“Azərbaycanda xarici sərmayəli bankların bank sektorunda rolu”
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
35
yeni korporativ idarəetmə standartlarının tətbiqinə başlanılmışdır. Bank sisteminin nəzarət arxitekturası, əsas biznes prosesləri və sistemdə vəzifə və səlahiyyətlərin iyerarxiyasını müəyyən edən xüsusi metodologiya hazırlanmışdır. Risk-əsaslı nəzarətin yeni biznes prosesləri və alətlərinin yaradılmasını nəzərdə tutan normativ-hüquqi bazanın formalaşdırılması istiqamətində fəaliyyət davam etdirilmişdir. Mərkəzi Bank tərəfindən «Maliyyə xidmətləri istehlakçılarının hüquqlarının qorunması» layihəsi çərçivəsində hazırlanmış «Bank xidmətləri istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsinin gücləndirilməsi Proqramı» üzrə işlər 2014-cü ildə davam etdirilmişdir. Proqramın reallaşdırılması üzrə Dünya Bankı ilə əməkdaşlıq edilir.
Proqram çərçivəsində «Banklarda və bank olmayan kredit təşkilatlarında maliyyə xidmətləri istehlakçılarının müraciətlərinə baxılmasına dair Metodoloji Rəhbərlik» hazırlanmışdır. Metodoloji Rəhbərlikdə kredit təşkilatlarında istehlakçılarla iş üzrə tamamilə yeni tələblər müəyyən edilmişdir. Metodoloji Rəhbərliyin tətbiqi faktiki olaraq məhkəmələrdən kənar arbitraj institutunun formalaşmasına və bu istiqamətdə yeni mərhələnin başlanmasına təkan verəcəkdir. 2014-cü ildən Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondu tərəfindən Azərbaycanda Maliyyə Sektorunun Qiymətləndirilməsi Proqramının (MSQP) həyata keçirməsinə hazırlıq tədbirləri davam etdirilmişdir. Belə ki, funksional sahələrin özünüqiymətləndirməsi və uyğunsuzluqların diaqnostikası əsasında tərtib olunmuş Tədbirlər Planı üzrə bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər bank nəzarəti, pul və maliyyə siyasətinin şəffaflığı, habelə ödəniş sistemini əhatə etmişdir. İl ərzində Tədbirlər Planının icrası üzrə hesabatlıq da təmin edilmişdir. Proqrama hazırlıq çərçivəsində digər dövlət orqanları və beynəlxalq təşkilatlarla koordinasiya da diqqətdə saxlanılmışdır. Mərkəzi Bankın maliyyə bazarındakı əməliyyatları milli valyuta-manatın məzənnəsinin sabitliyinin sterilizasiyasına yönəldilmişdir. Əvvəlki illərdə buna nail olmaq mümkün olsa da, 2015-ci ildə neftin dünya bazarında qiymətinin dəfələrlə aşağı düşməsi manatın məzənnəsinin qorunub saxlanmasında xeyli
36
çətinliklər yaratmışdır. İlk vaxtlar Mərkəzi Bank öz ehtiyatları hesabına manatın kursunu saxlamağa çalışsa da, bu mümkün olmadı və 2015-ci ilin fevral və dekabr aylarında iki dəfə manatın devalvasiyası baş vermişdir. Beləliklə manat iki dəfəyədək ucuzlaşmışdır. Bunun təsirindən tezliklə bazarda ciddi ajiotaj yaranmış, qiymətlər bahalaşmış, əhali arasında çaşqınlıq başlamış və bəzi regionlarda hüquq-mühafizə orqanları əməkdaşları ilə qarşıdurmalar yaranmışdır. Ölkə Prezidenti vəziyyəti nəzarət altına almaqla az təminatlı ailələrin yaşayış şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə təqaüd və əmək haqlarının artırılması, müavinət və xüsusi təqaüdlərin məbləğinin artırılması haqqında çoxsaylı sərəncamlar imzalamışdır. Vəziyyəti sabitləşməyə doğru gedir. Hesabat ilində Mərkəzi Bank ölkədə banklararası bazarın inkişafı və ölkənin bank sektorunda xarici kapitalın artırılması