183
QULİYEV MUSA
(1869-1922)
Musa Quliyev 1888-1892-ci illərdə
Qori Seminariyasında təhsil alıb. Bərdə-
nin Mənsurlu kəndində anadan olub. İlk
günlərdən istedadlı şagird kimi tanınmış-
dı. Birinci sinifdə oxuyarkən Azərbaycan
şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrini – na-
ğılları, bayatı və mahnıları toplamaqla
məşğul olmuşdur. Onun topladığı nağıllar
və şeirlər (“Yaylaqla aranın bəhsi”, “Göy-
lə yerin deyişməsi” şeirləri, “Dövlətli Əziz və onun qulu Mirzə haqqında”
və “Ovçu Pirim” nağılları) 1892-1899-cu illərdə “Qafqazın əraziləri və
xalqlarının təsvirinə dair materiallar toplusu”nda dərc olunmuşdur. “Tatar
nəğmələri” sərlövhəsi ilə dərc etdirdiyi materialları müəllif Cavanşir
qəzasının Mamırlı kəndindən toplamışdır. (Bu kənd Bərdə rayonunda
yerləşir)
Musa Quliyev seminariyanı 1892-ci ildə əla əxlaq və qiymətlərlə
qurtardığına görə Azərbaycan şöbəsində tərbiyəçi-müəllim vəzifəsində
saxlanılmışdır.
1900-cü ildə Parisdə keçirilən “Ümumdünya müəllim seminariya-
ları və institutlarının eksponatları” sərgisində Musa Quliyevin yazıya aldı-
ğı şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələri mükafata layiq görülmüşdür. Bu sər-
gidə Qori seminariyasının bir qrup tələbəsinin elmi-nəzəri, tədqiqat xarak-
terli işləri nümayiş etdirilmişdir. (Gürcüstan Dövlət Maarif Muzeyinin ar-
xivi, qovluq №416 və 723-də).
Bu məlumata görə tədqiqatçı-alim Şəmistan Nəzirliyə minnət-
darıq.
184
LƏNBƏRANSKİ CƏMİL
NƏSİR OĞLU
Cəmil Lənbəranski Nəsir oğlu 1884-cü
ildə Bərdə rayonunun Lənbəran kəndində
anadan olmuşdur. O, 1908-ci ildə Bakı
neft sahibkarlarının təqaüdü ilə Kiyevdə
Müqəddəs Vladimir Universitetinin tibb
fakültəsinə daxil olmuş və buranı 1913-cü
ildə bitirmişdir. Sonra Vətənə qayıtmış və
Tərtərdə kənd həkimi işləmişdir. Əhaliyə
göstərdiyi yüksək tibbi xidmətə görə bütün Qarabağ mahalında məşhur-
laşmış, hamının hörmətini qazanmışdır.
Cəmil Lənbəranski 1920-ci ildə Bakıya köçmüş və doktor Larino-
vun müalicəxanasında cərrah-ordinator işləmiş, Səhiyyə Komissarlığında
müalicə şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 1922-ci ildə Səhiyyə
Komissarlığının əmri ilə cərrahlıq xəstəxanası təşkil etmiş və 1929-cu ilə-
dək onun başçısı olmuşdur. Bundan sonra o, 12 il Çaparidze adına xəstə-
xanada travmotoloji şöbənin müdiri işləmişdir.
Cəmil Lənbəranski Böyük Vətən müharibəsi başlayan kimi ordu
sıralarına səfərbərliyə alınmış və 1945-ci ilin noyabrında tərxis olunana-
dək Gəncədəki 296 saylı qarnizon hospitalının cərrahiyyə şöbəsinin rəisi
vəzifəsində çalışmışdır. Sonra o, Bakıya qayıtmış, Ortopediya və bərpa
cərrahlıq ETİ-də baş həkim işləmişdir.
