. 

Erm

əni millətçilərinin cinayətkar əməllərinin dünya ictimaiyyə-

tin

ə  çatdırılması,  Azərbaycan  xalqının  gələcək nəsillərinin milli 

yadda

şının  qorunması  və  soyqırımı  qurbanlarının  xatirəsinin  əbədi-

l

əşdirilməsi məqsədi ilə qərara alıram: 

Az

ərbaycan Respublikasının Quba şəhərində “Soyqırımı memo-

rial kompleksi” yaradılsın. 

 Az

ərbaycan  Respublikasının  2009-cu il dövlət büdcəsində 

n

əzərdə  tutulmuş  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  Ehtiyat 

Fon

dundan  Quba  şəhərində  “Soyqırımı  memorial  kompleksi”nin 

yara

dılması  üçün  Quba  Rayon  İcra  Hakimiyyətinə  1,0 (bir) milyon 

manat m

əbləğində vəsait ayrılsın. 

Az

ərbaycan  Respublikasının  Maliyyə  Nazirliyi bu Sərəncamın 

2-ci b

əndində  nəzərdə  tutulmuş  vəsaitin maliyyələşdirilməsini 

mü

əyyən olunmuş qaydada həyata keçirsin. 

Az

ərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan 

ir

əli gələn məsələləri həll etsin. 

İlham Əliyev, 

Az

ərbaycan Respublikasının Prezidenti 

Bakı şəhəri, 30 dekabr 2009-cu il 

№ 673 

---