BiNGÖl aricilik raporu

 

17 

 

Ülkemizde  bal  arısının  bitkilerin  tozlaşmasında  kullanılması  kavramı,  son  yıllarda  telaffuz 

edilmeye  başlanmıştır.  Özellikle,  Batı  Anadolu‟da  ve  Marmara  Bölgesi‟nde  bahçe  ve  tarla 

sahiplerinin  bal  arısının  yaptığı  tozlaşmanın  önemini  kavradıkları  izlenmiştir.  Hatta  arı  kovanı 

kiralama  eğilimi  de  başlamışsa  da  bu  konuda  henüz  çok  gerilerde  olunduğunu  vurgulamak 

gerekmektedir. 

 

Ülkemizin  bitkisel  üretim  ve  arıcılık  yönünden  çok  yüksek  bir  potansiyele  sahip  olmasına 

karşın her ikisi ile ilgili üretimin arzu edilen düzeyde olmadığı bilinen bir gerçektir. Diğer tarım 

tekniklerinin gereği gibi kullanılmasına ek olarak balarısının tarımın vazgeçilmez unsuru olarak 

görülmesi  ve  tozlaşmada  başarılı  bir  şekilde  kullanılmasıyla  bitkisel  üretimin  kalite  ve 

miktarını artıracak, arıcıların güçlü olmasını sağlayacak, arıcılık mesleğini özendirecek, ziraat 

mühendisi ve diğer bazı fakülte mezunlarının bu mesleğe yönelmelerini sağlayacaktır. Böylece, 

ülkemizin çok zengin olan arıcılık potansiyeli değerlendirilirken kovan basına düşük olan bal 

ve diğer arı ürünleri verimi dünya standartlarını yakalayacak veya geçecektir. 

1.4.

 

ORGANİK ARICILIK 

Organik  arıcılık;  doğada  bulunan  nektar,  polen,  su  ve  propolisin  arılar  tarafından  toplanarak 

çeşitli arı ürünlerine dönüştürülmeleri  işleminde,  üretimden tüketime kadar tüm aşamalarında 

suni  besleme  ve  kimyasal  ilaçlama  yapmadan,  organik  tarım  alanlarında  veya  doğal  yapısı 

bozulmamış  florada  her  aşaması  bir  kontrol  veya  sertifikasyon  kuruluşunca  denetlenen  ve 

sertifikalandırılan arıcılık faaliyetlerine denir. Arıcılıkta organik üretim yapabilmek için  Gıda, 

Tarım  ve  Hayvancılık  Bakanlığınca  çıkarılan  Organik  Tarımın  Esasları  ve  Uygulanmasına 

İlişkin  Yönetmeliğin  3.  Bölüm  23.  Maddesinde  belirtilen  “Organik  Arı  Yetiştiriciliği” 

kurallarına uymak gerekir.  

1.4.1.

 

ORGANİK ARICILIK KURALLARI 

Arıcılık  ürünlerinin  organik  üretim  olarak  nitelendirilmesi;  kovanların  özelliklerine,  çevre 

kalitesine,  arıcılık  ürünlerinin  özenle  elde  edilmesine,  işlenmesi  ve  depolanması  koşullarına 

bağlıdır.  Organik  bal  üretiminde  yavrulu  çerçevelerden  bal  süzülmesi  ve  bu  işlem  esnasında 

sentetik kovucu maddelerin kullanılması yasaktır. 

Organik arıcılıkta dikkate alınacak özellikler şunlardır: 

1. Geçiş dönemi, 

2. Arıların orijini, 

3. Arı kolonilerinim bulunduğu bölge, 

4. Arıların beslenmesi, 

---

 

18 

 

5. Kovanların ve diğer arıcılık malzemelerinin özellikleri, 

6. Hastalıklara karşı alınan tedbir ve mücadelesi, 

7. Kontrol ve sertifikasyon İşlemi. 

Geçiş dönemi 

Organik  üretime  karar  verilip  bu  üretim  için  hazırlıkların  yapılmaya  başlanmasından  organik 

ürünün  üretilip  belgelendirilmesine  kadar  geçen  döneme  geçiş  süreci  denilmektedir.  Geçiş 

süresinde  kovanlardaki  bütün  petekler  ekolojik  balmumundan  yapılmış  olmalıdır.  Ekolojik 

petek, boş çerçeve verilerek organik üretim sahasında yaptırılabilir.  

Arıların orijini 

Irk  seçiminde,  arıların  yerel  koşullara  adapte  olabilme  kapasitesi,  dayanıklılıkları  ve 

hastalıklara  karşı  dirençlilikleri  göz  önüne  alınmalıdır.  Arı  kolonisi,  organik  olarak  üretim 

yapılan  işletmelerden  suni  oğul  olarak  veya  geleneksel  üretim  yapan  işletmelerden  alınan  arı 

kolonilerinin organik petekli çerçevelere aktarılması suretiyle elde edilir.  

