“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
98
məlum məsələdi ki, fincanla... başınızın üstündə «çiy su içməyin» plakatı, sizdən də
əvvəl burda sifilis xəstəsi, məsələn, bizim sədr su içib...
Sədr heç nə deyə bilməyib, zarıdı.
İyirmi nəfər işçi qadın dodaqlarını ikrahla dəsmala, dəsmalı olmayanlar isə ətəklərinə
sildi.
- Sən niyə zarıyırsan? – feldşer sədrdən soruşdu.
- Mən heç vaxt sifilis olmamışam!! - sədr qışqırdı, bir anın içində rəngi pomidor kimi
qızardı.
- Məzən olsun... Mən misal üçün deyirəm... Belə deyək, o qadın, - feldşer titrəyən
barmağını ilk sıralara uzatdı – qadınlar ətəklərini xışıldada-xışıldada sıraları tərk etməkdə
idilər.
- Qadın 8 Mart günü cinsi yetişkənliyə çatırsa, ifadəmə görə üzr istəyirəm, - bürküdən
getdikcə daha çox əziyyət çəkən natiq tribunadan danışırdı, - bax, o qadın özü barədə nə
fikirdədi?..
- Tərbiyəsiz! – arxa sıralardan kimsə nazik səslə dilləndi.
- Onun arzuladığı tək şey, aylı gecələrdi, - bu da öz cinsi patnyoruna doğru irəliləmək, -
feldşer tamam özündən çıxmışdı.
Bu vaxt komada zarıma və diş qıcartısı eşidildi.
Skamyalar cırıldayıb, boşaldı. İşçi qadınların hamısı, bəziləri ağlayaraq, otaqdan çıxdılar.
Cəmi iki nəfər qaldı: sədr və feldşer.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
99
- Onun cinsi partnyoru isə, - feldşer sədrə baxa-baxa yerində yırğalanaraq, davam elədi,
- mənim əziz işçi qadınım özünü sevgi və digər günahlara təslim edir...
- Mən işçi qadın deyiləm! – sədr qışqırdı.
- Üzr istəyirəm, siz kişisiniz? - gözlərindəki toru dağıtmağa çalışan feldşer soruşdu.
- Kişiyəm! – sədr özünü təhqir olunmuş adam kimi hiss edərək qışqırdı.
- Oxşamırsınız - feldşer hıçqırdı.
- Bilirsiniz, İvan İvanoviç, siz eşşək kimi sərxoşsunuz, - hirsindən tir-tir əsən sədr
qışqırdı, - siz mənim bayramımı məhv elədiniz! Sizdən mərkəzə, lap yuxarılara şikayət
eləyəcəm.
- Neynək, şikayət elə, - feldşer kürsüyə oturub, yuxuladı.
27 mart, 1925-ci il
Tərcümə edəni: Günel Mövlud
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
100
Vasili Yan
Tacgül
(Fars elinin dağlarında)
Fars elinin şimal tərəflərində, bizim xəzəryanı sərhədimizin o tayında kürd kəndləri var.
Kürdlər bura bir neçə əsr əvvəl, türk sərhədindən köçürülüb – qadınabənzər farsları cəsur
türkmənlərdən qorumaq üçün. Kürdlər həm başqa cür, farslardan fərqli geyinir, həm də
başqa dildə danışırlar.
Onlar yarıköçəri həyat tərzi keçirir və qoyun sürülərini də götürüb, bir müddət öz
kəndlərindən dağlara köçürlər. Orda ərəb çadırlarına oxşayan qaranlıq alaçıqlarda
yaşayırlar.
Onlar öz sürüləri ilə tez-tez bizim sərhədləri pozurlar. Qoyunları Kopetdağ silsiləsinin
yayda belə tər otla örtülü yamaclarında otlayır. Onlar qışda, fars dağlarını boranlar
bürüyüb, qar düşəndə də bizim tərəflərə köçürlər.
