Dr. Sevinc ASLANOVA
140
bul Patriği’nin huzurunda Hıristiyanlığı kabul etmiştir.
32
İmparator kendisi
onun vaftiz babası olmuş, bundan dolayı da ona, İmparator I. Konstan-
tinos’un annesinin anısına, Helena adı verilmiştir.
33
Olga’nın İstanbul’a git-
mesi ve Hıristiyanlığı kabul etmesi
34
, o devrin hem Rus, hem de Bizans top-
lumunda derin bir iz bırakmıştır. Onun şahsında Rus Hıristiyanları kendi-
lerine bir hâmi kazanmıştır. Nitekim, Olga’nın yakınları, onun yolunu devam
ettirerek Hıristiyanlığı kabul etmişlerdir. Kendisi de Rusya’da Hıristiyanlığın
yayılması için büyük bir çaba harcamıştır. Bu çerçevede, kaynaklara göre,
Olga putları yıktırmış ve Hıristiyan mabetleri inşa ettirmiştir.
35
Tüm bunlara
rağmen, Olga’nın oğlu Svyatoslav Hıristiyanlığı kabul etmemiş, neticede,
969 yılında Olga’nın ölümüyle Kiyev’de Hıristiyanlığın zayıflaması, dolayı-
sıyla eski Slav inancının üstünlüğü görülmeğe başlamıştır. Fakat daha sonra,
Olga’nın ölümünden sonra tahta geçen oğlu Svyatoslav’ın Bizans’la askeri
çatışmayla sonuçlanan Bulgaristan seferi, onun askerlerinin Hıristiyanlığa
yönelmesine neden olmuştur. Yine, Svyatoslav’ın büyük oğlu Yaropolk
(872-978) döneminde, onun Hıristiyanlığa olumlu yaklaşımı ve Hıristiyan
bir kadınla evli olması da Hıristiyanlığın yayılmasına tesir etmiştir.
36
2.2. Rus Ortodoks Kilisesi’nin Resmen Kurulması ve Bu Konudaki
Siyasi ve Kültürel Faaliyetler
Svyatoslav’ın ikinci oğlu Prens Vladimir (Vasili) (978-1015) döneminde
Rusya’da Hıristiyanlığın gelişmesinde çok büyük önem taşıyan olaylar vuku
32
MacKenzie-Curran, a.g.e., s. 57.
33
Komisyon, “Vıdvinuta Novaya Datirovka Poezdki Svyatoy Olgi v Tsargrad 946
god”, İstoriya SSSR, 1981, No. 5, s. 173-183; ayrıca bkz: VV, 1989, C. L, s. 66-83.
34
N.P. Kondakov, Greçeskie İzobrajeniya Pervıkh Russkikh Knyazey, V kn.:
Sbornik v Pamyat Svyatogo Ravnoapostolnogo Knyazya Vladimira, Moskova
1917, s. 16-17
35
Pamyatniki Prosvetitelnoy Deyatelnosti Svyatoy Blagovernoy Velikoy Knyagini
Olgi Rossiyskoy v Pskovskoy Strane, Sankt Petersburg 1883, s. 10-19; V.A.
Moşin, Khristianstvo v Rossii do Svyatogo Vladimira, v kn.: Vladimirskiy Sbornik:
V Pamyat 950 letiya Kreşeniya Rusi, 988-1938, Belgrad 1938, s. 16.; Bulgakov,
İstoriya Khristianstva v Rossii do Ravnoapostolnogo Knyazya Vladimira, Kak
Vvedenie v İstoriyu Russkoy Tserkvi, s. 264-266.
36
Russkaya Pravoslavnaya Tserkov 988-1988, s. 10.
Slavların Hristiyanlaşması ve Rus Ortodoks Kilisesinin kuruluşu
141
bulmuş ve bu, Rusya’da Hıristiyanlığın Olga’dan sonra tekrar yayılması ve
Rus Ortodoks Kilisesi’nin kurulması için dönüm noktası oluşturmuştur.
37
Daha sekiz yaşındayken, babası Prens Svyatoslav tarafından Novgorod’a
gönderilerek eski Slav inancı ile yetişen Vladimir, doğal olarak hakimi-
yetinin ilk yıllarında kendisini bu inanç doğrultusunda göstermiş, bunun ya-
nında putların sayısını da azaltarak altıya indirmiştir. Fakat, daha sonra, Bi-
zans İmparatorluğu’ndan gelmiş bir misyonerin
38
uzun vaazları neticesinde
Vladimir, Hıristiyanlığı kabul etmiştir.
39
Prens Vladimir’in Hıristiyanlığı kabul etmesinin yeri ve tarihiyle ilgili
çeşitli görüşler sunulmuştur. Yaygın anlayışa göre, Prens Vladimir 988 yılın-
da Khersones’de, bir diğer görüşe göre 987 yılında Kiyev’de, üçüncü bir gö-
rüşe göre ise, 987 yılında Vasilev’de (Kiyev yakınlarında) Hıristiyanlığı ka-
bul ederek vaftiz olmuştur.
40
Vladimir, vaftiz olduktan sonra, Hıristiyanlığı Rusya’nın resmi dini ilan
etti ve kaynaklara göre, “tüm dünyayı Hıristiyanlaştırma” kararını aldı, böy-
lece, onunla beraber binlerce insan Hıristiyan oldu.
41
Böylece, Prens, oniki
oğluna ve bir çok boyarlara
42
Hıristiyanlığı kabul ettirdi. O, bütün putların
mahvedilmesini ve en önemli put Perun’un Dinyeper’e atılmasını emretti.
43
Daha sonra, Dinyeper’in Poçayna ırmağına döküldüğü yerde Kiyevlileri top-
lu olarak vaftiz ettirdi. Bazı tarihçilere göre, bu önemli olay 988 yılında, ba-
zılarına göre ise 990 yılında gerçekleştirildi.
44
Kiyev şehrinden sonra Kiyev Rus Devleti’nin diğer şehirlerinin de Hıris-
tiyanlığı kabul etmesi neticesinde, bu yerlerde piskoposluklar kuruldu. So-
nuç itibariyle, Kiyev Rus Devleti’nin Hıristiyanlığı kabul etmesi, Rus Orto-
doks Kilisesi’nin kurulmasını zarurileştirdi. Bizans’tan başta metropolit ol-
37
Bkz. Nicolas Zernov, The Russians And Their Church, London 1945, s. 7-12.
38
Kaynaklarda bu misyonerin kimliğine dair her hangi bir bilgiye rastlamadık.
39
Dmytryshyn, a.g.e., s. 39-40; Hüseynov, a.g.e., s. 37-44.
40
Russkaya Pravoslavnaya Tserkov 988-1988, s. 10.
41
A.M. Moldovan, Slovo o Zakone i Blagodati İlariona, Kiyev 1984, s. 28.
42
Boyarlar zengin Rus asillerinden oluşan sosyal bir sınıftır. Bkz. Vasiliy
Klyuçevskiy, Russkaya İstoriya Polnıy Kurs Lektsii, Belarusskiy Dom Peçatı,
Kharvest 2000, C. I (I-II), s. 592-593.
43
Hüseynov, a.g.e., s. 48.
44
Bkz. Letopisets, a.g.e., s. 133; Ware, a.g.e., s. 87-91; Sevastyan Fenogen, Sari-
kyoy Stranitsı İstorii, Bukharest 1998, s. 20; Hüseynov,
a.g.e., s. 49.