Безымянный indd
Yüklə 9,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
112 DÖRDÜNCÜ HISSƏ May ayında jurnalistlərin hücumuna məruz qaldıq. Burada yeganə polyak olmadığımı deməyim məni xilas etmədi. “Kiminlə işləmək lazım olduğunu bilirik”, – deyirdilər. Növbəti günlərdə təlimlər çoxalırdı. Bir neçə günlük profilaktoriyə göndərilmişdik və ailələrimizdən ayrılmışdıq. Üç gün və üç gecə xüsusi müa- yinələr keçirilirdi. Cərrah onurğa sütunuma baxarkən narahat idi, onurğa köklərinin iltihabı olduğunu düşünürdü. Larinqoloq mənə əziyyət verirdi, üç dəfə 15 dəqiqə olmaqla fırlanan kürsü- də seans keçirdi, müvazinət sisteminin Koriolis qüvvəsinə qarşı müqavimətini yoxlayırdı. Xoşbəxtlikdən sınaqdan çox yaxşı çıx- dım. Xilov yelləncəyində fırlanan kürsünü yerləşdirdikdən son- ra əlavə, otuz dəqiqəlik sınaqdan da keçdim. Orada yellənərkən və fırlanarkən həyatıma nifrət etməyim üçün məndən başımı əy- məmi və sağa-sola baxmağımı xahiş etdilər. Dəhşətli idi. Bir neçə dəfə qaz mübadiləsi sınağını keçirdim – 60 dəqiqə ərzində böyük torbayla nəfəs alırdım – saat 23:00, sonradan isə səhər 5 və 11-də. Sonda aparata görə bacarmadığımı dedilər. Yükləmə sentrifuqa- sında iki dəfə yükləmə ilə mübarizə aparırdım. Sınaqları xüsusən bu məqsəd üçün Varşavadan gələn polkovnik həkim Stanislav Baranski müşahidə edirdi. Nahardan sonra uzun gözləmə vaxtı idi, Hava Qüvvələrinin Baş həkimi general Rudnı başda olmaqla, komissiya müzakirələr aparırdı. Bizi növbəyə düzdülər. Kubasov qalib sifəti ilə çıxdı. Klimuk gülümsəyərək qayıtdı. Sağlamlığımla bağlı komissiyanın heç bir şübhəsi yox idi. Növbəti çətin mərhələ- ni keçdik. Günü Pyotrun evində gözəl və uzun şam yeməyi ilə bitirdik. Simulyatorlarda məşqlərin metodikasını tamamilə dəyişdilər. Hər dəfə yeni qəza vəziyyətlərini təşkil edirdilər. Təlimatçı və məşqçinin rəyləri daha da çoxalırdı. Əməkdaşlıq etmək bacarığı- mıza fikir verirdilər. Bizi bu vaxta qədər olduğu kimi, fərdi qiy- mətləndirmirdilər, artıq ekipaj olmalı idik. Operativ əməliyyat çərçivəsində qarşılıqlı nəzarət metodikasından istifadə etməyi- mizi tələb edirdilər. Bunu artıq çoxsaylı kosmik missiyaların təs- diq etdiyi təhlükəsizliyi artırmaq üçün edirdilər. Bununla heç bir problemimiz yox idi. Bir-birimizi sözsüz başa düşürdük. Bir jest cümlələrdən daha çox məna kəsb edirdi. Bir gün kompleks məşq zamanı işıqlar söndü və mexanizmlər işləmədi. Göyərtənin içində qalmışdıq və lyuku açmaqları üçün divarlara vurmağa başladıq. O zaman məşqçi bizi sakitləşdirdi: “Özünüzü normal uçuş vaxtı kimi aparın”. Bir-birimizə baxdıq. Fənəri götürdüm və “Qəza vəziyyətləri” kitabını vərəqlədim. Bü- 113 tün elektrik cihazlarını söndürdük. Qəza elektrik mənbəyinə keç- məyə cəhd göstərdik. Hərəkətlərimizi azaltdıq ki, oksigendən çox istifadə etməyək. Manual olaraq hava sistemindəki konden- satı çəkdik. Belə vəziyyətdə neçə vaxt qala biləcəyimizi hesab- lamağa başladım. “Yaşamağımıza” bir neçə saat qalıb. Orbital hissəyə aparan keçid lyukunu oradakı havadan istifadə etmək məqsədi ilə açmağı planlaşdırırdıq. Son ehtiyat skafandrları gə- midə germetikləşmənin boşalma vəziyyəti üçün nəzərdə tutulan və Yer Kürəsinə qayıdışa imkan yaradan azot-oksigen qarışığı idi. Qısa müddətdən sona işıqlar yandı – məşqi çox çətin vəziyyət- də davam etdirdik. Gəmini canlandırmalı idik, bütün yarımçıq qalmış prosedurları yenidən həyata keçirməliydik. Rabitə sahə- sinə