istiqamətində də fəal iş aparmaqdadır. Banklar tərəfindən banklararası pul bazarında əqdlər (müqavilələr) bağlanarkən, «Blunberq» beynəlxalq informasiya-ticarət sisteminin müvafiq funksional imkanlarından geniş istifadə edilməyə başlanılmışdır. Pul resursları bazarının canlandırılması məqsədilə Mərkəzi Bankın bilavasitə iştirakı ilə 2010-cu ildə yaradılmış Mütəşəkkil Banklararası Kredit bazarının seqmenti olan Təminatlı Pul bazarında əməliyyatların həcmi xeyli artmışdır. Xarici kapitalın Azərbaycanın bank sektorunda xüsusi çəkisinin artmasının bir səbəbi də Mərkəzi Bankın kommersiya banklarının nizamnamə kapitalına qarşı tələbinin artması, digər səbəbi isə bank sisteminin inkişaf sürəti ilə əlaqədardır. Bəzi banklar tamamilə xarici kapitaldan ibarət olsa da, digərlərində bu müəyyən hissəni təşkil edir. Həmin banklar aşağıdakılardan ibarətdir: Cədvəlin məlumatlarından göründüyü kimi Azərbaycanda fəaliyyət göstərən kommersiya banklarının yarısından çoxunda xarici kapital iştirak edir. İştirak payı müxtəlif banklarda müxtəlif olsa da, vacib şərt onların iştirakında məhdudiyyətin olmamasıdır. Azərbaycan bank sistemində xarici kapitalın xüsusi çəkisi artmaqda davam edir. Bunun əsas səbəblərindən biri kimi Mərkəzi Bankın nizamnamə kapitalına
37
qarşı tələbinin artması, digər səbəbi isə bank sisteminin inkişaf sürəti ilə bağlıdır. Bəzi banklar tamamilə xarici kapitaldan ibarət olsa da, digərlərində müəyyən hissəni təşkil edirlər. Həmin bankların siyahısını diqqətinizə çatdırırıq. Cədvəl 2 Bankların adı İştirakçı banklar Kapitalda % AccessBank Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı 20%
20%
Beynəlxalq Maliyyə Koopersiyası 20%
KfW – Kreditanstalt fur Wiederdufbau 20%
Access Microfinance Holding AG 16,53%
3,47% AGBank
Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası 17,50%
Kazimir Partners 10% Amrahbank Beynəlxalq İnvestisiya Bankı 49%
Azər-Türk Bank Ziraat Bank (Türkiyə) 46%
(Almaniya)
4% Bank Respublika DEG İnvestisiya Şirkəti 16,70%
8,30%
Bank Technique Beaufort İnvestissements 75% Dəmir Bank Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı 25%+1 səhm
Hollandiya İnkişaf Maliyyə Şirkəti 10% Nikoil Bank Nikoil QSC 42,62%
Unibank Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı 12,15%
6,68% Bank VTB Azərbaycan Bank VTB Rusiya 51%
Yapı Kredi Bank Azərbaycan
Yapı və Kredi Bank A.Ş. 99,80%
YK Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 0,10%
YK Lease A.Ş. 0,10%
Mərkəzi Bank hesabat ilində də xarici əlaqələrin və beynəlxalq əməkdaşlığın inkişafı istiqamətində fəaliyyətini uğurla davam etdirmişdir. Hesabat ilində beynəlxalq maliyyə-kredit təşkilatları və inkişaf agentlikləri ilə strateji dialoq və əməkdaşlıq əlaqələri möhkəmləndirilmiş, ikitərəfli əlaqələr inkişaf etdirilməklə mövcud layihələrin həyata keçirilməsi davam etdirilmiş, yeni layihələrin reallaşdırılmasına başlanmışdır. İl ərzində Mərkəzi Bank rəhbərliyinin razılığı ilə, xarici bankların yüksək ixtisaslı mütəxəssisləri ilə birgə seminarlar keçirilmişdir. Dünya Bankı (DB) ilə maliyyə xidmətləri istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi və əhalinin maliyyə savadlılığının artırılması, əməliyyat riskləri üzrə Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|