Arı kolonilerinin bulunduğu bölge 

Organik arı yetiştiriciliği yapılacak alan, asgari uçuş çapı 3 km olmak koşuluyla 1 yıl önceden 

kontrol altına alınır ve harita üzerinde  yeri belirtilir. Ayrıca uçuş çapı dışında kirlenmeye  yol 

açması  muhtemel  olan;  kent  merkezleri,  sanayi  bölgeleri,  atık  merkezleri,  maden  işletmeleri, 

hidrolik  ve  termik  enerji  santralleri  ile  atık  yakma  merkezlerinden  3  km,  Karayolları  Genel 

Müdürlüğü ağındaki ana yollara 1 km uzaklıkta olmalıdır.  

Arıların beslenmesi 

Üretim sezonu sonunda kışı geçirilebilmesi için kovanlarda yeterince bol miktarda bal ve polen 

bırakılmalıdır.  Kovanların,  kötü  iklim  koşulları  nedeniyle  tehlikeye  girmesi  durumunda, 

kolonilerin suni olarak yemlenmesine izin verilir. Suni yemleme organik biçimde üretilmiş ve 

aynı organik üretim biriminden sağlanan bal ile yapılır.  

Kovanların ve diğer arıcılık malzemelerinin özellikleri   

Kovanlar,  ağaçtan  veya  diğer  doğal  malzemelerden  yapılmalıdır.  Kovanlarda  kimyasal  boya 

yerine  propolis,  balmumu,  bitki  yağları  gibi  doğal  ürünler  kullanılmalıdır.  Yeni  çerçeve  için 

balmumu organik üretim yapan birimlerden sağlanmalıdır.  

---

 

19 

 

Hastalıklara karşı alınan tedbir ve mücadelesi 

Kabartılmış  petekleri  güve  zararlısından  korumak  için  kimyasal  ilaçlar  kullanılmamalı, 

gerekiyorsa  soğuk  hava  depolarında  bekletilmelidir.  Organik  tarım  metoduyla  üretilen  arı 

ürünleri ambalajlanırken organik ürünün niteliğinin bozulmamasına dikkat edilmeli ve ürünün 

organik niteliğini koruyacak bütün hijyenik tedbirler alınmalıdır.  

1.5.

 

ARILARIN TARIM İLAÇLARINDAN KORUNMASI  

Gerek  yabani  gerekse  bal  arılarının  önemli  bir  ölüm  riski  olan  tarım  ilaçlarının  tehlikelerinden 

korumak  için,  hem  bal  üreticilerinin  hem  de  tarımsal  üretimde  faaliyet  gösterenlerin  ortak 

duyarlılığını içeren önlemlere ihtiyaç vardır.  

Arı  zehirlenmeleri  Birçok  bitki  ürettikleri  nektar  ve  polenler  nedeniyle  ortaya  çıkar.  Bu 

zehirlenmelere bağlı günlük arı ölüm tahmini ve önem derecelerini şöyle değerlendirilebilir.  

Tablo 1: Günlük arı ölüm tahmini ve önem dereceleri 

0 - 100 ölü arı/gün 

Olağan telef 

200 - 400 ölü arı/gün 

Orta-altı düzeyde telef 

500 - 900 ölü arı/gün 

Orta derece telef 

1000 ve daha fazla arı/gün 

Yüksek oranda telef 

KAYNAK: Bingöl ili Sanayi Potansiyelleri Profilleri Kitabı (p111) 

1.5.1.

 

TARIM ÜRÜNÜ YETİŞTİRİCİLERİNİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER  

a)  Çiçeklenme  döneminde  ister  tarım  ürünü,  ister  yabancı  ot  ve  süs  bitkisi  olsun  arılara  zehirli 

olduğu bilinen ilaçlar uygulanmamalıdır.  

b)  Bazı  ilaçlar  akşamüstü,  gece  ya  da  sabah  erken  vakitlerde  arıların  aktif  olarak  yaylımda 

olmadığı zamanlarda uygulanmalıdır.  

c)  Sıcaklıkların  beklenenden  daha  düşük  olacağı  günlerde  ve  gece  çiğ  oluşumu  görüldüğünde 

ilaçlama  yapılmamalıdır.  Böyle  durumlarda  uygulanan  ilacın  kalıcılığı  daha  uzun  olacağından 

arılar açısından uygun değildir.  

d) Arıların yoğun olduğu alanlarda kullanılmayan ya da artık haldeki toz ilaçlar dökülmemelidir. 

Çünkü arılar polen kıtlığında ince toz niteliğindeki birçok şeyi toplar ve doğrudan kovana taşırlar.  

e) Eğer tercih imkânı varsa arılara zehirsiz olan tarım ilaçları seçilmelidir.  

f) Aynı ilacın toz fomulasyonu sıvı formulasyonundan daha zehirlidir. Bu yüzden bir ilacın varsa 

sıvı formu tercih dilmelidir. 

---