daxil olandan sonra Pyotr mövcud vəziyyət, hərəkətlərimiz və icra olunacaqlar barəsində məlumat verdi. Düzgün işləyirdik. Əlavə balları əldə etdik. Bu çox mühüm səkkizsaatlıq yorucu məşq idi. Əvvəlki təəs- süratlar azmış kimi, məşq haqqında müzakirə apardıqdan sonra məxfi laboratoriyada xoş qonaqlar gördük - həyat yoldaşlarımız və uşaqlarımızı. Oğullarımız Mişa və Mirek, dərhal bizim hələ isti olan kürsülərimizə əyləşdilər, orbital hissədəsə yeməyə başladı- ğımız naharımızı yedilər. Həyat yoldaşlarımız qızım Emiliya ilə kosmonavtlar deyil, modellər kimi şəkil çəkdirirdilər. Sevinc və emosiyalar aşıb-daşırdı. Bu xoş görüşdən sonra kosmik ailələrin gözəl şəkilləri yadigar qaldı. Müvafiq xidmətlər bu görüşün gü- nahkarını axtarırdılar, çəkdirdiyimiz şəkilləri əldə etmək istəyir- dilər, lakin məğlub oldular. Bizdən sonra gələnlərə həmin yerdə ailələri ilə şəkil çəkdirməyə icazə verilməyib. Son günlərin əməyi nəticəsində Pyotr soyuqladı. Səhər səsi xı- rıltılı idi. Həkimlər 39 dərəcə qızdırması olduğunu dedilər. Növ- bəti günlərdə kosmik gəminin komandir olmadan (məhz belə!) Yer Kürəsinə qayıdışına dair müxtəlif qəza vəziyyətlərini təkcə məşq edirdim. 12 iyun tarixində təlimatdan sonra bizimlə böyük təntənə ilə sağollaşırdılar. Kosmonavtlar və ailələrimizin müşayiəti ilə Çkalovskaya hava limanına yollandıq. Üzümüzdən məmnuniyyət, bizi yola salan həyat yoldaşlarımızda qayğı və kədər, uşaqlarımızda isə maraq hissi oxunurdu. Üçyaşlı Milyam diqqət mərkəzində idi. İlk olaraq Leonovun qollarındaydı, sonra isə kosmonavtlar Bereqovoy, Volınov, Sevastyanov və Şatalovun qucağına keçdi. Şatalov ağ yasəmən budağını qırıb ona verdi. Qızım isə gülü FİNİŞ – GERİYƏ SAYIM BAŞLADI 114 DÖRDÜNCÜ HISSƏ anasına ötürdü. Oğlum Mirek Mişa ilə nəyisə müzakirə edirdi. Danışılası vacib məsələləri var idi. Zarafat edir, gülürdülər. Hava çox gözəl idi. Hava limanı meydançasında iki sərnişin təyyarəsi gözləyirdi: TU-134 və TU-104. Ailəmlə vidalaşmam çətin idi, üç həftəlik ayrılırdıq, göz yaşlarsız keçinmədik. Ən çətin günlərimdə həyat yoldaşımın dəstəyi mənə lazım olacaqdır. Hər gün zəng etməyə söz verirəm. Pyotrla birinci təyyarədə yerimizi tutduq. Dublyorlar ikinci təyyarədə arxamızla uçurdular. Uçuş uzun idi – dörd saatdan çox çəkdi. Buna görə də Şəhərcikdə keçdiyim yol haqqında fikirləş- məyə fürsətim var idi. Çətin, lakin çox maraqlı yol idi. Buludların arasından bitməyən şəhər, meşə, çay və göllərə baxırdım. Pilot ka- binəsi üçün darıxdığımı hiss etdim. Bir neçə dəqiqə ərzində təy- yarəni idarə etməyimə icazə verdilər. Vaxt keçdikcə mənzərə və hava da dəyişirdi. Fırtına və müxtəlif növlü buludların üzərindən uçurduq. Volqa çayı Tolyatti, Samara və Novokuybışevsk ərazi- sində ildırım işığında çox gözəl görünürdü. Aşağıdakı ərazi daha müxtəlif formalar alırdı. Uzaqda Ural dağları və eyni adlı çay par- layırdı, üstündən isə Orenburq görünürdü. Orsk üzərində olarkən pilot təyyarəni cənuba döndərdi. Asiya üzərində idik. Şəhər və yollar gözdən itdi. Yalnız sadə təsərrüfat binaları olan xutorlar gö- rünürdü. Hörümçək toruna bənzəyirdi bu xutorlar. İllüminatorda sahili qurumuş səhra olan Aral gölü görünürdü. Şərqdən nazik axınla Sırdərya çayı gölə tökülürdü. Səfərimizin məqsədi olan və Yer Kürəsinin ən məxfi yerlərindən biri – məşhur Baykonur kos- modromu məhz onun üzərində yerləşir. Yüklə 9,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|