Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏT ĠQTĠsad unġversġtetġ

Ġdarəetmə qərarlarının keyfiyyətinin və səmərəliliyinin təmini xüsusıyyətləri

Ġdarəetmə fəaliyyətinin keyfiyyəti

Ġdarəetmə funksiyasının keyfiyyəti

Ġdarəetmə qərarlarının keyfiyyəti

Məhsulun keyfiyyəti
Ġdarəetmə qərarlarının keyfiyyət və səmərəliliyinin təmin edilməsi aspektləri bu sahələrin ayrı-ayrılıqda, sistemli formada izah olunmasını tələb edir. Ümumilikdə keyfiyyət dedikdə - in- sanın və ya cəmiyyətin müəyyən edilmiĢ tələbatlarını ödəmək qabilıyyətinə malik olan, obyektin xüsusiyyətlər məcmuudur. Keyfiyyəti fünksional yararlılıq, istismar xüsusiyyətləri, təh- lükəsizlik, etibarlılıq dərəcələrinə və s.-yə görə qiymətləndirirlər. Ġdarəetmə fəaliyyətinin keyfiyyəti - onun qəbul edilmiĢ tələblərə və standartlara uyğun olması dərəcəsidir. Adətən idarəetmə fəaliyyətinin keyfiyyətini idarəetmə qərarlarının keyfıyyəti ilə müəyyən edirlər (Ģəkil 4.1).





ġəkil 4.1. Ġdarəetmə prosesində qərarların keyfiyyətinin müəyyən edilməsi


Ġdarəetmə prosesində qərarların keyfiyyətinə təkcə istehsalın texniki səviyyəsi, onun vəziyyəti və istehsalın təĢkili deyil, idarəet- mə qərarlarının mədəniyyəti və peĢəkarlığı da təsir edir.
Metodologiya və idarəetmə prosesinə diqqətin az cəlb edil- məsi istehsal prosesinə sərf edilən yüksək səylərin dəyərini aĢağı salır, çünki idarəetmə qərarları istənilən müasir texnologiyanın ef- fektiv istifadəsi səviyyəsini aĢağı sala bilər.
Ġdarəetmə qərarlarının keyfıyyəti - idarəetmə qərarlarının təĢ- kilatın daxili tələblərinə (standartlarına) uyğun olması dərəcəsidir. Ġdarəetmə qərarlarının hazırlanması və reallaĢdırılması zamanı ida- rəetmə qərarlarının hazırlanması və reallaĢdırılması prosesınin hər bir mərhələsinə diqqət verilməlidir. Hər bir mərhələnin keyfıyyəti bütövlükdə idarəetmə qərarlarının keyfıyyətinin qiymətləndirilmə-
sinə təsir edir. Keyfiyyət «0»-dan «l»-ə kimi nisbi vahidlərlə müəy- yən edilir. AĢağıkeyfiyyətli idarəetmə qərarlarına - 0, yüksəkkey- fıyyətli idarəetmə qərarına isə - 1 verilir. Ümumi idarəetmə qərarı- nın keyfıyyəti onu təĢkil edən bütün mərhələlərin, fazaların və əmə- liyyatların keyfiyyətlərinin cəmi kimi müəyyən edilir. Misal üçün, hər bir idarəetmə qərarları 8 mərhələli prosedurdan iba- rətdir. Bu zaman hər bir mərhələnin keyfıyyətini qiymətləndir- sək aĢağıdakı kimi alınar:

1. 
   Ġnformasiyanın yığılmağı (0,8);
   
2. 
   Ġdarəetmə qərarlarının variantlarının hazırlanması (0,7);
   
3. 
   Variantların uzlaĢdırılması (0,8);
   
4. 
   Bir variantın seçilməsi (0,7);
   
5. 
   Ġdarəetmə qərarlarının variantının təsdiq edilməsi (0,8);
   
6. 
   Ġdarəetmə qərarlarının icrası (0,7);
   
7. 
   Ġcraya nəzarət (0,7);
   
8. 
   Ġnformasiya verilməsi (0,7).
   

Ayrılıqda götürdükdə hər bir mərhələnin keyfıyyət dərəcəsi yüksəkdir, lakin idarəetmə qərarlarının ümumi keyfıyyəti - 0,098- dir. Bu onu göstərir ki, yalnız idarəetmə qərarlarının hazırlanması və reallaĢdırılması prosesinin bütün elementlərinə sistemli yanaĢ- maqla idarəetmə qərarlarının lazımi keyfiyyətini təmin etmək olar.
Ġdarəetmə qərarlarının hazırlanması və reallaĢdırılması prose- sinin keyfıyyətinə aĢağıdakı amillər təsir edir: informasiya, idarəet- mə məqsədlərinin məcmuu, idarəetmə qərarlarının hazırlanması metodları, Ģirkətin konseptual modelinə aid olan obyektlərin məc- muu, istifadə edilən idarəetmə texnologiyası, idarəetmə qərarlarının hazırlanması prosesinin seçilmiĢ xüsusiyyətləri, idarəetmə qərarla- rının təqdimatı forması, idarəetmə qərarlarının təĢkilatı auditi. Bu elementlərə ümumsistem elementlərini də əlavə etmək olar: idarə- etmə qanunları və təĢkilatın prirsipləri, təĢkilat üçün qanunlar. Bu qanunlar mühitində məhz idarəetmə qərarları hazırlanır və reallaĢ- dırılır. Bütün qeyd edilən elementlər bir-birini gücləndirməli və sis- temli əlaqələrə malik olmalıdır.
Ġdarəetmə qərarlarının keyfıyyəti - təĢkilati, iqtisadi, sosial, texnoloji, psixoloji, hüquqi, ekoloji, etik, siyasi baxımdan müəyyən edilə bilər. Bu sferalardan hər biri öz qaydalarına, normalara, nor- mativlərə və ya standartlara malikdir.

Ġdarəetmə qərarlarının keyfiyyəti

Ġdarəetmə qərarlarının keyfiyyəti
Ġdarəetmə qərarlarının hazırlanması prosesinin keyfiyyəti və onun reallaĢdırılmasından əldə edilən real nəticələrin effektivliyi təĢkilati məsələlərlə sıx əlaqədardır (ġəkil 4.2).

Psixoloji Etik
Hüquqi
Siyasi