Bir millətik, iki dövlət Eyni arzu, eyni niyyət

Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri II beynəlxalq elmi konfransının materialları 

420 

 

 

Tablo  2’de  araştırmaya  katılanların  demografik  özellikleri  yer  almaktadır.  Tablo  incelendiğinde 

araştırmaya  toplamda  221  kişinin  katıldığı,  katılımcıların  erkek  ve  kadın  oranlarının  birbirine  yakın  olduğu 

görülmektedir. Araştırmada eğitim düzeyi bağlamında lisansüstü eğitim düzeyine sahip olanların, 1000 TL ve 

altında gelire sahip olanların, 31-35 yaş arasında bulunanların ve özel sektör çalışanlarının çoğunlukta olduğu 

görülmektedir. Son olarak katılımcıların yaklaşık %56’sının evli olduğu tabloda görülmektedir.    

Tablo 3. Katılımcıların Online Alışveriş Davranışları 

İnternetten alışveriş yapar mısınız? 

f 

% 

Kaç yıldır online alışveriş 

yapıyorsunuz? 

f 

% 

Evet 

1

52 

6

8,8 

1 yıldan az 

1

8 

11,8

4 

Hayır 

6

9 

3

1,2 

2-3 yıldır 

9

4 

61,8

4 

Ne kadar sıklıkla online alışveriş 

yaparsınız? 

 

 

4-6 yıldır 

4

0 

26,3

1 

Her ay alışveriş yaparım 

3

4 

2

2,36 

Toplam 

1

52 

100 

Yılda birkaç defa alışveriş yaparım 

1

18 

7

7,63 

Online alışverişte ödemeyi nasıl 

yaparsınız? 

f 

% 

 

 

 

Sanal kredi kartı 

7 

4,60 

İnternetten en çok ne alırsınız? 

f 

% 

Standart kredi kartı 

9

6 

63,1

5 

Teknoloji ürünleri (Bilgisayar 

Telefon Tablet)  

 

5

3 

3

4,86 

Havale/eft 

2 

1,31 

TV, Beyaz eşya, Mutfak Eşyaları  

 

1

7 

1

1,18 

Kapıda ödeme 

4

7 

30,9

2 

Kozmetik  

 

5

5 

3

6,18 

Toplam 

1

52 

100 

Kitap müzik hobi ürünleri 

 

2

1 

1

3,81 

Online alışveriş nasıl yaparsınız? 

f 

% 

Süper market ürünleri(ıslak 

mendil, çay kahve, deterjan, çiçek, 

temizlik ürünleri gibi) 

6 

3,

94 

Akıllı telefon/ tablet 

6

8 

44,7 

Toplam 

1

52 

1

00 

Bilgisayar 

8

4 

55,2

6 

Online alışveriş tutarınız ne kadar 

olur? 

f 

% 

Toplam 

1

52 

100 

0-100 TL 

6 

3,

94 

Online alışverişinizi nerede 

yaparsınız? 

f 

% 

101 TL-200 TL 

2

2 

1

4,47 

İş yeri 

5

3 

34,8

6 

201 TL-300 TL 

3

6 

2

3,68 

Ev 

6

2 

40,7

8 

301 TL-400 TL 

1

7 

1

1,18 

Cafe/restoran 

3

7 

24,3

4 

401 TL-500 TL 

3 

1,

97 

Toplam 

1

52 

100 

501 TL ve daha fazla 

6

8 

4

4,7 

Alışverişinizi daha çok kimin için 

yaparsınız? 

f 

% 

Toplam 

1

52 

1

00 

Kendim 

7

7 

50,6

5 

 

Aile üyeleri 

7

4 

48,6

8 

Arkadaş 

1 

0,65 

Toplam 

1

52 

100 

Tablo 3’te ise araştırmaya katılanların online alışveriş alışkanlıkları yer almaktadır. Tablo incelendiğinde 

katılımcıların yaklaşık %70’nin online alışveriş yaptığı yaklaşık %30’nun ise yapmadığı görülmektedir. Alışveriş 

yapanların ise yarısından fazlasının yılda birkaç defa alışveriş yaptığı görülmektedir. Yine alışveriş yapanların 

çoğunlukla  kozmetik  ve  bilgisayar,  telefon,  tablet  gibi  teknoloji  ürünlerini  satın  aldıkları  görülmektedir. 

