Or uc bə y B ayatın kitabıdır
4
. QızılbaĢ
B ayat boyundan olan
Oruc bəy ġah Abbasın tapĢırığı ilə böyük bir heyət tərkibində Xə zər dənizindən
Rusiyanın quzey liman ı
Ar xangelskə , oradan dənizlə
Quzey Almaniyanın Emde n Ģəhərinə, buradan da Ġtaliya və Ġspaniyaya vardı. 1601-c i ildə buraya
çatan Səfəvi elçisi tezliklə dönüb katolik oldu. (711-ci ildən Ġspaniyaya gətirilən
isla m, 1502-ci ioldə kra l Fe rdinand və kra liça Ġzabellanın ayrıca bir fə rmanı ilə
yasaq altına alın mıĢdı). Varlı ispan ə`yanlarından birinə çevrilən
―Ġranlı Don Xuan‖ 1604-cü ildə yazdığ ı he kayələri ispan dilinə çap etdi. Bu kitab
Azərbaycan və Ġranın orta çağ tarixi üzrə dəyərli qaynaqlardan biri
sayılmaqdadır. Onun 1926cı ildə
Londonda ingiliscə, 1946-c ı ildə
Madri ddə yenidən
ispanc a və 1959-cu ildə
Te hranda farsca çap olun ması təsadüfi deyildir.
Farsca əlya zması ingiliscəyə, ingiliscədən isə ruscaya çevrilən
qaynaqlardan biri də
Fəzlullah i bn Ruz bihan Xünəcinin ―Tarix-i-a lə m-a ra-yi-
Əmini‖ əsərid ir
5
. Müəllif Ağqoyunlu tarixçisidir. Onun kitabı Ağqoyunlulara
həsr olunan yazıla r içərisində bəlkə də ço x dolğun bilik verən qaynaqlardan
1
Бакыханов
А.К. Сочинения. Записки. Письма. Сост. Е.М.Ахмедов. Баку, 1983, c.
322. GeniĢ bilgi üçün bax:Минорский, adı çəkilən əsəri, s. 21-24
2
Derbend-nameh, of Historu of Derbend, from a selected T urkish v ərsion and Publlshed
with the texts and with notes illustrativə of the Historu geographi by Mirza Kazem-beg. SPB, 1881
3
Tarix-i Dərbənd-name. Пер. С тюрксого, арабского, персидского и французского,
Tiflis, 1988.
4
Книга Орудбека Баята- Дон Жуана Перидского. Пер. с англиского О.Ефендиева и
А.Фарзалиева. Баку, 1988
5
Fəzlullax ibn Ruzbixan Xundji tarix-i- alam-I Amioni Pers persidskoqo na anqlayskiy
V.F. Minorskoqo, per. S anqilisyskoqo ra russkiy T.A.Minorskoy, Baku 1987.
11
biridir. Dövlətçilik qurumların ı öyrənilməsi baxımından kitabdakı bilg ilər ço x
maraqlıdır. Farsca yazılmıĢ bu kitabda Azərabycan dilindən alın mıĢ onlarla
yalnıĢ və sözcüklər iĢlən miĢdir (