Cəmil Lənbəranski 1947-ci ildə Böyük Vətən müharibəsi əlilləri
üçün yaradılan cərrahiyyə hospitalının aparıcı cərrahı olmuş, indiki Əfən-
diyev adına klinik xəstəxanada çalışmışdır. O, 1949-cu il oktyabrın 15-dən
Azərbaycan Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun travmatologiya ka-
fedrasının dosenti, 1952-ci ildən həmin institutda Ortopediya, travmato-
logiya və hərbi səhra cərrahlığı kafedrasının müdiri vəzifələrində işləmiş-
dir.
Cəmil Lənbəranski cərrahlığa aid bir neçə samballı əsərlərin müəl-
lifidir. Azərbaycan Respublikasının Əməkdar həkimi, səhiyyə əlaçısıdır.
Bir neçə orden və medallarla təltif olunmuşdur.
185
LƏNBƏRANSKİ ƏLİŞ
CƏMİL OĞLU
Lənbəranski Əliş Cəmil oğlu 1914-cü
ildə Bərdə rayonunun Lənbəran kəndində
anadan olmuşdur.
Bakı məktəblərində oxumuş, ali təhsil
almışdır. Bakıdakı Azərbaycan Sənaye
İnstitutunu neftayırma ixtisası üzrə 1936-cı
ildə bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə Nef-
tayırma zavodunda fəhlə kimi başlamışdır
1936-ci ildə neft emalı zavodunda fəhlə, 1937-ci ildə sex rəisinin kömək-
çisi, 1937-38-ci illərdə sex rəisinin müavini, müxtəlif texnoloji sexlərin
rəisi, 1939-cu ildə zavodun boyük mühəndisi, 1939-40 cı illərdə Ukrayna
SSR-də hərbi xidmət keçmiş, 497-ci atıcı polkunun kiçik leytenantı olmuş-
dur. Qərbi Ukrayna uğrunda döyüşlərdə, Bessarabiyanın və Şimali Buko-
vinanın azad olunmasında iştirak etmişdir. 1940-41-ci illərdə mütəxəssis
kimi ordudan tərxis olunmuş, zavodda mühəndis və sonra baş mühəndis
kimi çalışmışdır. 1941-ci ildə yenidən ordu sıralarına çağırılmışdır. Pol-
kun mühəndis xidmətləri rəisi kimi, Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı
olmuşdur. 1942-43-cü illərdə Rostovda döyüş zamanı dörd güllə yarası
almışdır. Yaralı halda Don çayını üzərək keçmiş və səhra tibb məntəqəsi-
nə aparılmışdır.
1943-cü ildə Böyük Vətən müharibəsi əlili;
1943-44-cü illər Caparidze adına zavodun baş mühəndisi,
1944-45-ci illər bu zavodun direktoru;
1945-47-ci illər Bakı Neft Zavodları Trestinin rəhbəri;
1947-50-ci illər Qarayev adına zavodun direktoru;
1950-54-cü illər Azərbaycan Neftayırma Zavodları Birliyinin rəisi;
1954-59-cu illər Azərbaycan SSR Neft Sənaye nazirinin müavini;
1959-66-cı illər Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsinin sədri;
1966-70-ci illər SSRİ Nazirlər Soveti yanında Mikrobiologiya Sə-
nayesi Baş İdarəsi rəisinin birinci müavini;
1970-ci ildən Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini
olmuşdur.
Mükafatları: 2 “Lenin”, 3 “Qırmızı Əmək bayrağı”, “I və II dərə-
cəli Vətən müharibəsi”, “Xalqlar dostluğu”, “Oktyabr inqilabı” ordenləri
və medalları ilə təltif edilmişdir. Dövlət mükafatı laureatıdır. Azərbaycan
SSR-nin Əməkdar mühəndisidir. Azərbaycan SSR-nin Ali Sovetinin Fəx-
ri Fərmanlarına layiq görülmüşdür.
Bakı şəhərində vəfat edib.