Alışveriş tutarına bakıldığında ise yaklaşık  %45’nin 500 TL’den fazla alışveriş yaptığı ve katılımcıların yaklaşık 

yarısının kendisi için alışveriş yaptığı görülmektedir. Katılımcılar online alışverişlerini sırası ile daha çok ev ve iş 

yerlerinde yapmaktadırlar. Katılımcıların yarıdan fazlası online alışverişlerini bilgisayarlar aracılığı ile yaparken 

tablet ve akıllı telefon seçeneği de önemli bir araç olmaktadır. Katılımcıların  yarıdan fazlası 2-3 yıldır online 

alışveriş yaptığını belirtirken, yapılan alışverişlerde ödeme aracı olarak ise %63’lük bir oranla standart kredi ilk 

sırada gelmektedir.  

Faktör Analizi Sonuçları 

---

Azərbaycan – Türkiyə münasibətləri II beynəlxalq elmi konfransının materialları 

421 

 

Bu  bölümde  araştırma  kapsamında  katılımcıların  online  alışverişe  yönelik  algılarının  belirlenmesine 

yönelik yapılan faktör analizi sonuçları yer almaktadır.  

Tablo 4. Online Alışverişte Algılan Risklere İlişkin Faktör Analizi 

Faktörler 

Faktör Yükleri 

1 

2 

Alışveriş Sürecine Yönelik Risk Algısı 

 

 

İnternetteki satıcılardan satın aldığım ürün bana ulaşmazsa diye çekinirim. 

,891 

 

İnternetteki satıcılara güvenemem. 

,890 

 

İnternet üzerinden satış yapan firmada kredi kartı bilgilerim güvenli bir şekilde saklanmaz, 

başkalarına verilebilir. 

,861 

 

 İnternetten, satın aldığım ürününün gerçek miktarından fazla bir bedelle       

 fatura      

  edilme olasılığı daha yüksektir. 

,836 

 

İnternet üzerinden sıklıkla alışveriş yapmamamın tek ve en büyük nedeni kredi kartı 

bilgilerimi vermek zorunda kalmamdır. 

,605 

 

Ürüne Yönelik Risk Algısı 

 

 

İnternetten alacağım giyim ürünlerini üstümde deneme imkânım yoktur. 

 

,827 

Satın alacağım ürüne elle dokunma ve yakından inceleme imkânı yoktur. 

 

,643 

Toplam Açıklanan Varyans  

KMO Measure of Sampling Adequacy.  

Bartlett’s Test of Sphericity Approx. Chi-Square  

Serbestlik Derecesi  

Önem Seviyesi 

Cronbach Alpha 

66,920 

,866 

737,66 

21 

0,000 

0,847 

 

Yapılan faktör analizinde online alışverişe yönelik risk algıları iki faktör altında toplanmıştır. Bu faktörler 

online alışverişe yönelik risk algısı ve ürüne yönelik risk algısıdır. Faktörlerin isimlendirilmesinde faktör içinde 

yer alan değişkenler esas alınmıştır. Bu faktörler tüketicilerin online alışverişe yönelik risk algılarının toplamda 

%67’sini açıklamaktadır. Araştırmada kullanılan ölçeğin güvenirlik değeri olan Cronbach Alpha değeri ise, 847 

olarak bulunmuş olup oldukça yüksek olarak değerlendirilebilecektir.   

Tablo 5. Online Alışverişte Algılan Risklere İlişkin İfadelerin Ortalamaları 

İfadeler 

Ortalama 

İnternetteki satıcılardan satın aldığım ürün bana ulaşmazsa diye çekinirim. 

2,1086 

İnternetteki satıcılara güvenemem. 

2,3620 

İnternet üzerinden satış yapan firmada kredi kartı bilgilerim güvenli bir şekilde saklanmaz, 

başkalarına verilebilir. 

2,3727 

İnternetten, satın aldığım ürününün gerçek miktarından fazla bir bedelle fatura  edilme 

olasılığı daha yüksektir. 

1,6833 

İnternet üzerinden sıklıkla alışveriş yapmamamın tek ve en büyük nedeni kredi kartı bilgilerimi 

vermek zorunda kalmamdır. 

2,1576 

İnternetten alacağım giyim ürünlerini üstümde deneme |imkanım yoktur. 

4,5294 

Satın alacağım ürüne elle dokunma ve yakından inceleme imkanı yoktur. 

4,4615 

 

1. Kesinlikle katılmıyorum, 2. Katılmıyorum3. Ne Katılıyorum, ne katılmıyorum, 4. Katılıyorum, 5 

Kesinlikle katılıyorum 

Tablo  5’te  katılımcıların  online  alışverişte  algılan  risklere  ilişkin  ifadelerin  ortalamaları  yer  almaktadır. 

Tablo  incelendiğinde  en  yüksek  ortalamalar  internetten  alınan  ürünlere  dokunulamayacağına  ve 

---