Mənim Xivə-Qılınc adlı bir gənc tekin dostum vardı. Skobelevin Göytəpəyə yürüşü vaxtı
Xivə-Qılıncın valideynləri öz aqibətlərindən ehtiyatlanaraq, onu kürd kəndinə aparıb,
onların «himayəsinə» vermişdilər.
Göytəpədəki savaşdan sonra onlar oğullarının arxasınca gəlmədilər və balaca Xivə-
Qılıncı kürdlər böyütməli oldu – buna görə də o, kürdcə danışırdı. Bir az böyüyəndən
sonrasa kifayət qədər varlı qohumları onu geri, öz doğma aullarına qaytardılar və o,
türkmən kimi böyüyüb başa çatdı.
Fars elində, kürdlərin yanında onun özünə doğma bildiyi ailəsi, bacı-qardaş bildiyi
yaşıdları qalmışdı.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
101
Bir dəfə, ov vaxtı biz şaxtalı gecədə tonqalın yanında isinəndə, o mənə özü barədə
danışdı.
- Böyüdüyüm o ailədə, - Xivə-Qılınc danışırdı, - Tacgül adlı qız vardı, məndən bir az
balaca idi. Biz bacı-qardaş kimi böyümüşük. Çox gözəl qız idi. Anası fars qızı idi,
alaman (yürüş) vaxtı onu Fars elindən oğurlayıb apardılar.
Mən Tacgüllə birlikdə dağlara çıxırdım. Biz orda vəhşi heyvanların necə yaşadığına
baxırdıq. Daşların arasında gizlənib, çöl donuzlarının otlamağına baxırdıq. Dişiləri çox
hiyləgər və həssas, erkəkləri isə çox qəzəbli olur. Balaları yanlarında olanda qabanlar
qarşılarına çıxan hər kəsin üstünə atılır, iri dişləri ilə hamını parçalamağa hazır olurlar.
Tacgül çox cəsur qız idi, heç nədən qorxmurdu. Biz onunla dağlarda dağ keçisi, ceyran
sürəti ilə qaçırdıq, onun gözləri mənə ceyranların qara, girdə gözlərin xatırladırdı.
Qohumlarım məni Axala gətirəndən, türkmənlərin arasında yaşayandan sonra mən
həmişə Tacgülü yada salırdım. Onu başqalarından daha çox sevirdim. Əlimə balaca bir
miras keçdi, buna görə də mən türkmən atlı ordusuna cigit-əsgər kimi daxil ola bildim.
Özümə tekin yarışlarında dəfələrlə qalib gələn yaxşı bir at, qədim qılınc və Tacgül üçün
ipək paltar aldım.
Necə oldusa, öyrəndim ki, doğmaları Tacgülü rus sərhədindən keçən Sumbar çayının
yuxarı tərəfindəki kəndin varlı sahibinə ərə veriblər. Düşündüm ki, ona baş çəkiim,
xoşbəxt olub-olmadığını öyrənim.
Onun ərə getdiyini eşidəndə qanım bərk qaralmışdı, axı onunla özüm evlənmək
istəyirdim. Qərara gəldim ki, əgər onu zorla ərə veriblərsə, oğurlayıb, öz auluma gətirim.
Kürdlər türkmənlərdən qorxurlar və özləri heç vaxt Axala gəlməzlər.
Yayda cigitləri bir aylığa evlərinə buraxanda, mən Fars elinə getdim. Sərhəddən keçmək
üçün kağız-zad almadım – onsuz da o dağların hər cığırını tanıyıram. Sərhədçi
məntəqələri bir-birindən uzaqdı, aralarından türkmən qaçaqmalçıları asanca o tərəf-bu
tərəfə gedib-gələ bilirlər.
Mən kəndə çatanda artıq axşam idi. O kənd vadidə, dağların arasından keçən çayın
kənarındadı. Bu çayı isə atla keçmək asandı. Amma yağışlar yağanda, vadini iki sajın
Dostları ilə paylaş: |